KALEJDOSKOP KULTURALNY

SZTUKA

Dusza ucieleśniona

Zobrazu spogląda na nas rudowłosa kobieta z łysawym czołem, bez brwi i rzęs, o trupio bladej twarzy i obwisłych piersiach. Kobiecość u Magdaleny Moskwy jest jakby celowo oszpecona. Opuchnięte ciała powleczone są cienką, barwną tkaniną, która zasłania ich nagość. Jest w nich coś makabrycznego i pociągającego zarazem. Wystawa „Nomana” pokazuje blisko 20-letnią artystyczną drogę Moskwy. Widzimy, jak od portretów postaci przechodzi do detali. Według artystki fragmenty ciała – dłonie, stopy, uszy – mogą być portretami bardziej uniwersalnymi niż wizerunek twarzy. Jest tu stół z narzędziami artystki, są i starsze już rzeźby – sztywne kostiumy-kaftany wyrażające skrępowanie naszych ciał. To, co przyjęliśmy uważać za obrzydliwe, tutaj oglądamy w powiększeniu. Tunel jelita czy jątrzące się rany Moskwa przedstawia tak, że nie można oderwać od nich wzroku, są niepokojąco piękne. Tytułowa „Nomana” przywodzi na myśl żeńską formę angielskiego „no man” – żaden człowiek. Żaden, a może każdy? To zagadka, jak wszystko inne u Moskwy.

„MAGDALENA MOSKWA. NOMANA”, MUZEUM SZTUKI MS2 W ŁODZI DO 16 MAJA

Anna Maziuk

TV

Niekonwencjonalna komedia romantyczna

PAT SOLITANO (BRADLEY COOPER) JEST NAUCZYCIELEM, który traci pracę, żonę i dach nad głową. Po pobycie w klinice psychiatrycznej wprowadza się do domu rodziców. Kiedy próbuje odzyskać dawne życie, na jego drodze pojawia się szalona sąsiadka, Tiffany (Jennifer Lawrence), która ma za sobą podobne przejścia. Para się zaprzyjaźnia. „Poradnik pozytywnego myślenia” zrealizowany na podstawie powieści Matthew Quicka doczekał się siedmiu nominacji do nagrody Akademii Filmowej. Ze statuetek Oscara i Złotego Globu w roku 2013 cieszyła się grająca główną rolę kobiecą Jennifer Lawrence.

„PORADNIK POZYTYWNEGO MYŚLENIA” REŻ. DAVID O. RUSSEL WYK. BRADLEY COOPER, JENNIFER LAWRENCE, ROBERT DE NIRO TVP2, SOBOTA, 11 KWIETNIA, GODZ. 20.05

TEATR

Wasza wysokość Wanda

BIOGRAFIA WANDY RUTKIEWICZ BYŁA NIEZWYKŁA, ale w tekście Anny Wakulik nie ma żadnych nadzwyczajności. Siłą tego skromnego przedstawienia są emocje między bohaterami. Tytuł spektaklu, „Wasza wysokość”, to formułka, z jaką zwracają się do Wandy granej przez Jadwigę Jankowską-Cieślak współuczestnicy wyprawy na Kanczendzongę. Przedstawienie jest rodzajem fantazji w rodzaju „co byłoby, gdyby”. Jak zachowałaby się dzisiaj 60-letnia Rutkiewicz, gdyby przeżyła, czy porozumiałaby się z młodym pokoleniem alpinistów? W spektaklu Kalwat nie znajdziemy przesądzającej odpowiedzi.

