Czy można zjednoczyć Stary Kontynent?
Ludwig van Beethoven urodził się w Europie. Bez wątpienia był Europejczykiem. Podobnie jak Goethe. Hitler, Goebbels, Göring i Himmler również byli Europejczykami. Komendant obozu Auschwitz Rudolf Hess też był Europejczykiem. Tomáš Garrigue Masaryk i Alexander Dubček byli Europejczykami. Charles de Gaulle i Simone Weil to również Europejczycy. Europejczykiem był także kolaborujący z Niemcami Philippe Pétain. Europejczykami byli poeta Federico García Lorca i zwalczający takich jak on gen. Franco.
Czy różni Europejczycy mogą się zjednoczyć w unii politycznej? Czy mają kulturę polityczną? Czy jedność polityczną zapewnią różnice narodowe, religijne, historyczne? Czy istnieje ogólnoeuropejski patriotyzm, kiedy kontynent jest przepełniony tak zróżnicowanymi patriotyzmami narodowymi, tak różną pamięcią i sprzecznymi interesami? Czy podłoże demokracji jest wystarczające, by zastąpić wspólnotą tak różne i sprzeczne nacjonalizmy?
Europa kontra Europa
Na długiej liście Europejczyków znajdują się Jan Karski, Władysław Bartoszewski, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska. Ale do Europy należą też szmalcownicy. Europa nie skreśli ze swej historii Dostojewskiego, Lermontowa czy Puszkina. Jednak Europejczykami byli też Stalin i Beria. Czy można wątpić, że Europejczykami byli Einstein, Buber, Kafka? A Heinrich Heine, Niemiec pochodzenia żydowskiego? Ich książki publicznie palili naziści. Wielu było zmuszonych do emigracji z Europy. Nie było tak nacjonalistycznego kontynentu jak Europa i nie było tak humanistycznego kontynentu jak Europa, która wydała Alberta Schweizera i Jana Pawła II.
Dzięki demokracji i wolności w Europie powstały nowe państwa, niektóre drogą pokojową - jak Czechy i Słowacja, inne przez krew i ogień - jak w byłej Jugosławii. Czy możliwa jest jedność polityczna, kiedy działają tu takie potęgi jak Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Włochy, Hiszpania i Polska oraz narody mniejsze? Czy możliwe jest, że kraje tradycyjnie socjalne, jak państwa skandynawskie czy kraje Beneluksu, są w stanie utrzymać swój system socjalny? Czy francuska wieś zechce pomagać wsi polskiej? Czy zechce Niemiec, Francuz czy Brytyjczyk pomagać byłym krajom komunistycznym Europy Środkowej i Wschodniej? Czy Wielka Brytania, Francja, Niemcy zrezygnują z pozycji mocarstw na korzyść Europy zjednoczonej? Czy Wielka Brytania zgodzi się na antyatlantycką politykę Francji i Niemiec? Czy Niemcy przyzwyczają się do równych im Polaków? Czy Rosja włączy się w politykę zjednoczonej Europy? Czy mocarstwa Europy zgodzą się z regułami gry parlamentarnej, w której małe kraje podejmują decyzje sprzeczne z interesami większych krajów? A jeśli nie, to czy jest możliwa prawdziwa Unia Europejska?
Unia gospodarcza kontra unia państwowa
Czy Europa się zgodzi, by ogromna muzułmańska Turcja (prawie 65 mln obywateli) została europejskim "państwem socjalnym", czy może będzie po prostu źródłem taniej siły roboczej? Czy inspiracja chrześcijańska unijnej konstytucji pozwoli Turcji na przystąpienie do unii? Czy Wielka Brytania zrezygnuje z funta na korzyść euro? Czy Polska i inne nowe kraje unii potrafią się przyłączyć do strefy euro bez wstrząsów gospodarczych i społecznych? Czy narody europejskie zrezygnują ze swoich flag, hymnów albo dni pamięci, podczas których większość z nich wspomina wojny, rozlew krwi i brutalność innych krajów unii?
Czy w przyszłych igrzyskach olimpijskich będzie startować ekipa zjednoczonej Europy? A jeśli Europa się zjednoczy, kto będzie występował w konkursach Eurowizji i przeciw komu? To, co się toczy w Europie w ramach rynku europejskiego, w ramach NATO, strefy euro, jest historycznym cudem. Na pewno niemożliwe jest oczekiwanie cudu w postaci pełnej unii politycznej w Europie. To niemożliwe, choć potrzebne.
