Większość pacjentów w badaniu otrzymała heparynę drobnocząsteczkową (podawaną podskórnie), ale niektórym podano heparynę dożylnie, a część chorych dostała doustne leki przeciwzakrzepowe, takie jak warfaryna oraz doustne antykoagulanty nowej generacji – apiksaban, riwaroksaban, dabigatran.
Autorzy pracy przypominają, że część zgonów osób chorych na COVID-19 jest spowodowana powstawaniem zakrzepów w tętnicach i żyłach. Leki przeciwzakrzepowe (antykoagulanty) zapobiegają powstawaniu zakrzepów. Heparyny mają ponadto działanie przeciwwirusowe i potencjalnie przeciwzapalne, dlatego mogą być szczególnie skuteczne u chorych na COVID-19. Jednak wyniki dotychczasowych badań nie są rozstrzygające.
Badania London School of Hygiene and Tropical Medicine
Naukowcy brytyjscy z London School of Hygiene and Tropical Medicine we współpracy z kolegami z różnych ośrodków naukowych w USA przeanalizowali dane zebrane przez amerykańskie Ministerstwo ds. Kombatantów (Department of Veterans Affairs) wśród 4297 pacjentów przyjętych z powodu COVID-19 do szpitala w okresie między 1 marca a 31 lipca 2020 r. Średnia wieku chorych wynosiła 68 lat, a 93 proc. stanowili mężczyźni.
U wszystkich potwierdzono zakażenie SARS-CoV-2 testem. Jak podkreślają autorzy pracy, przed hospitalizacją pacjenci nie stosowali leków przeciwzakrzepowych. Ponad 84 proc. chorych otrzymało lek przeciwzakrzepowy w ciągu 24 godzin po przyjęciu do szpitala. W całej grupie w ciągu 30 dni stwierdzono 622 zgony.
Okazało się, że w grupie pacjentów, którym szybko podano leki przeciwzakrzepowe, odsetek zgonów w ciągu 30 dni był niższy i wynosił 14,3 proc. w porównaniu z grupą, która nie otrzymała leków przeciwzakrzepowych – 18,7 proc. Ryzyko zgonu dzięki profilaktyce przeciwzakrzepowej zmalało zatem o 27 proc.
Większe korzyści ze stosowania leków przeciwzakrzepowych odnotowano u pacjentów, którzy nie trafili na oddział intensywnej terapii w ciągu 24 godzin od przyjęcia do szpitala. W analizie uwzględniono czynniki, które mogą mieć wpływ na krzepliwość krwi: wiek, przynależność etniczną, choroby współistniejące, historię stosowania leków, masę ciała oraz palenie papierosów.
Wnioski z badania
Co ważne, profilaktyczne podanie leków przeciwzakrzepowych nie było związane z wyższym ryzykiem poważnych krwawień. Zdaniem badaczy wyniki te wspierają rekomendacje, by chorym na COVID-19 przyjmowanym do szpitala wcześnie podawać antykoagulanty.
Autorzy pracy podkreślają zarazem, że ich badanie miało charakter obserwacyjny, dlatego konieczne są badania kliniczne, które zweryfikują ochronne działanie leków przeciwzakrzepowych u chorych na COVID-19.
Joanna Morga
Czytaj też:
Minister zdrowia: Trzeba używać porządnych maseczek, choćby chirurgicznych. Czyli jakich?