„WASZA WYSOKOŚĆ” ANNA WAKULIK REŻ. KATARZYNA KALWAT TEATR WARSAWY, WARSZAWA

Łukasz Maciejewski

KSIĄŻKI

Piotr Kofta

DOROTA MASŁOWSKA OD KUCHNI

Ucieczka przed talerzem

Felieton, niby błahostka, to ciężki kawałek chleba. Wiem, bo sam próbowałem. Starasz się być zabawny, ale o twoje puenty można się wyłącznie potknąć. Nie jest to, wbrew powszechnej opinii, zabawa dla każdego. Okazuje się jednak, że to, co Doro ta Masłowska potrafi uczynić z językiem polskim, stanowi znakomitą osnowę dla felietonistyki. Nawet kulinarnej. Teksty zgromadzone w tomiku „Więcej niż możesz zjeść” ukazywały się na łamach „Zwierciadła”. „Mimo nazwiska o charakterze spożywczym mogę respondentom wcale nie kojarzyć się z kuchnią” – deklaruje Masłowska. I ma rację, bo nawet po lekturze tych felietonów nadal z kuchnią się nie kojarzy: kulinarny fetyszyzm współczesności zostaje tu bezlitośnie wykpiony. Ta książka jest przede wszystkim śmieszna i starannie abnegacka w swojej podróży przez kolejne kuchenne katastrofy. Ale jest też zaskakująco nostalgiczna – towarzyszy jej tęsknota, żeby być gdzie indziej albo cofnąć się do krainy dawnych zapachów i faktur. W gruncie rzeczy nie są to felietony kulinarne ani nawet parakulinarne, ale głęboko eskapistyczne.

DOROTA MASŁOWSKA, „WIĘCEJ NIŻ MOŻESZ ZJEŚĆ. FELIETONY PARAKULINARNE”, NOIR SUR BLANC

1. „Zniszcz ten dziennik”

Keri Smith

K.E. LIBER

2. „To nie książka”

Keri Smith

K.E. LIBER

3. „Nela i tajemnice świata”

Nela

BURDA NG POLSKA

4. „Testament diabła”

Tomasz Gollob, Dariusz Ostafiński

RINGIEM AXEL SPRINGER POLSKA

5. „Ciemniejsza strona Greya”

E.L. James

SONIA DRAGA

6. „10 niesamowitych przygód Neli”

Nela

BURDA NG POLSKA

7. „Nela na trzech kontynentach”

Nela

BURDA NG POLSKA

8 „Nowe oblicze Greya”

E.L. James

SONIA DRAGA

9. „Bóg nigdy nie mruga”

Regina Brutt

INSIGNIS

10. „Pięćdziesiąt twarzy Greya”

E.L. James

SONIA DRAGA

DANE POCHODZĄ Z SALONÓW SIECI EMPIK

Potrzeba śmierci

JEŚLI POPULARYZOWAĆ NAUKĘ, to właśnie tak: przejrzyście, mądrze, z dużą liczbą anegdot. Michael Bond pisze o tym, jak psychologia społeczna przełamała wiele stereotypowych wyobrażeń o grupowych uwarunkowaniach zachowania. Uwzględnia przy tym nie tylko klasyczne eksperymenty Asha, Milgrama czy Zimbarda, lecz także stosunkowo nowe odkrycia i teorie próbujące wyjaśnić np. dynamikę zgromadzeń piłkarskich kibiców lub społeczną specyfikę samobójczego terroryzmu. Demoniczny motłoch nie istnieje – mówi Bond – są tylko ludzie.

MICHAEL BOND, „SIŁA INNYCH”, PRZEŁ. BERNADETA MINAKOWSKA- -KOCA, PWN

Człowiek i tłum

ANTYUTOPIJNY THRILLER AUTORA SŁYNNEGO CYKLU „Metro 2033” przygląda się światu przyszłości, w którym pokonano śmierć. Nieśmiertelność będzie cywilizacyjną i społeczną katastrofą, wieszczy rosyjski pisarz, a przy okazji kreuje gorzko satyryczny portret Europy, twierdzy dobrobytu i królestwa hipokryzji. Niestety, mniej więcej w połowie książki okrutny, futurystyczny dramat Glukhovskiego (nie polecam świeżo upieczonym rodzicom) zamienia się w łzawą telenowelę żerującą na łatwych sentymentach. No i jest tu stanowczo za dużo słów.