Dla Polski istnieją dwie strategie: postępująca unia gospodarcza albo hamowanie unii państwowej. Polska jest już w Europie mocarstwem demograficznym i politycznym. Jej naród jest utalentowany, demokratyczny, zasłużony dla wolności. Polska weszła do unii ze świadectwem dojrzałości historycznej i moralnej. Dlatego nie potrzebuje świadectwa moralności.
Czy różni Europejczycy mogą się zjednoczyć w unii politycznej? Czy mają kulturę polityczną? Czy jedność polityczną zapewnią różnice narodowe, religijne, historyczne? Czy istnieje ogólnoeuropejski patriotyzm, kiedy kontynent jest przepełniony tak zróżnicowanymi patriotyzmami narodowymi, tak różną pamięcią i sprzecznymi interesami? Czy podłoże demokracji jest wystarczające, by zastąpić wspólnotą tak różne i sprzeczne nacjonalizmy?
Europa kontra Europa
Na długiej liście Europejczyków znajdują się Jan Karski, Władysław Bartoszewski, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska. Ale do Europy należą też szmalcownicy. Europa nie skreśli ze swej historii Dostojewskiego, Lermontowa czy Puszkina. Jednak Europejczykami byli też Stalin i Beria. Czy można wątpić, że Europejczykami byli Einstein, Buber, Kafka? A Heinrich Heine, Niemiec pochodzenia żydowskiego? Ich książki publicznie palili naziści. Wielu było zmuszonych do emigracji z Europy. Nie było tak nacjonalistycznego kontynentu jak Europa i nie było tak humanistycznego kontynentu jak Europa, która wydała Alberta Schweizera i Jana Pawła II.
Dzięki demokracji i wolności w Europie powstały nowe państwa, niektóre drogą pokojową - jak Czechy i Słowacja, inne przez krew i ogień - jak w byłej Jugosławii. Czy możliwa jest jedność polityczna, kiedy działają tu takie potęgi jak Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Włochy, Hiszpania i Polska oraz narody mniejsze? Czy możliwe jest, że kraje tradycyjnie socjalne, jak państwa skandynawskie czy kraje Beneluksu, są w stanie utrzymać swój system socjalny? Czy francuska wieś zechce pomagać wsi polskiej? Czy zechce Niemiec, Francuz czy Brytyjczyk pomagać byłym krajom komunistycznym Europy Środkowej i Wschodniej? Czy Wielka Brytania, Francja, Niemcy zrezygnują z pozycji mocarstw na korzyść Europy zjednoczonej? Czy Wielka Brytania zgodzi się na antyatlantycką politykę Francji i Niemiec? Czy Niemcy przyzwyczają się do równych im Polaków? Czy Rosja włączy się w politykę zjednoczonej Europy? Czy mocarstwa Europy zgodzą się z regułami gry parlamentarnej, w której małe kraje podejmują decyzje sprzeczne z interesami większych krajów? A jeśli nie, to czy jest możliwa prawdziwa Unia Europejska?
Unia gospodarcza kontra unia państwowa
Czy Europa się zgodzi, by ogromna muzułmańska Turcja (prawie 65 mln obywateli) została europejskim "państwem socjalnym", czy może będzie po prostu źródłem taniej siły roboczej? Czy inspiracja chrześcijańska unijnej konstytucji pozwoli Turcji na przystąpienie do unii? Czy Wielka Brytania zrezygnuje z funta na korzyść euro? Czy Polska i inne nowe kraje unii potrafią się przyłączyć do strefy euro bez wstrząsów gospodarczych i społecznych? Czy narody europejskie zrezygnują ze swoich flag, hymnów albo dni pamięci, podczas których większość z nich wspomina wojny, rozlew krwi i brutalność innych krajów unii?
Czy w przyszłych igrzyskach olimpijskich będzie startować ekipa zjednoczonej Europy? A jeśli Europa się zjednoczy, kto będzie występował w konkursach Eurowizji i przeciw komu? To, co się toczy w Europie w ramach rynku europejskiego, w ramach NATO, strefy euro, jest historycznym cudem. Na pewno niemożliwe jest oczekiwanie cudu w postaci pełnej unii politycznej w Europie. To niemożliwe, choć potrzebne.
Dla Polski istnieją dwie strategie: postępująca unia gospodarcza albo hamowanie unii państwowej. Polska jest już w Europie mocarstwem demograficznym i politycznym. Jej naród jest utalentowany, demokratyczny, zasłużony dla wolności. Polska weszła do unii ze świadectwem dojrzałości historycznej i moralnej. Dlatego nie potrzebuje świadectwa moralności.
Więcej możesz przeczytać w 29/2007 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
