Polacy nie potrzebują bibliotek?

Raport "Po co Polakom biblioteki?" przygotowała Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”. Opracowano go po trzech latach realizacji projektu Program Rozwoju Bibliotek, który obejmuje 3327 z ponad 6,5 tys. lokalnych bibliotek w małych miejscowościach (do 20 tys. mieszkańców). Bibliotekarze z placówek objętych Programem Rozwoju Bibliotek regularnie biorą udział w szkoleniach informatycznych i kursach pomagających im urozmaicić ofertę. W ramach programu do bibliotek w niewielkich miejscowościach przekazano już ponad 3 tys. komputerów, 300 projektorów z ekranami, 3 tys. skanerów i cyfrowych aparatów fotograficznych. Z lokalnych bibliotek publicznych uczestniczących w Programie Rozwoju Bibliotek korzysta jedna trzecia mieszkańców miejscowości, gdzie się one znajdują – wynika z raportu „Po co Polakom biblioteki?". Ludzie przychodzą do tych placówek nie tylko po książki – spędzają tu wolny czas, szukają potrzebnych informacji. Dla niemal 37 proc. badanych lokalne biblioteki, to jedyne miejsce, gdzie mogą skorzystać z internetu.

Z badania wynika, że dla młodych ludzi biblioteka to przede wszystkim miejsce spotkań i spędzania wolnego czasu. Oglądają tu filmy, dyskutują o książkach, grają na komputerze, mogą wziąć udział w warsztacie fotograficznym czy kółku teatralnym. Książki i internet pomagają im też w nauce. Niemal 70 proc. badanych uczniów deklarowało, że dzięki informacjom znalezionym w bibliotece dostało lepsze oceny w szkole. 38 proc. uczestniczących w badaniu dorosłych załatwia w bibliotekach codzienne sprawy - przychodzą tu, żeby zapłacić przez internet rachunki, sprawdzić rozkład jazdy autobusów, dowiedzieć się, w jakich godzinach przyjmuje lekarz. Biblioteka pomaga im także w poszukiwaniu pracy. 6 proc. badanych z małych miejscowości wykorzystuje komputery w bibliotekach do pisania życiorysów, listów motywacyjnych lub do kontaktowania się z pracodawcami. Internet ułatwia im również kontakt z rodziną i znajomymi.

1 proc. badanych podaje, że zdarza im się zostawiać dzieci w bibliotece, wiedząc, że znajda tu dobrą opiekę. Ale lokalne biblioteki są ważne także dla ludzi starszych. Prawie 40 proc. z uczestniczących w badaniu seniorów w jakiejś formie zaangażowało się w poznawanie lokalnej historii właśnie w bibliotece. Jest ona miejscem, gdzie starsi ludzie mogę przynieść dokumenty, listy i zdjęcia ważne dla rozwoju miejscowości mając pewność, że bibliotekarz zainteresuje się ich historiami. W bibliotekach starsi ludzie uczą się także obsługi komputera, między innymi na kursach, które organizują biblioteki uczestniczące w PRB.

Biblioteki oferują zajęcia komputerowe nie tylko dla seniorów - uczestniczą w nich również np. bezrobotni. A na osoby, które nieco pewniej czują się w cyfrowym świecie, w bibliotekach czekają zajęcia bardziej zaawansowane - np. kursy obsługi Skype’a czy bankowości elektronicznej. Biblioteki objęte Programem Rozwoju Bibliotek to miejsca dostępu do nowoczesnych technologii, często jedyne miejsca w okolicy, gdzie dostępny jest darmowy internet, skaner czy drukarka. 40 proc. badanych deklaruje, że to właśnie w lokalnej bibliotece po raz pierwszy zetknęło się z komputerem.

Rafał Kramza, Prezes Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Dyrektor Programu Rozwoju Bibliotek pisze: "Biblioteka jest przestrzenią, która łączy w sobie to, co najlepsze w domu – rodzinną atmosferę, poczucie bycia u siebie, z tym, co najciekawsze w miejscach publicznych – możliwością poznawania nowych osób, bycia razem z innymi ludźmi. Biblioteka jest otwarta dla każdego, niezależnie od wieku, wykształcenia czy dochodów. Jest idealnym miejscem spotkań, tak potrzebnym zwłaszcza w małych miejscowościach".

Program Rozwoju Bibliotek realizuje Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Program ma ułatwić polskim bibliotekom publicznym dostęp do komputerów, internetu i szkoleń. Program Rozwoju Bibliotek w Polsce jest wspólnym przedsięwzięciem Fundacji Billa i Melindy Gates oraz Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.