Wszechświat jest twórczy, choć nieprzewidywalny
Udostępnij2 Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 1/2/2010 (1406)
Okładka tygodnika Wprost nr 1/2/2010 (1406)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Wszechświat jest twórczy, choć nieprzewidywalny

Dodano:   /  Zmieniono: 
Rozmowa z ks. prof. Michałem Hellerem, kosmologiem, filozofem, fizykiem i teologiem, laureatem Nagrody Templetona (2008)
Wprost: Czy obraz wszechświata, jaki dają kosmologia i fizyka, w ogóle da się połączyć z biblijnym opisem stworzenia świata?

Michał Heller: W ogóle nie trzeba łączyć tych obrazów. Warto przypomnieć sobie coś na temat rodzajów literackich w Biblii. Biblijny opis stworzenia świata nie jest sprawozdaniem z naukowej teorii, lecz religijnym poematem. Przedstawia w obrazowej formie ważne prawdy religijne: że jest jeden Bóg, od którego wszystko pochodzi, że dzieło stworzenia jest dobre, że siódmy dzień należy święcić... A czyni to za pomocą pojęć zaczerpniętych z ówczesnego obrazu świata. I jako taki powinien być czytany.

Czy Wielki Wybuch da się interpretować w perspektywie teologii?

Wielki Wybuch jest naukowym modelem najwcześniejszych etapów obecnej fazy kosmicznej ewolucji, bardzo dobrze potwierdzonym wieloma obserwacjami astronomicznymi. Powiedziałbym, że idąc wstecz, aż do kilku minut po Wielkim Wybuchu, model jest niezwykle wiarygodny. Dla jeszcze wcześniejszych etapów mamy bardziej hipotetyczne rekonstrukcje. Oczywiście, im bliżej początku, tym więcej pytań. Należy je stawiać tak długo, jak to tylko możliwe.

Więcej możesz przeczytać w 1/2/2010 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 1/2/2010 (1406)

  • Na stronie - Prezydenckie jaja26 gru 2009, 19:00 — Im mniej ludzie wiedzą o tym, jak się robi kiełbasę i politykę, tym lepiej w nocy śpią – mawiał Otto von Bismarck. Im mniej wiemy o tym, po co niektórzy chcą walczyć o prezydenturę, tym więcej zachowamy szacunku i do nich, i do samych...5
  • Z życia koalicji26 gru 2009, 19:00 — Pogrzebano Piesiewicza. Najpierw łomotał go Człowiek z Penisem w Szufladzie, a później przemówił Rzym. Rzym w postaci Donalda Tuska uznał, ze to koniec kariery Piesiewicza. O, coś przegapiliśmy. To kiedyś był początek? Żal nam trochę tego...6
  • Z życia opozycji26 gru 2009, 19:00 — Jest! Jest! Jest! Ewentualnie: Yes! Yes! Yes! Jerzy Szmajdziński jest. Kandydatem SLD w wyborach prezydenckich, co dobitnie demonstruje upadek formacji postkomunistycznej. Szmajdziński wierzy, że dobrze wypadnie w wyborach (wypadnie to nawet dobre...7
  • Gospodarka 2010 Radość przez łzy26 gru 2009, 19:00 — Kryzys już nie wróci. Ale trzeba będzie posprzątać bałagan, który po sobie zostawił – głównie na rynku pracy i w budżetach państw. I od tego, jak szybko się z tym uwiniemy, zależy nasza przyszłość. Jeżeli w 2010 r. Polska nie przeprowadzi...8
  • Spadną podatki, zmaleją deficyty26 gru 2009, 19:00 — Tak naprawdę recesja, o której przez cały rok 2009 trąbiły media na całym świecie, dotknęła jedynie Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię. Reszta krajów przeżyła po prostu tymczasową obniżkę koniunktury. W 2010 r. sytuacja będzie wyglądać o wiele...12
  • Chiny także będą miały swój kryzys26 gru 2009, 19:00 — Jeśli ktoś wierzy, że Chiny szybko i bezkolizyjnie biegną na szczyt i że już niedługo staną się światowym hegemonem gospodarczym, jest w wielkim błędzie. Zastanawiam się tylko, skąd ta wiara się bierze? Owszem, przed Chinami roztacza się świetlana...13
  • Złoto po 5 tys. USD26 gru 2009, 19:00 — Rok 2010 będzie dla złota bardzo korzystny, a jego cena będzie rosła bardzo szybko. W ciągu dwóch-trzech lat może ona nawet sięgnąć 5 tys. dolarów za uncję. Jeśli rządy będą kontynuować swoją politykę fiskalną i monetarną, w dłuższej perspektywie...15
  • Dolar w powolnej agonii26 gru 2009, 19:00 — Prognozowanie kursów walut w krótkich okresach przypomina hazard, niemniej jednak – z pistoletem przy skroni – jestem w stanie zaryzykować prognozy długoterminowe.16
  • Będą kolejne bańki spekulacyjne26 gru 2009, 19:00 — Graczom giełdowym powoli znika sprzed oczu kryzysowy krajobraz, a rok 2010 może być dla nich bardzo udany. Zapowiadają to trwające od wiosny 2009 r. wzrosty m.in. na amerykańskich rynkach. Cieszyć się powinni nie tylko inwestorzy, ale w zasadzie...17
  • Skaner26 gru 2009, 19:00 — 18
  • Zdmuchnąć Grześka26 gru 2009, 19:00 — 99 proc. – tyle wynosi poparcie dla Jerzego Szmajdzińskiego. Tyle że nie w wyścigu do Pałacu Prezydenckiego, ale w SLD, w którym głosowano nad absolutorium dla zarządu partii. Według ustaleń „Wprost" najgorszy wynik otrzymał...18
  • Tory miłości26 gru 2009, 19:00 — Kiedyś, jak słusznie gderamy, ludzie potrafili kochać. Ileż uczucia jest w artykule polskiego pisma z 1841 r. „Kolej żelazna nie pozostanie jedynie środkiem mechanicznym, będzie ona zarazem środkiem umysłowym. Niech tylko jej sieć rzucona na...18
  • Lekarz roku 200926 gru 2009, 19:00 — uczyli mnie wybitni wykładowcy – mówi prof. Andrzej Steciwko, wybrany w dorocznym konkursie wydawnictwa Termedia na Człowieka Roku 2009 w ochronie zdrowia. Od 36 lat jest lekarzem. Uważa, ze miał wielkie szczęście, iż pochodzi z rodziny...20
  • Pstrag Fu-Fu kontra szynka z karpia26 gru 2009, 19:00 — Dwanascie rybnych potraw staneło w szranki podczas tegorocznych Dozynek Rybackich, które odbyły sie w Jakubowicach Koninskich. O zwyciestwo walczyli restauratorzy i gospodarstwa rybackie z Lubelszczyzny i Mazowsza. Pierwsze miejsce zdobył pstrag...20
  • Przegląd prasy zagranicznej26 gru 2009, 19:00 — The GuardianAfgański test Rok 2010 przyniesie odpowiedzi na wiele pytań dotyczących przyszłości NATO- -wskiej misji ISAF w Afganistanie. Będzie przede wszystkim prawdziwym testem dla afgańskiej policji i wojska. Miejscowe siły bezpieczeństwa...28
  • Nadzieje polskiej polityki26 gru 2009, 19:00 — Byłoby lepiej, gdyby ten tekst się nie ukazał. Przynajmniej dla występujących w nim osób. Niby fajnie przeczytać o sobie coś miłego, ale bezpieczniej jest dostawać baty. Koledzy najchętniej zagryzają przecież nie tych, co leżą, ale tych, co idą w...30
  • Nadzieje światowej polityki26 gru 2009, 19:00 — Amerykański prezydent Barack Obama, którego optymistyczne wizje często rozmijają się z realiami, chciałby włączyć do rozwiązywania problemów większą liczbę podmiotów. Potrzebni są więc nowi aktorzy na globalnej scenie. I tacy już są, często...34
  • Moj dom, moja Europa26 gru 2009, 19:00 — Alfabet Jadwigi Kaczyńskiej38
  • Wszechświat jest twórczy, choć nieprzewidywalny26 gru 2009, 19:00 — Rozmowa z ks. prof. Michałem Hellerem, kosmologiem, filozofem, fizykiem i teologiem, laureatem Nagrody Templetona (2008)44
  • Zapytaj Wprost - Premierostwo by mnie przerosło26 gru 2009, 19:00 — Na pytania czytelników internetowego wydania „Wprost” odpowiada Beata Kempa, posłanka Prawa i Sprawiedliwości, była wiceminister sprawiedliwości, niedawno wykluczona z komisji hazardowej.48
  • Co się poprawia z wiekiem?26 gru 2009, 19:00 — Nic się nie zaczyna z Nowym Rokiem, nic się nie kończy. Dowodem na to jest zima, która zaczęła się w grudniu, a skończy w marcu. Sylwester jest nieomal w środku zimy, czyli nieomal nigdzie. Radość z powodu nadejścia nowego roku jest największą...49
  • Kto myśli za Polaków26 gru 2009, 19:00 — Gdzie powstają idee i rozwiązania, które zadecydują o przyszłości Polski? Kto definiuje polskość? I czy robi to skutecznie? Ostatnie 20 lat walki o nasze dusze i umysły należały do zwanych z angielska think tanków: organizacji łączących badania z...50
  • O dwóch takich, co ukradli sieć26 gru 2009, 19:00 — Oficjalnie zarabiają po jednym dolarze rocznie, lecz jednocześnie znajdują się w pierwszej setce najbogatszych ludzi świata. Z ich usług korzysta kilka miliardów ludzi rocznie, choć większość z nich nawet nie zdaje sobie z tego sprawy. Mowa o...58
  • Tygrysy nowego świata26 gru 2009, 19:00 — Recesja sprawiła, że „stare” mocarstwa ekonomiczne stopniowo słabną, a wzmacniają się nowe, wschodzące gospodarki. Czy obserwując obecny kryzys, można wskazać kraje, które na nim zyskają? Czy widać już wyłaniające się tygrysy nowej...62
  • Dotacje 201026 gru 2009, 19:00 — Polscy przedsiębiorcy wierzą, że św. Mikołaj mieszka nie w Laponii, ale w Brukseli. I w 2010 r. w formie unijnych dotacji przekaże im 9 mld euro. Oczywiście „prezenty” dostaną tylko ci, którzy mają dobry pomysł na biznes, odpowiednio...66
  • Milioner na genach26 gru 2009, 19:00 — Współcześni milionerzy, opowiadając o korzeniach swoich fortun, zazwyczaj mówią, że „zaczynali w garażu”. Profesor Jan Lubiński prawdopodobnie jako jedyny biznesmen na świecie zaczynał w piwnicy pod prosektorium. Założona przez Jana...68
  • Władysław, narzeczony Naomi26 gru 2009, 19:00 — Bohaterem rosyjskich mediów nie jest już Władimir Putin z obnażonym torsem, wędką w dłoni i w kowbojskim kapeluszu. Plotkarska prasa i telewizje pełne są zdjęć jednego z najbogatszych Rosjan – Władisława Doronina. Doronin osiągnął coś, czego...70
  • Gaduły na „Titanicu”26 gru 2009, 19:00 — Barack Obama wydaje się niezwykle zadowolony ze swoich olbrzymich osiągnięć. Ustami Lawrence’a Summersa, szefa zespołu doradców ekonomicznych przy Białym Domu, ogłosił nawet, że recesja już minęła i nie widzi przeszkód, by wróciły czasy...72
  • Człowiek XXI wieku26 gru 2009, 19:00 — Sparaliżowani zaczynają chodzić, niewidomi widzieć, diabetycy zapominają o zastrzykach z insuliny. Ludzie po zawałach dostaną nowe serca, a pacjenci ze zniszczoną wątrobą nie będą musieli czekać na przeszczep. Nadchodzi nowa era medycyny, w której...74
  • Chirurg w pigułce26 gru 2009, 19:00 — Sala operacyjna we wnętrzu pacjenta? Już wkrótce! Niedługo chory przed operacją będzie połykał pigułkę zawierającą zminiaturyzowane narzędzia chirurgiczne. Zabieg zostanie wcześniej zaprogramowany, więc chirurg nie będzie potrzebny. Wystarczy, że...78
  • Minuty szaleństwa26 gru 2009, 19:00 — Kiedy zbliżał się nocny patrol nieprzyjaciela, porucznik David Hackworth zarządzał „minuty szaleństwa”, czyli gwałtowne ostrzeliwanie z wszelkiej dostępnej broni terenu wokół swoich pozycji. Żołnierze strzelali na oślep, z maksymalną...80
  • Seks przyszłości26 gru 2009, 19:00 — Chcesz opóźnić wytrysk? Proszę bardzo, tylko powiedz o ile. Wielokrotne orgazmy? Wystarczy czip w mózgu. Jądra przestały pracować? Przeszczepią nowe od młodego dawcy. Pochwa za szeroka? Zwężą, tylko wybierz typ. Masz małe potrzeby seksualne? A...83
  • Co naukowcy osiągną w 2010 roku?26 gru 2009, 19:00 — To będzie kolejny dobry rok dla nauki – zapewniają wybitni uczeni, pytani przez „Wprost”, m.in. Michio Kaku, Philip Zimbardo, Paul Davies, James Flynn, Richard Wrangham, Freeman Dyson, Ronald M. Green i Robert Sapolsky. Możemy...84
  • Rakietochód26 gru 2009, 19:00 — Tysiąc sześćset kilometrów na godzinę w 19 sekund przy przeciążeniu sięgającym 3 g? Już trzy zespoły pracują nad tym, by osiągnąć taką prędkość.88
  • Zwiadowcy ludzkości26 gru 2009, 19:00 — Są najbardziej oddalonymi od Ziemi obiektami, jakie stworzył człowiek. Po 32 latach kosmicznej podróży sondy Voyager dotarły do kresu Układu Słonecznego i zmierzają ku przestrzeni międzygwiezdnej. Niektóre urządzenia nadal pracują i przesyłają...90
  • Rakietą na Słońce26 gru 2009, 19:00 — Słońce wkrótce straci swoje ostatnie tajemnice. Rakieta Atlas V na początku lutego 2010 r. wyniesie w przestrzeń kosmiczną satelitę Solar Dynamics Observatory. Specjalnie wybrana orbita okołoziemska pozwoli na obserwację naszej gwiazdy 24 godziny...92
  • Federacja Europejska26 gru 2009, 19:00 — Jaka będzie Unia Europejska, gdy zacznie obowiązywać traktat lizboński? Czy koncepcja Stanów Zjednoczonych Europy to czysta fantazja? Czy UE powinna być luźnym związkiem suwerennych państw? Czy czeka nas Europa dwóch prędkości?...94
  • Handlować trzeba nawet z dyktaturami26 gru 2009, 19:00 — Rozmowa z Robertem Aumannem, izraelskim matematykiem, laureatem Nagrody Nobla z ekonomii100
  • Równi i coraz równiejsi26 gru 2009, 19:00 — Rozmowa z prof. Robertem Foglem, amerykańskim historykiem, laureatem Nagrody Nobla z ekonomii102
  • Europejskie oazy szczęścia26 gru 2009, 19:00 — „Żyjemy w świecie najdoskonalszym z możliwych” – mawiał mistrz Pangloss, nauczyciel Kandyda, tytułowego bohatera powiastki filozoficznej Woltera. Dziś tę opinię śmiało mogliby powtórzyć mieszkańcy Norwegii. Ich kraj w rankingu...104
  • Nowi liberałowie chcą upadku Ameryki26 gru 2009, 19:00 — Pogłoski o rychłym upadku Ameryki znów krążą po świecie, napędzane przez złość i zawiść. Powstają nowe teorie, oparte na starych sloganach: „słabnące imperium”, „przebudzenie Azji”, „świat postamerykański”....108
  • Kasa zamiast łuków26 gru 2009, 19:00 — Kompromis, zgodnie z którym rząd USA zgodził się wypłacić 3,4 mld dol. na rzecz Indian, po raz kolejny przywołał historię walk białych Amerykanów z Indianami. Wbrew powszechnemu przekonaniu biali nie pozbawili ziemi jej pierwotnych...113
  • Rosyjski drapieżnik26 gru 2009, 19:00 — Jesień w Rosji to czas przemówień i wielkich początków. W listopadzie 1905 r. Lenin wrócił do imperium, aby wesprzeć rewolucję swoją retoryką. W październiku 1917 r. na drugim zjeździe Sowietów nakreślił plany na przyszłość. W listopadzie 1985 r....114
  • Wiele hałasu o coś26 gru 2009, 19:00 — Czy 2010 r. przejdzie do historii jako gorszy niż rok 2009? Wiele wskazuje na to, że tak się stanie. Rządy nie uporały się ze światowymi kłopotami gospodarczymi, choć miały szansę. Przez to stoją dziś zasadniczo przed tymi samymi problemami, tyle...116
  • Powrót modernizmu26 gru 2009, 19:00 — Czy oparty na ideach Bauhausu modernizm wyczerpał się i przeobraził w jałowy styl sztywnych pudełek? To pytanie zadają sobie architekci i teoretycy architektury w 90. rocznicę powstania w Weimarze słynnej szkoły budowlanej. Czy panowanie...118
  • Architektura nic niemówiąca jest nic niewarta26 gru 2009, 19:00 — Rozmowa z Danielem Libeskindem, architektem121
  • Sasnal i jego sasnale26 gru 2009, 19:00 — Światowa kariera tego 37-letniego polskiego artysty wzbudza krańcowe emocje: miłość i zawiść, podziw i gniew. Czy Wilhelm Sasnal jest wielkim malarzem, czy wykreowanym idolem popkultury? Wystawa w Düsseldorfie, podsumowująca dziesięcioletni okres...124
  • Gigantomania 201026 gru 2009, 19:00 — Po „Avatarze”, najdroższej produkcji w dziejach kina, wszystko wydaje się blade i mało spektakularne. Ale film Jamesa Camerona rozpoczął modę na superprodukcje. Mimo kryzysu zagraniczni producenci nie żałują pieniędzy na kolejne...126
  • Lampa z wibratorem26 gru 2009, 19:00 — Seks sprzedaje wszystko. Pełno go w sztuce, modzie, architekturze i reklamie. Teraz o tej starej prawdzie przypomnieli sobie designerzy, którzy projektują przedmioty codziennego użytku. Ale czy można skrzyżować zmysłową bieliznę z pralką? Okazuje...132
  • Żeby uwieść mężczyznę, trzeba uwieść siebie26 gru 2009, 19:00 — Rozmowa z Chantal Thomass, projektantką mody nazywaną królową zmysłowego designu134
  • Podróż do jądra ciemności26 gru 2009, 19:00 — Rozgrzane piłkarskimi emocjami RPA czy tętniące życiem kasyna w Las Vegas? Branża turystyczna próbuje zdobyć nowych klientów ekstremalnymi ofertami. Z jednej strony wypoczynek Ultra All Inclusive (czyli wszystko, a nawet trochę więcej), a z...138
  • Futbol ponowoczesny26 gru 2009, 19:00 — Mniej piłkarzy, większe bramki, dwóch sędziów głównych i żółta kartka jako bilet do zejścia z boiska. Takie rewolucyjne zmiany w przepisach piłkarskich mogą wejść w życie już podczas polsko-ukraińskich mistrzostw Euro 2012! Największymi gwiazdami...140
  • Motohity i motokity26 gru 2009, 19:00 — Pierwsze seryjne modele elektryczne, nowe standardy bezpieczeństwa i kontynuacja mody na oszczędzanie – taki, w dużym skrócie, będzie rok 2010 w motoryzacji. Na rynku pojawi się około 50 nowych modeli aut. Podpowiadamy, na które z nich warto...144
  • Wizje starej kanarzycy26 gru 2009, 19:00 — Mijał przedostatni dzień roku, który zawierał w swej masie powietrznej wiele sprzeczności dialektycznych. Słońce gdzieś daleko obmacywało Australię, a u nas mrok grudniowej nocy otulał petardy sylwestrowe wystrzeliwane przez młodzież w ramach...146