Nagroda Lecha Wałęsy jest przyznawana od 2008 roku. Została ustanowiona z okazji 25. rocznicy przyznania byłemu liderowi Solidarności pokojowej Nagrody Nobla. Pierwszym laureatem Nagrody Lecha Wałęsy został król Arabii Saudyjskiej Abdullah Bin Abdulazi Al Saud, który otrzymał to wyróżnienie m.in. za zasługi na rzecz dialogu międzyreligijnego. Rok temu laureatkami Nagrody zostały irańskie obrończynie praw człowieka, wolności słowa i demokracji Shadi Sadr oraz siostry Ladan i Roya Boroumand.
Ustanowiona przez Wałęsę nagroda ma honorować osoby, instytucje lub ruchy społeczne działające na rzecz porozumienia i solidarnej współpracy narodów, wolności i promocji wartości, które stanowiły podstawę ruchu Solidarności. Nagroda jest także symbolicznym wsparciem dla tych, którzy mają odwagę zabiegać o pokojowy rozwój świata oraz przeciwstawiać się terrorowi. Nagrodę przyznaje kapituła, w której zasiadają: Lech Wałęsa, były prezydent Czech Vaclav Havel, były przewodniczący Rady Najwyższej Białorusi Stanisław Szuszkiewicz, minister spraw zagranicznych Francji Bernard Kouchner, były premier Jan Krzysztof Bielecki oraz były szef MSZ Władysław Bartoszewski.
Przy okazji wręczenia Nagrody Lecha Wałęsy instytut jego imienia organizuje w Gdańsku dwie konferencje - "Europa i świat 30 lat po zwycięstwie polskiej Solidarności" (30 września) oraz "Cuba Libre - marzenie czy rzeczywistość? Przyszłość Kuby z perspektywy Europy" (1 października).PAP, arb