DMITRY GLUKHOVSKY, „FUTU.RE”, PRZEŁ. PAWEŁ PODMIOTKO, INSIGNIS

MUZYKA

Piotr Metz

PŁYTA

1. „Ezoteryka”

Quebonafide

QUAQUALITY / STEP RECORDS

2. „Kalejdoskop”

Andrzej Piaseczny

SONY MUSIC PL

3. „Spadochron”

Mela Koteluk

POMATON / WARNER MUSIC PL

4. „Cyniczne córy Zurychu”

Artur Andrus

MYSTIC PRODUCTION

5. „Tracker”

Mark Knopfler

UNIVERSAL / UNIVERSAL MUSIC PL

6. „Nowe rzeczy”

Kękę

PROSTO / OLESIEJUK

7. „Fifty Shades of Grey”

Muzyka filmowa

UNIVERSAL MUSIC PL

8. „Podróż zwana życiem”

O.S.T.R.

ASFALT RECORDS / WARNER MUSIC PL

9. „Dzieciom”

Lao Che

MYSTIC PRODUCTION

10. „Endless Forms Most Beautiful”

Nightwish

NUCLEAR BLAST / MYSTIC PRODUCTION

Autobiografia

Po elektronicznym eksperymencie sprzed pięciu lat, orkiestrowych aranżacjach i wielu gościnnych projektach Sufjan Stevens wrócił do folkowych korzeni. Nagrał album wręcz minimalistyczny – to osobista rozmowa o przemijaniu, mocno osadzona w trudnych i skomplikowanych rodzinnych przeżyciach. Nie zawsze słucha się tego łatwo. Realia opisane w tekstach tworzą album-pamiętnik z pożółkłymi fotografiami, jak ta na okładce. Własnym doświadczeniom Stevens nadaje znaczenie uniwersalne, zostawiając w niezwykłym finale nadzieję, że będzie lepiej. Taki album nagrywa się tylko raz. Jak sam przyznaje, to swoista autobiografia. I z pewnością najlepsze jego dzieło.

SUFJAN STEVENS „CARRIE & LOWELL”, SONIC

Złe duety

DZIWNA PŁYTA. Moim zdaniem niepotrzebna jednemu z największych muzyków wszechczasów. Towarzystwo Michaela Bublé czy Micka Hucknalla – przy całym szacunku dla ich dorobku – sprawia, że nie można zaakceptować nowych wersji klasyki z dorobku artysty. Rod Stewart odniósł wprawdzie ogromny komercyjny sukces, marnując swój rockowy talent, ale Van Morrison to jednak zupełnie inna półka. Nick Cave, który dla mnie jest jego artystycznym krewnym, nigdy by czegoś takiego nie zrobił.

VAN MORRISON – „DUETS”, SONY

Klimat epoki

EKLEKTYCZNY I STYLOWY. Album „Ida” wypełnia aż 26 (!) pozycji, od Presleya i Coltrane’a po Helenę Majdaniec i Sławę Przybylską. Całość znakomicie oddaje filmowy klimat epoki i jest zakomponowana do słuchania jako jeden strumień muzyki (w radiu?). Duże brawa za zdobycie praw do utworów wykonawców nieczęsto pojawiających się na takich wydawnictwach. No i za brak ciągotek, w obliczu sukcesu filmu, do dyskontowania go przez kolejne części soundtracku.

