Na początku trzeba wyjaśnić dwa pojęcia, którymi współcześnie w oficjalnych dokumentach posługuje się Kościół katolicki. To „post” i „wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych”. Post, nazwany również postem ścisłym, polega na wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i dodatkowo spożyciu w ciągu dnia wyłącznie dwóch posiłków nie do syta i jednego do syta. Obowiązuje osoby od 18. roku życia do rozpoczęcia 60. roku życia wyłącznie w Środę Popielcową i w Wielki Piątek.
Natomiast wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych nazywana dawniej postem jakościowym obowiązuje w Środę Popielcową oraz piątki całego roku, czyli także w Wielki Piątek, z wyjątkiem określonych świąt. Dotyczy wszystkich, którzy ukończyli czternasty rok życia z wyjątkiem osób chorych oraz tych, które nie mają możliwości wyboru pokarmu (dotyczy m.in. punktów zbiorowego żywienia).
Wszystkie osoby, które nie przestrzegają postu, o ile nie uzyskały odpowiedniej dyspensy, według prawa kanonicznego popełniają grzech.
Czy w Środę Popielcową katolicy muszą uczestniczyć we mszy świętej?
Dyspensa udzielona wiernym przez polskich biskupów oznacza, że nieobecność na mszy świętej w niedziele i święta z powodu obawy przed epidemią koronawirusa nie jest grzechem. Warto podkreślić, że uczestnictwo we mszy świętej w Środę Popielcową nie jest w żadnym stopniu obowiązkiem, mimo specjalnej symboliki tego dnia.
„W niedziele i święta nakazane we mszy świętej nabożnie uczestniczyć” mówi jedno z kościelnych przykazań. Jak precyzuje list Episkopatu z 2014 roku, na terytorium Polski, świętami nakazanymi poza niedzielami są:
- 1 stycznia, Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi,
- 6 stycznia, Uroczystość Objawienia Pańskiego (tzw. Trzech Króli)
- czwartek po Uroczystości Trójcy Świętej – Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (tzw. Boże Ciało)
- 15 sierpnia, Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Matki Bożej Zielnej)
- 1 listopada, Uroczystość Wszystkich Świętych
- 25 grudnia, Uroczystość Narodzenia Pańskiego (Boże Narodzenie).
Z tej listy wyraźnie wynika, że Środa Popielcowa nie jest świętem nakazanym i wierni nie mają obowiązku uczestniczyć tego dnia we mszy świętej i nie ma to związku z pandemią koronawirusa.
Czytaj też:
Środa Popielcowa rozpoczyna Wielki Post. Co oznacza posypanie głów popiołem?