Kongres 590. List wicepremiera Jarosława Gowina
Szanowni Państwo,
dziś nie trzeba już nikogo przekonywać, że koniecznym warunkiem dalszego skoku cywilizacyjnego Polski i konsekwentnego podnoszenia poziomu życia Polaków jest rozwój nauki i badań oraz intensyfikacja współpracy nauki z gospodarką. Nie zbudujemy silnej gospodarki bez innowacyjnych technologii i konkurencyjnych produktów, które mogłyby sprzedawać polskie przedsiębiorstwa. Do tego potrzeba jednak należycie finansowanych i dobrze zorganizowanych uczelni i ośrodków badawczych, a także rzeszy zdolnych naukowców. Dlatego też Ministerstwo Nauki
i Szkolnictwa Wyższego wypracowuje szereg narzędzi zbliżających sektor nauki i gospodarki.
Jednym z nich jest przygotowany we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Ministerstwem Finansów, śmiały projekt głębokiej przebudowy cywilizacyjnej i gospodarczej Polski, którego celem jest zwiększenie wsparcia dla działalności badawczo-rozwojowej. Od końca 2016 r. obowiązuje pierwsza ustawa o innowacyjności, która wprowadza realne ulgi podatkowe dla przedsiębiorców angażujących się w obszar badań i rozwoju. Naukowcom zaś daje szereg zachęt do włączania się we współpracę z biznesem. Na początku października 2017 r. polski rząd przyjął drugą ustawę, która między innymi zakłada podniesienie wysokości ulgi podatkowej na działalność badawczo-rozwojową do 100 procent. Wychodzi także naprzeciw postulatom środowiska naukowego, zwiększając zakres działania spółek celowych tworzonych przez uczelnie i instytuty PAN o działalność gospodarczą i dereguluje procedury w zakresie ustalania Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej. Warto zaznaczyć, że przygotowana przez nas nowelizacja przepisów została najwyżej oceniona w raporcie podsumowującym dorobek działań deregulacyjnych obecnego rządu, przygotowanym przez ekspertów Centrum Monitoringu Legislacji Pracodawców RP.
Kolejnym rozwiązaniem zacieśniającym współpracę nauki z sektorem przedsiębiorczości i jednocześnie uwalniającym potencjał młodych naukowców jest uruchomiony w tym roku program doktoratów wdrożeniowych.Jego celem jest kształcenie przyszłych naukowców, którzy przyczynią się do powstania innowacyjnych technologii. Biorący w nim udział studenci będą równolegle pracować zawodowo i pisać rozprawę doktorską. Zarówno pracodawca, jak i uczelnia będą nadzorować ten proces, a przyszły doktorant będzie otrzymywać podwójne wynagrodzenie.
Ściślejszemu powiązaniu badań naukowych z potrzebami gospodarki narodowej, zwiększeniu potencjału innowacyjnego polskich szkół wyższych, dostosowywaniu oferty edukacyjnej do oczekiwań rynku pracy i, co za tym idzie, podniesieniu konkurencyjności polskiej nauki oraz rodzimych szkół wyższych, ma także służyć ma kompleksowa reforma obu dziedzin. Jednym z priorytetów Konstytucji dla Nauki, której projekt prezentowaliśmy we wrześniu tego roku podczas Narodowego Kongresu Nauki w Krakowie, jest zbudowanie pomostu między światem nauki a gospodarki. Dlatego też wśród zmian jakie niesie za sobą nasza reforma znalazły się m.in. nowe zasady finansowania uczelni dowartościowujące czynnik, jakim jest współpraca z gospodarką. Postanowiliśmy także dać szkołom wyższym szansę większego otwarcia na współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym, wprowadzając nowy organ uczelniany jakim jest Rada uczelni. Ponad połowę jej składu będą stanowić wybrani przez senat uczelni interesariusze zewnętrzni.
Zależy nam na tym, by nasze uczelnie kształciły kadry wyróżniające się wysokimi kompetencjami zawodowymi, by kreatywni, otwarci na świat absolwenci polskich szkół wyższych mogli zarówno prowadzić badania na rzecz innowacyjnej gospodarki, jak i posiadać umiejętność wdrażania innowacji i rozwijania przedsiębiorczości. Realizacja tych celów jest możliwa m.in. dzięki wprowadzeniu przez uczelnie wysokiej jakości kształcenia praktycznego w formie studiów dualnych, realizowanych we współpracy z przemysłem. Głównym założeniem kształcenia dualnego jest łączenie wiedzy teoretycznej, zdobywanej w uczelnianych murach, z praktyką zawodową w przedsiębiorstwach.
Rozwijaniu kompetencji studentów jako przyszłych pracowników, zwiększeniu elastyczności uczelni w zakresie tworzenia programów kształcenia oraz zacieśnieniu współpracy między pracodawcami a uczelniami służy także rozpoczęty w 2016 r. „Program praktyk zawodowych w Państwowych Wyższych Szkołach Zawodowych”. Budżet tego projektu to ponad 135 mln zł. Docelowo w programie weźmie udział około 7 000 studentów, którzy w ramach działań uczelni wspartych z Europejskiego Funduszu Społecznego będą uczestniczyć w rozszerzonych, 6-miesięcznych praktykach zawodowych. Chcemy w ten sposób wypracować, testować i wdrożyć jednolity system praktyk zawodowych w PWSZ dla studiów o profilu praktycznym.
Jestem przekonany, że te i inne zmiany regulacji prawnych, które proponujemy w Konstytucji dla nauki, będą dla polskiej nauki zachętą do podejmowania aktywnej współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym na rzecz rozwoju innowacyjności
i wzmocnienia potencjału naszego kraju.
Organizatorom Kongresu 590 pragnę przekazać wyrazy uznania za podjęcie debaty dotyczącej zagadnień związanych z dynamicznym rozwojem polskiej gospodarki. Wierzę, że tegoroczny Kongres 590 okaże się spotkaniem ze wszech miar owocnym. Wspólne debaty przedsiębiorców, ekspertów, polityków, przedstawicieli administracji publicznej i ludzi nauki, są niezwykle ważnym elementem w procesie kształtowania przyszłości Polski. Uważam, że wymiana doświadczeń, obrady i interdyscyplinarne dyskusje owocują nie tylko poszerzeniem horyzontów, ale niejednokrotnie prowadzą do wypracowania rozwiązań przekładających się w bezpośredni sposób na rozwój polskiej gospodarki.
Z wyrazami szacunku
Jarosław Gowin
Wiceprezes Rady Ministrów
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego