Głównym przedmiotem jego zainteresowania w czasie wizyty na Litwie była sytuacja mniejszości polskiej. Najwięcej niepokoju wśród Polaków na Litwie wzbudza ostatnio nowa ustawa o oświacie, która - jak przekonują - uderza w polską mniejszość.
Zgodnie z nową ustawą, od 2013 r. w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony. Tymczasem program nauczania języka litewskiego w szkołach litewskich i nielitewskich się różni. W szkołach litewskich język litewski jest wykładany jako język ojczysty, a więc w szerszym wymiarze, natomiast w szkołach mniejszości - jako państwowy. Ponadto język litewski, jak podkreślają Polacy na Litwie, zawsze pozostanie dla przedstawicieli innych narodowości językiem wyuczonym, chcą więc, by egzamin z tego języka pozostał zróżnicowany. Ustawa zakłada też, że od 1 września w szkołach mniejszości narodowych lekcje historii i geografii Litwy oraz wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy mają być prowadzone w języku litewskim. W całości po litewsku będzie wykładany też przedmiot o nazwie "Podstawy wychowania patriotycznego". Zdaniem litewskich Polaków ustawa ta jest dyskryminująca; żądają jej poprawienia.
O sytuacji polskiej mniejszości Vollebaek rozmawiał m.in. z premierem Litwy Andriusem Kubiliusem, ministrem oświaty i nauki Gintarasem Steponavicziusem, parlamentarzystami. Odwiedził rejon solecznicki, który w 80 proc. zamieszkują Polacy, spotkał się z uczniami szkoły polskiej i przedstawicielami Forum Rodziców Szkół Polskich na Litwie.
Po wizycie komisarza OBWE Polacy na Litwie nie spodziewają się zdecydowanego przełomu w rozstrzyganiu istniejących problemów, ale, jak powiedziała w rozmowie z polską rozgłośnią w Wilnie Radio "Znad Wilii" Edyta Maksymowicz z Forum Rodziców, "to, że komisarz zainteresował się tematem i zechciał się z nami spotkać, już jest postępem".
pap, ps