Polska została wybrana niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych

Dzięki pozytywnemu wynikowi głosowania w Zgromadzeniu Ogólnym, Polska będzie niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych w latach 2018-2019. W zdobyciu niestałego członkostwa pomogła decyzja Bułgarii, która w grudniu 2016 roku wycofała się z wyścigu o to miejsce i nasz kraj był jedynym kandydatem z regionu. Za kandydaturą Polski zagłosowało 190 państw ze 192 głosujących. Dwa kraje wstrzymały się od głosu. Polska zastąpi Ukrainę, która w Radzie zasiada od 2016 roku.

W dotychczasowej historii Organizacji Narodów Zjednoczonych Polska zasiadała w Radzie Bezpieczeństwa pięciokrotnie przez łączny okres dziewięciu lat (1946-47, 1960, 1971-72, 1982-83, 1996-97). Starania o ponowny wybór w poczet członków Rady Bezpieczeństwa zaczęły się w 2012 roku, choć przyspieszyły znacząco po zwycięstwach Prawa i Sprawiedliwości w wyborach 2015 roku.

„Polska rzecznikiem regionu”

Jeszcze przed wyborem, szef gabinetu prezydenta prof. Krzysztof Szczerki mówił, że Polska zamierza być w Radzie Bezpieczeństwa „rzecznikiem regionu”, a członkostwo ma pomóc we włączeniu Warszawy w krąg stolic „głównych państw świata, ale także odpowiedzialnych za bezpieczeństwo międzynarodowe”.

Członkowie Rady Bezpieczeństwa

W skład Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych wchodzi pięciu stałych (Stany Zjednoczone Ameryki, Chińska Republika Ludowa, Francja, Wielka Brytania oraz Federacja Rosyjska – red.) i dziesięciu niestałych członków. Niestali wybierani są na dwuletnie kadencje.

Miejsca w Radzie zostały podzielone według geograficznego klucza, który ma zapewnić jak największą reprezentatywność organu. Państwa azjatyckie regularnie mają dwóch przedstawicieli, afrykańskie trzech, Europa Zachodnia ujmowana wraz z Australią, USA, Kanadą i Turcją dwa, Ameryka Południowa oraz Karaiby dwa, a Europa Wschodnia wraz z państwami kaukaskimi jedno. Wybory pięciu spośród dziesięciu niestałych członków odbywają się co roku, tak by nie doszło do sytuacji, w której następują całkowita wymiana składu.

Poza Polską, w tegorocznej rotacji wybrano: Wybrzeże Kości Słoniowej (zdobyło 181 głosów), Kuwejt (188 głosów), Gwineę Równikową (185 głosów) oraz Peru (186 głosów).

Rada Bezpieczeństwa

Rada Bezpieczeństwa ONZ jest wymieniona w punkcie 1 artykułu siódmego Karty Narodów Zjednoczonych jako jeden z głównych organów ONZ. Kompetencje piętnastki opisane są w rozdziale piątym karty, w którym podkreślono, że ponosi ona główną odpowiedzialność utrzymywanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. W tym celu może decydować m.in. o nałożeniu sankcji lub nawet podjęciu akcji zbrojnej przeciwko państwu łamiącemu postanowienia prawa międzynarodowego. W dotychczasowej historii decyzja taka została podjęta dwukrotnie – podczas wojny koreańskiej oraz pierwszej wojny w Zatoce Perskiej.

Ponadto Rada ma prawo ustanawiać dowolne organy pomocnicze w swojej działalności. Dotychczas najczęściej były to komisje lub specjalni wysłannicy przygotowujący raporty o sytuacji w miejscu zagrożenia pokoju. To także Rada Bezpieczeństwa ustanawia, a następnie przedłuża lub wygasza, mandaty misji pokojowych ONZ.

Decyzje w Radzie Bezpieczeństwa podejmowane są w drodze głosowania, ale każdy ze stałych członków posiada prawo weta, którym może zablokować podjęcie każdej decyzji. Pracom organu ONZ co miesiąc przewodniczy inny jego członek, niezależnie od rodzaju członkostwa. W łonie ONZ toczy się jednak debata o reformie sposobu podejmowania decyzji. Jednym z postulatów jest ograniczenie korzystania z prawa weta. Kolejnymi ważnymi dyskusjami o Radzie są te dotyczące jej składu. Stałym członkiem chcą zostać Indie, a Niemcy chcą otrzymać przynajmniej specjalny status półstałego członka ONZ.