Według Aleksandra Kwaśniewskiego "bardzo niepokojącym sygnałem jest zauważalna od kilku lat alienacja społeczna." Dlatego, "warto się zastanowić dlaczego społeczeństwo, które poświęciło tak wiele walce o wolność, demokrację i pluralizm polityczny, w warunkach głosowania zachowuje tak dalece posuniętą pasywność i nie głosuje" - mówił Kwaśniewski.
W jego ocenie, obecny system wyborczy sprzyja oderwaniu polityków od wyborców, co powoduje, że wybierane władze nie liczą się z ich poglądami i potrzebami. Fakt ten - jak podkreślił - zniechęca do aktywnego udziału w życiu politycznym, w tym do udziału w wyborach.
"Nastąpił spadek zaufania do instytucji politycznych, a alienacja społeczna stała się faktem" - ocenił b.prezydent. Jak dodał, na ten stan rzeczy wpływ mają m.in. słabość struktur partyjnych, niedoskonałość liderów politycznych oraz pogłębiająca się nierówność społeczna.
"Mamy istotny problem z tymi, którzy ze względu na słabe położenie ekonomiczne czy społeczne mówią często: to nie jest moje państwo. Dzisiaj niegłosowanie w tych grupach jest rodzajem pewnej demonstracji, na którą musimy zwrócić uwagę" - podkreślił Kwaśniewski.
W jego ocenie, jeżeli problem nierówności i wykluczenia społecznego będzie się dalej pogłębiał, to istnieje dość duże ryzyko, że wkrótce w Polsce będziemy mieli do czynienia ze słabością demokracji jako taką, przejawiającą się rosnącą liczbą idei skrajnych i niedemokratycznych.
W opinii Kwaśniewskiego, kluczowe - i zarazem najmniej poznane w całym procesie zabiegania o wyższą jakość polskiej demokracji - jest stworzenie dobrego systemu prawnego. "Moje doświadczenie prezydenckie pokazuje, że jeśli chodzi o wymiar sprawiedliwości to ewolucja w stronę państwa prawa, budowania silnej kultury konstytucyjnej i prawnej trwa dłużej niż inne. (...) Polski system prawny, poczynając od jakości legislacji prawnej w Sejmie i Senacie, poprzez sądownictwo i sprawność procesów, niewątpliwe osłabia zaufanie społeczeństwa do własnego państwa i to trzeba zmienić" - podkreślił Kwaśniewski.
"Wymiarowi sprawiedliwości trzeba poświęcić istotną wagę, bo bez zmiany w tej części naszego życia, jakość demokracji w Polsce będzie słabsza" - zaznaczył.
W procesie tworzenia demokracji- jak podkreślił Kwaśniewski- równie ważna jest rola mediów, które "w głównej mierze kreują dzisiaj problemy i byty polityczne, przez co mają dużo większy wpływ na wyborców niż niejednokrotnie sami politycy"- zważył Kwaśniewski. i dodał: "Media, o których zwykło się mówić, że są >czwartą władzą< już dawno przestały nią być. Dzisiaj media zajmują pozycję numer jeden, gdyż poprzez siłę rażenia jaką dysponują kreuje się fakty, zainteresowanie oraz często fałszywe byty i problemy".
Jego zdaniem, Polska nie jest w tym przypadku wyjątkiem, gdyż wzrost znaczenia roli mediów jest procesem ogólnoświatowym. "Niezwykle trudno jest przeciwdziałać temu, ale jeżeli mówimy o poprawie jakości demokracji, to jakość przekazu toczącej się debaty publicznej oraz demokratycznego dostępu do mediów staje się czymś całkowicie zasadniczym" - powiedział, kończąc konferencję, były prezydent.dk pap