„IDA – MUSIC FROM & INSPIRED BY THE FILM”, SOLOPAN-WARNER

FILMY

Krzysztof Kwiatkowski

Z ROMSKIEJ KRWI

Przemoc Jenisza

Jean-Charles Hue poszedł śladem panieńskiego nazwiska swojej matki. Odkrył, że ma w sobie krew Jeniszów – romskiej, nomadycznej mniejszości etnicznej – i postanowił poznać ich bliżej. Zamieszkał z rodziną Dorkelów. Obserwował, jak żyją ludzie, których tradycja nie pasuje już do współczesności, ale nie potrafią i nie chcą odnaleźć się w dzisiejszym społeczeństwie francuskim. Właśnie o nich opowiedział w „Z jednej krwi”. Zrobił szorstki, intrygujący film z pogranicza fikcji i fabuły. W rolach głównych występują sami Dorkelowie, choć nie jest to dokument. Jason ma 18 lat i przygotowuje się do chrześcijańskiego chrztu. Z więzienia po 15 latach odsiadki wychodzi jego brat. I wciąga go w świat przestępczy. Reżyser proponuje wnikliwy, chropowaty portret społeczności Jeniszów. Z rzeczywistości na ekran przenika brutalność: – Rywalizacja to podstawowa siła rządząca ich zachowaniem – tłumaczy. – Są młodzi, silni, chcą się wykazać przed sobą i walczyć o miejsce w grupie. Funkcjonują w poczuciu ciągłego zagrożenia, stale gotowi na atak i obronę swojej pozycji. Jean-Charles Hue pokazuje chłopaka na rozdrożu i moment, w którym – mniej lub bardziej świadomie – zadecyduje on o swojej przyszłości. A jednocześnie zadaje pytanie o tożsamość etniczną. Czy można zachować odrębność, nie skazując się na życie na społecznym marginesie? Jak sprawić, by zasady niewielkiej wspólnoty nie uległy degeneracji? Wreszcie, czy można wyrwać się z kręgu przemocy? Siłą „Z jednej krwi” jest gorycz i niejednoznaczność odpowiedzi, jakich Hue udziela.

„Z JEDNEJ KRWI”, REŻ JEAN-CHARLES HUE, GUTEK FILM

1. „Kopciuszek”

reż. Kenneth Branagh

DISNEY

2. „Seria Niezgodna: Zbuntowana”

reż. Robert Schwentke

MONOLITH

3. „Oculus”

reż. Mike Flanagan

VUE MOVIE

4. „Gunman: Odkupienie”

reż. Pierre Morel

MONOLITH

5. „Fru”

reż. Christian De Vita

KINO ŚWIAT INTERNATIONAL

6. „Disco Polo”

reż. Maciej Bochniak

NEXT FILM

7, „Chappie”

reż. Neill Blomkamp

UIP

8. „Ex Machina”

reż. Alex Garland

UIP

9. „SpongeBob: Na suchym lądzie”

reż. Paul Tibbitt

UIP

10. „Body/Ciało”

reż. Małgorzata Szumowska

KINO ŚWIAT INTERNATIONAL

DANE WEDŁUG STATYSTYK MULTIKINA DOTYCZĄ OKRESU 27-29.03.2015

Siła kobiet

2 KWIETNIA 2015 R. w wieku 79 lat umarła reżyserka Barbara Sass. Urodzona w 1936 r., skończyła łódzką szkołę w czasach, kiedy kobiety rzadko stawały za kamerą. Asystowała Andrzejowi Wajdzie, Jerzemu Skolimowskiemu, Wojciechowi Hasowi. Jako samodzielny reżyser zadebiutowała dopiero w 1980 r. Sass robiła zwykle filmy o kobietach, ale nie lubiła określenia kino kobiece. „Tworząc takie etykietki, mężczyźni próbują protekcjonalnie poklepywać nas po plecach. Nie należy się tym przejmować. A kino jest po prostu dobre albo złe” – mówiła. I dodawała: „Lubię ostre konflikty i ostro zarysowane postacie”. Nie znosiła sentymentalizmu. Umiała zgromadzić wierne grono współpracowników. Od debiutu zdjęcia do jej filmów robił mąż, Wiesław Zdort. W jej obrazach świetne kreacje stworzyła Dorota Stalińska. Mocna, wyrazista, bezkompromisowa zarówno jako dziennikarka z „Bez miłości” czy młoda architektka z „Debiutantki”, jak i prosta złodziejka z „Krzyku”, a wreszcie aktorka z „Historii niemoralnej”. To w filmie „Tylko strach” Anna Dymna mierzyła się z alkoholizmem. A Magdalena Cielecka zagrała swoją pierwszą filmową rolę w znakomitym „Pokuszeniu”. Barbara Sass pracowała do końca. W 2011 r. pokazała film „W imieniu diabła”. A jeszcze w zeszłym tygodniu była na próbie w Teatrze Dramatycznym, gdzie wystawiała „Pokojówki” Geneta. Odeszła nagle. Tak jak żyła. W biegu. Bez sentymentów. Krzysztof Kwiatkowski

