1989

Dodano:   /  Zmieniono: 
Rok 1989 upływa przede wszystkim pod znakiem zmian we wschodniej części Europy. Upadły rządy czterech państw obozu „realnego socjalizmu”: Polski, NRD, Czechosłowacji i Bułgarii. Tym samym pod znakiem zapytania staje porządek europejski ustalony po drugiej wojnie światowej. Z konstytucji wielu państw Europy Wschodniej znika zapis o kierowniczej roli partii komunistycznej. Symbolem zmian staje się zburzenie berlińskiego muru.
4 czerwca w Polsce przeprowadzone zostają pierwsze wolne wybory do Sejmu i Senatu. Mają one charakter kontraktowy, co oznacza, że 65 proc miejsc z góry przeznaczona jest dla koalicji PZPR, ZSL i SD, ale jednocześnie pokazują faktyczny zasięg wpływów różnych orientacji politycznych. Rozpada się „żelazna koalicja", a w jej miejsce powstaje „Solidarność"– ZSL (później PSL „Odrodzenie") – SD. Wolne wybory zapowiadane są również na Węgrzech, w Czechosłowacji, Bułgarii i NRD. Na czele rządu staje pierwszy niekomunistyczny premier – Tadeusz Mazowiecki – który w listopadzie odwiedza Moskwę. W tym samym roku ma miejsce również inne niezwykle ważne spotkanie – papieża Jana Pawła II z Michaiłem Gorbaczowem.

W wyniku rozmów  "Okrągłego Stołu" ustalone zostaje, że powstanie stuosobowy  Senat, że przeprowadzone zostaną kwotowe wybory do Sejmu, że utworzony zostanie urząd prezydenta PRL oraz że zmienione zostanie prawo o stowarzyszeniach, pozwalające na ponowną legalizację "Solidarności". Wywalczony zostaje również dostęp opozycji do mediów. W tym czasie Wprost cały czas przybliża czytelnikom najważniejsze kwestie, umieszczając je w odpowiednim kontekście społecznym i gospodarczym. W tekstach w tygodniku pojawiają się dwie bardzo ważne rozmowy: z Lechem Wałęsą i Tadeuszem Mazowieckim. "Myślę, że w Polsce wytworzył się szeroki nurt zmierzający do przemian demokratycznych. To co nazywamy opozycją demokratyczną ma swoje różne skrzydła, sympatie i pochodzenie." - mówi wówczas przyszły premier.

Po 50 latach Polska nawiązuje stosunki dyplomatyczne z Watykanem. Na polityczną scenę w Polsce powraca Lech Wałęsa, a razem z nim wraca „Solidarność". Powrót przyszłego prezydenta przypieczętowuje debata telewizyjna z Alfredem Miodowiczem. 

Zaczynają się „wędrówki ludów" Europy Wschodniej. Ucieczki z NRD i Rumunii oraz próby nielegalnego przekroczenia zielonej granicy wiele osób przypłaca życiem. Uciekają szczególnie obywatele Rumunii pochodzenia węgierskiego. Tygodniowo na Węgrzech przybywa średnio 250 osób, a w Budapeszcie powstaje pierwsze Biuro ONZ do spraw Uchodźców. Obywatele NRD żądają od ambasad w Budapeszcie, Pradze i Warszawie stworzenia możliwości wjazdu do RFN. 

Sąd Najwyższy na Węgrzech rehabilituje Imrego Nagya i jego współpracowników, a wydarzenia z 1956 roku określone zostają mianem nie kontrrewolucji, a powstania ludowego. Czechosłowacja, Węgry i Polska, a także pośrednio Związek Radziecki potępiają interwencję w Czechosłowacji w 1968 roku. 

Rok 1989 to również rok pogłębiania się kryzysu gospodarczego, który dotyka niemal wszystkich. W kraju coraz bardziej podnosi się poziom inflacji (przekracza 100 proc.). Sytuację pogarsza jeszcze fakt, że w Europie trwa wojna celna; przodują w niej zwłaszcza Polska, NRD i Czechosłowacja, które konfiskują zagranicznym turystom towary wykupywane z własnych sklepów. 

Kanclerz RFN Helmut Kohl przedstawia dziesięciopunktowy plan zjednoczenia Niemiec a w listopadzie odwiedza Polskę, co stanowi istotny krok na drodze naprawy stosunków polsko-niemieckich. W tym samym roku, po 9 latach, wojsko radzieckie opuszcza Afganistan. Z Kambodży wychodzą wojska Wietnamu. 4 czerwca Chiny krwawo tłumią studencką demonstrację na pekińskim placu Niebiańskiego Spokoju. 

W grudniu, w Hongkongu konkurs Miss Word wygrywa Aneta Kręglicka.