Samoloty transportowe C-130 Hercules lotnictwa wojskowego Hiszpanii przywiozły do kraju 594 tysiące monet i inne wartościowe przedmioty odzyskane po pięcioletniej batalii prawnej z amerykańską firmą Odyssey Marine Exploration, która zajmuje się poszukiwaniem skarbów spoczywających na dnie mórz.
W trakcie rozegranego w 1804 roku starcia morskiego, zwanego bitwą koło przylądka Santa Maria u południowych wybrzeży Portugalii, marynarka brytyjska odniosła zwycięstwo nad hiszpańską eskadrą przewożącą metale szlachetne i inne cenne towary z Ameryki Południowej do metropolii. Fregata "Nuestra Senora de las Mercedes" zatonęła wraz z częścią skarbu i około 200 marynarzami, a pozostałe trzy okręty poddały się Brytyjczykom, którzy odprowadzili je do Gibraltaru.
Odyssey Marine Exploration zlokalizowała wrak "Mercedes" w maju 2007 roku. Wydobyte z niego monety o kolekcjonerskiej wartości ponad pół miliarda dolarów zostały przewiezione do siedziby firmy w Tampie. Wkrótce po tym rząd Hiszpanii wystąpił z pozwem sądowym, domagając się ich zwrotu.
Znalazcy próbowali bronić swych praw do skarbu, ale były one obalane w trakcie kolejnych rozpraw przed amerykańskimi sądami federalnymi. Odyssey twierdzi, iż padła ofiarą polityki, gdyż rząd USA publicznie wsparł hiszpańskie wysiłki na rzecz odzyskania monet.
Odyssey do tej pory zwlekała z oddaniem skarbu. Firma zwróciła się do Hiszpanii o 400 tys. euro za "pilnowanie" monet przez te lata. Nie chciała też podać składu chemicznego substancji konserwującej monety, zasłaniając się "tajemnicą handlową".
Sprawę śledził z uwagą rząd Peru, który uzasadniał, że kruszec do monet był wydobyty w Peru, tam także wybito monety. Sąd amerykański uznał jednak te roszczenia za bezpodstawne, gdyż Peru jeszcze na początku XIX w. było hiszpańską kolonią (Virreinato del Peru).pap, ps