Już w kwietniu 2020 roku Trybunał Sprawiedliwości UE zawiesił stosowanie przepisów dotyczących właściwości Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, ale wyłącznie w zakresie dyscyplinowania sędziów. Po zmianach w prawie w 2020 roku Komisja Europejska zaskarżyła również nowe przepisy dotyczące Izby Dyscyplinarnej SN.
Teraz TSUE rozszerzył zeszłoroczne postanowienie o częściowym zwieszeniu działania Izby Dyscyplinarnej SN i ogłosił postanowienie o kolejnych środkach tymczasowych.
TSUE uwzględnił wszystkie wnioski Komisji Europejskiej
W postanowieniu ogłoszonym w środę 14 lipca 2021 roku TSUE zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia przepisów krajowych odnoszących się w szczególności do uprawnień Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Tym samym Polska w trybie natychmiastowym musi natychmiast zawiesić wszelkie działania Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, czyli m.in. decydowanie ws. immunitetów sędziowskich.
W wydanym dziś postanowieniu wiceprezes Trybunału, Rosario Silva de Lapuerta, uwzględniła wszystkie wnioski Komisji do czasu wydania ostatecznego wyroku. „Podniesione przez Komisję zarzuty faktyczne i prawne uzasadniają zarządzenie wnioskowanych środków tymczasowych” – czytamy w wydanym przez TSUE komunikacie.
Wyrok co do istoty sprawy ma być wydany w terminie późniejszym. „Postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych nie przesądza kwestii powództwa głównego” – podkreśla TSUE.
Skarga Komisji Europejskiej
W dniu 14 lutego 2020 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw. Komisja Europejska uznała, że polskie przepisy naruszają prawo Unii Europejskiej. Tym samym 1 kwietnia 2021 r., wniosła do Trybunału skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.
Według Komisji ustawą z kwietnia 2020 r. zakazano wszystkim sądom krajowym badania spełnienia wymogów Unii dotyczących niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy. Ponadto w ocenie Komisji „sprzeczne z prawem Unii są zarówno przepisy ustanawiające wyłączną właściwość Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego do rozpoznawania zarzutów i zagadnień prawnych dotyczących braku niezależności sądu lub braku niezawisłości sędziego, jak i te pozwalające na zakwalifikowanie badania poszanowania wymogów Unii dotyczących niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy jako przewinienia dyscyplinarnego”.
Polska zdaniem Komisji naruszyła też prawo Unii, ponieważ „powierzyła Izbie Dyscyplinarnej, której niezawisłość i bezstronność nie są zagwarantowane, właściwość do orzekania w sprawach dotyczących statusu sędziów i asesorów sądowych oraz pełnienia przez nich urzędu, takich jak z jednej strony sprawy o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymczasowe aresztowanie sędziów lub asesorów sądowych oraz z drugiej strony sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych dotyczące sędziów Sądu Najwyższego i sprawy z zakresu przeniesienia sędziego Sądu Najwyższego w stan spoczynku”.
Ponadto KE uważa, że kwestionowane przepisy naruszają prawo do poszanowania życia prywatnego i ochrony danych osobowych.