Cyberwojna i szczyt NATO. Technologia wyzwaniem strategicznym

Potrzeba jednak wiele wysiłku i odważnych decyzji, aby przybliżyć się do założonego celu, m.in. w obszarze zagrożeń hybrydowych – podkreśla Instytut Kościuszki w opublikowanym raporcie „NATO Road to Cybersecurity”. Jedną z ważniejszych rekomendacji, płynących z publikacji jest wezwanie do rozpoczęcia poważnej dyskusji na temat możliwości zastosowania przez Sojusz ofensywnych narzędzi cybernetycznych. Taki kierunek myślenia jest naturalną konsekwencją uznania cyberprzestrzeni za kolejną domenę działań zbrojnych.

– Należy pamiętać, że działania prowadzone w cyberprzestrzeni, także ofensywne, mogą być dalece bardziej humanitarne i proporcjonalne od działań konwencjonalnych. Nie zawsze natomiast odpowiedź konwencjonalna (kinetyczna) na działania cybernetyczne byłaby adekwatna. Działania ofensywne to przyszłość zarówno z punktu widzenia odstraszania, jak i obrony – podkreśla dr Joanna Świątkowska, ekspert Instytutu Kościuszki, dyrektor programowy CYBERSEC.

Biorąc pod uwagę rolę i znaczenie działań prowadzonych w cyberprzestrzeni, Instytut Kościuszki proponuje bardzo konkretne rozwiązania, w tym m.in. ustanowienie Dowództwa Komponentu Cybernetycznego (Cyber Component Command), czy też podjęcie namysłu nad stworzeniem Grupy Planowania ds. Cyberprzestrzeni (Cyber Planning Group).

Zdaniem autorów raportu, działania poniżej progu wojny w postaci zagrożeń hybrydowych będą coraz częściej stosowane przez oponentów Sojuszu. Wroga aktywność w cyberprzestrzeni idealnie wpisuje się w strategię działań hybrydowych. Wśród nich wylicza się możliwość prowadzenia akcji destabilizacyjnych, dezinformacyjnych, destrukcyjnych, przy jednoczesnym unikaniu odpowiedzialności i wykorzystywaniu niejednoznaczności, co jest szczególnie łatwe w cyberprzestrzeni i „atrakcyjne” dla agresorów.

Dlatego, z punktu widzenia przyszłości działania Sojuszu, kluczowa będzie konieczność podejmowania szerokich działań nakierowanych na przeciwstawianie się zagrożeniom hybrydowym, których bardzo istotnym elementem jest wielowymiarowe wykorzystywanie cyberprzestrzeni.

– Naszym głównym przesłaniem jest nie tylko to, że Sojusz musi dostosować swoją strategię działania do nowych wyzwań, ale także postulat zbudowania na gruncie walki z zagrożeniami hybrydowymi silnej współpracy z partnerami, przede wszystkim z Unią Europejską. Natura tego typu zagrożeń łączy działania militarne i pozamilitarne – podkreśla ekspert Instytutu Kościuszki. Zdaniem think tanku, połączenie wysiłków organizacji militarnej jaką jest NATO, z organizacją polityczno-ekonomiczną, jaką jest UE to warunek konieczny, aby skutecznie stawić czoła temu zupełnie nowemu wyzwaniu. – Nasze propozycje są dalekosiężne i odważne, dokładnie takie, jakie powinny być działania NATO w tym obszarze – dodaje dr Świątkowska.

Raport „Nato Road to Cybersecurity” zawiera m.in. analizę prawnych i praktycznych aspektów prowadzenia ofensywnych działań w cyberprzestrzeni, na przykładzie konkretnych sytuacji jej wykorzystaniaw ramach konfliktów hybrydowych. W publikacji przedstawione zostały również rekomendacje, których celem jest przeciwdziałanie cyberzagrożeniom oraz propozycje nowych obszarów współpracy z różnorodnymi podmiotami – zarówno z sektorem prywatnym, jak i organizacjami publicznymi. O konkluzjach szczytu NATO będą rozmawiać eksperci podczas II Europejskiego Forum Cyberbezpieczeństwa – CYBERSEC, które Instytut Kościuszki organizuje we wrześniu w Krakowie.

Instytut Kościuszki jest pozarządowym instytutem naukowo-badawczym – think tank – o charakterze non profit, założonym w 2000 r. W prace Instytutu zaangażowani są naukowcy, pracownicy polskiej i europejskiej administracji oraz praktycy działalności publicznej i społeczno- gospodarczej. Instytut tworzy ekspertyzy i rekomendacje programowe dla europejskich i polskich instytucji publicznych, jest również pomysłodawcą i głównym organizatorem konferencji CYBERSEC i CYBERSEC PL.