Tajemnice działania Wikipedii ujawnione. Wikipedyści opowiedzieli o kulisach swojej pracy

Tajemnice działania Wikipedii ujawnione. Wikipedyści opowiedzieli o kulisach swojej pracy

W którą stronę powinna iść Wikipedia – skupiać się na zdarzeniach o dużej wadze dziejowej, czy dokumentować wszystko lub niemal wszystko (np. sprawy mniej istotne z punktu widzenia historii powszechnej, jak życiorysy celebrytów etc.)

K.M.: Wikipedia nie jest encyklopedią li tylko historyczną, jej zakres tematyczny jest bardzo szeroki. Co mniej ważne z perspektywy wielkiej historii, może mieć przecież olbrzymie znaczenie dla kultury, także popularnej. Trudno też przecież wartościować tematy do opisania, to byłby przecież absurd. Czy bitwa pod Radzyminem jest ważniejsza, czy mniej ważna od amerykańskiego serialu animowanego „Mój mały kucyk”? Często słyszę zarzut, że celebryci bywają lepiej opisani w Wikipedii, niż na przykład najważniejsi historycy polscy. Ale ten zarzut jest źle skierowany: Wikipedia powstaje wyłącznie dzięki temu, że znajdzie się ktoś, komu będzie się chciało dany temat opisać.

P.G.: Przede wszystkim, moją filozofią jest nie zmuszanie wikipedystów do czegokolwiek. Jako osobie piszącej o okrętach, wygodniej jest mi poświęcić czas na napisanie niszowego tekstu o austro-węgierskim okręcie podwodnym, niż o nawet najważniejszym zdarzeniu historycznym. Wikipedyści przede wszystkim siedzą w swoich niszach. Wyjście z nich możliwe jest na krótko. Budowa Wikipedii to maraton. A maratonu nie przebiega się sprintem.

M.K.: Wikipedia, w przeciwieństwie do tradycyjnych encyklopedii, nie ma objętościowych limitów. Dlatego uważam, że co do zasady wszystkie zagadnienia, o których jedni ludzie chcą przeczytać, a inni napisać, powinny mieć dla siebie miejsce na Wikipedii. Ostrożność zalecałbym jedynie w przypadku artykułów dotyczących osób żyjących lub aktualnie toczących się wydarzeń. W takim wypadku większe bowiem ryzyko, że np. artykuł się szybko zdezaktualizuje, nie uda się znaleźć wiarygodnych źródeł lub wręcz niechcący przepuścimy fake newsa.

Czy lepiej skupiać się na jednej, bardzo konkretnej kategorii, np. historii XX wieku, czy tworzyć w szerokim kontekście? A może najlepiej działać w sposób interdyscyplinarny? Co jest większym wyzwaniem?

K.M.: Tu też każdy ma własną odpowiedź. Mamy wikipedystów skaczących z tematu na temat, mamy też specjalistów od jednego tylko zagadnienia.

P.G.: Najwydajniejsi wikipedyści zawsze są niszowi. Po prostu nie da się być specjalistą z wielu kategorii. Jasne, zdarzają się wyskoki w inne dziedziny. Ale to chwilowe wyskoki.

M.K.: Omnibusy i humaniści, w renesansowym znaczeniu tego słowa, są zjawiskiem rzadkim, zwłaszcza w dzisiejszych czasach. Dlatego zalecałbym raczej „specjalizację" w danej tematyce. Sam również zazwyczaj trzymam się tej zasady.

M.P.: Każdy wikipedysta samodzielnie wybiera sobie wyzwania. Dla jednego będzie to opisanie wszystkich okrętów państwa X z okresu Y. Dla innego będzie to napisanie przekrojowego artykułu na medal. Moim zdanie właśnie to ujęcie przekrojowe generuje najwięcej problemów, bo choć bajty w artykule można długo mnożyć, to jednak ideałem jest artykuł, który poruszy wszystkie kwestie i jednocześnie nie przytłoczy czytelnika. Często też poprawa dużych, istniejących artykułów jest o wiele trudniejsza niż napisanie nowych.

Co powinno być zawarte w artykule, aby można go było uznać za rzetelnie przygotowany?

K.M.: Wszystko zależy od rzetelności autora i jego zdrowego rozsądku. Przewodnik „Jak napisać doskonały artykuł” sugeruje, że dobre hasło powinno wyczerpywać omawiane zagadnienie, czyli ująć możliwie wszystkie znane i liczące się encyklopedycznie fakty, opinie i stanowiska dotyczące tematu.

M.P.: Przede wszystkim przypisy do naukowych publikacji, potwierdzające wszystkie nietrywialne informacje zawarte w artykule. Inne kwestie zależą już od specyfiki zagadnienia. Jeżeli jest ono kontrowersyjne, to należy zaprezentować wszystkie naukowe teorie na dany temat, z zachowaniem wagi. Warto zadbać też o ilustracje, znacznie ułatwiające odbiór tekstu, podlinkować ważne, występujące w nim pojęcia, czy sporządzić infobox, który w postaci tabelki w prawym górnym rogu podsumuje podstawowe informacje zawarte w artykule. No i co bardzo ważne, tworzenie tekstu nie kończy się w momencie publikacji. Inni wikipedyści mogą poprawiać artykuł, dopisywać w nim nowe treści, często też zgłaszają uwagi oryginalnemu autorowi, co ma doprowadzić do ogólnej poprawy poziomu Wikipedii