Projekt zakłada utworzenie na obszarze tworzącym metropolię warszawską, nowego rodzaju jednostki samorządu terytorialnego o charakterze metropolitalnym. Będą one realizować zadania powiatowe i zadania związane z funkcjami metropolitalnymi w obszarze zagospodarowania przestrzennego, koordynacji i zadań publicznych w gminach czy transportu. Dotychczasowe miasto na prawach powiatu - Warszawa - otrzyma status gminy miejskiej o nazwie gmina Warszawa, z podziałem na dzielnice.
Miasto stołeczne Warszawa obejmuje 33 gminy, w tym gminę Warszawa oraz gminy: Błonie, Brwinów, Góra Kalwaria, Grodzisk Mazowiecki, Halinów, Izabelin, Jabłonna, Józefów, Karczew, Kobyłka, Konstancin - Jeziorna, Legionowo, Lesznowola, Łomianki, Marki, Michałowice, Milanówek, Nadarzyn, Nieporęt, Otwock, Ożarów Mazowiecki, Piaseczno, Piastów, Pruszków, Raszyn, Stare Babice, Sulejówek, Wiązowna, Wieliszew, Wołomin, Ząbki, Zielonka.
Projekt ustawy PiS ma zostać uchwalony przed wyborami samorządowymi. Istotne jest to, że powiększenie aglomeracji warszawskiej o 18 nowych gmin spowoduje także większe szanse Prawa i Sprawiedliwości w wyborach samorządowych. Dlaczego? Ponieważ większość mieszkańców podwarszawskich miejscowości to sympatycy tej partii. Nowa ustawa zakłada ponadto rozdzielenie kompetencji miedzy gminy i powiat. Ponadto efektem ustawy o aglomeracji warszawskiej byłaby także zmiana okręgów wyborczych do Sejmu i Senatu.
Zapowiedź zmian w ustawie warszawskiej pojawiła się już w kwietniu 2016 r. Szef MSWiA Mariusz Błaszczak mówił, że pojęcie metropolii wypełnia także Warszawa, prezentując przepisy o związku metropolitalnym dla Górnego Śląska. – Mamy ustawę o ustroju miasta stołecznego, ona będzie poprawiana, będą propozycje w tej dziedzinie – zapowiedział.