KNOW-HOW

Grzegorz Sadowski

Po raz trzeci Surface

Microsoft zaprezentował kolejną edycję urządzeń Surface. Hybryda peceta i tabletu pojawi się w wersji Surface i Surface Pro. Podstawowa wersja ma wyświetlacz 10,8 cala o rozdzielczości 1920x1080 pikseli i proporcjach 3:2, czterordzeniowy procesor Intel Atom x7 taktowany zegarem o częstotliwości 1,6 GHz (2,4 w technologii Intel Boost), którego wspiera w zależności od modelu 2 lub 4 GB RAM-u. Do dyspozycji użytkownika oddano ponadto dwie kamerki – przednią o rozdzielczości 3,5 Mpix i tylną o rozdzielczości 8 Mpix. Urządzenie będzie działać na systemie Windows 8.1 z darmową aktualizacją do Windows 10, ale będzie o 100 dolarów droższe od poprzednika. Microsoft zapowiada akcesoria dla tabletu, m.in. klawiaturę Type Cover.

Lubisz być w ciągłym kontakcie ze znajomymi? Oto dwie najlepsze aplikacje, które rozszerzają możliwości Facebook Messengera.

CAMOJI

można ją wykorzystać do nakręcenia filmiku. Użytkownik otrzymuje do dyspozycji zestaw filtrów obrazu oraz ustawienie prędkości odtwarzania materiału.

IMGUR

wyszukuje w internecie najpopularniejsze w danym momencie obrazy i przesyła je do wybranych znajomych bez konieczności opuszczania aplikacji.

Wystarczy nacisnąć

WYDAWAŁO SIĘ, ŻE TO ŻART PRIMAAPRILISOWY. Amazon pokazał Dash, niewielkie urządzenie wielkości paczki gum do żucia z przyciskiem na środku. Można je zamontować w szafce czy w kuchni. Jest ono na stałe podłączone do sieci. Wystarczy je zsynchronizować z aplikacją na smartfonie i już za pomocą przycisku możemy zamawiać produkty, głównie codziennego użytku, na przykład maszynki do golenia czy kawę. Urządzenie jest na razie dostępne tylko dla wybranych klientów usługi „Amazon Prime”. Przycisk jest darmowy.

Tablet czy telewizor?

ASUS CHROMEBIT TO MINIATUROWY GADŻET, KTÓREGO ZADANIEM JEST ZAMIANA TELEWIZORA W KOMPUTER Z OPROGRAMOWANIEM GOOGLE CHROME OS. Dongle został wyposażony w procesor Rockchip RK3288 – taki sam układ zastosowano w najnowszej serii laptopów z Chrome OS. Gadżet ma 2 GB pamięci RAM, 16 GB pamięci wewnętrznej, WiFi, Bluetooth 4.0 oraz port USB 2.0 i HDMI. Co nam to daje? Wystarczy to podłączyć do telewizora, a ten staje się ekranem naszego tabletu.

Najlepsze, bo polskie

DRUKARKA 3D ZORTRAX M200 ZOSTAŁA UZNANA ZA NAJLEPSZE URZĄDZENIE DESKTOPOWE w prestiżowym rankingu serwisu 3DHubs.com. Polski produkt wygrał z 399 innymi urządzeniami z całego świata. Raport uwzględnia nie tylko najlepsze urządzenia w kategoriach maszyn desktopowych i przemysłowych, ale także takie dane, jak najczęściej używane oprogramowanie przy tworzeniu modeli do wydruków czy najbardziej aktywne miasta na mapie światowego druku 3D.