18. FESTIWAL FILMU NIEMEGO - ŻYWIOŁY
Motywem przewodnim tegorocznej edycji Festiwalu są ŻYWIOŁY - z jednej strony natura i miejsce, jakie zajmuje w niej człowiek, z drugiej strony kultura i siła ludzkiego umysłu, ale również jego słabości i targające nim uczucia. Zaprezentowane zostaną filmy, w których szaleją żywioły przyrody i namiętności, a natura styka się z porządkującą ją sztuką.
Festiwal otworzy pokaz poruszającego morskiego poematu filmowego Marcela L’Herbiera Człowiek otwartych przestrzeni w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”. To rozgrywająca się wśród surowych krajobrazów Bretanii historia konfliktu między ojcem i synem, wpisanego szerzej w odwieczną walkę dobra ze złem. Projekcji towarzyszyć będzie muzyka na żywo w wykonaniu reaktywowanego niedawno, kultowego zespołu avant-folkowego Księżyc, który wystąpi z wrocławskim muzykiem i kompozytorem Pawłem Romańczukiem z Małych Instrumentów. Po seansie, Instytut Francuski w Polsce zaprasza na lampkę wina.
Podczas Festiwalu na ekranie pojawią się przede wszystkim produkcje, w których siły natury są odbiciem ludzkich namiętności, jak w filmie Powódź - rozgrywającym się nad rzeką Rodan, ostatnim dziele mistrza francuskiego impresjonizmu filmowego, Louisa Delluca. Zdjęcia do tej niezwykłej opowieści o miłosnym trójkącie zrealizowano w wyjątkowo trudnych warunkach, w trakcie prawdziwej powodzi. Friedrich Wilhelm Murnau w filmie Wschód słońca stworzył alegoryczną opowieść o wewnętrznej walce mężczyzny, który musi dokonać wyboru pomiędzy uwodzicielką z miasta a kochającą go żoną. Mistyczne dzieło Murnaua, uhonorowane trzema nagrodami Amerykańskiej Akademii Filmowej, to szczytowe osiągnięcie kina niemego. W tym roku mija 90 lat od światowej premiery filmu, która miała miejsce 23 września 1927 roku.
Krakowscy widzowie zobaczą także prezentowany z taśmy 35mm Wicher - najwybitniejsze dzieło amerykańskiego okresu twórczości Victora Sjöströma, mistrza szwedzkiej szkoły filmowej. Gwiazda niemego kina Lilian Gish wcieliła się w filmie w żyjącą w nieszczęśliwym małżeństwie dziewczynę, która pod wpływem nieustającego wiatru stopniowo traci zmysły.
Kolejną legendarną postacią, którą pojawi się na ekranie będzie Pola Negri - pierwsza w historii polska aktorka, która osiągnęła status międzynarodowej gwiazdy. Z okazji 120. rocznicy urodzin aktorki oraz 30. rocznicy śmierci, organizatorzy zaprezentują komediodramat Bezwstydna kobieta Malcolma St. Claira. Pola Negri zagrała w nim ekstrawagancką hrabinę, której swobodny styl bycia budzi oburzenie wśród mieszkańców małego miasteczka.
W programie pojawią się również opowieści o heroicznej walce człowieka z przyrodą. Dokumentalny film The Great White Silence Herbert G. Pontinga opowiada o brytyjskiej ekspedycji polarnej z 1910 roku, która stawiła czoła ekstremalnym warunkom pogodowym w drodze na biegun południowy. Białe piekło na Piz Palü Arnolda Fancka i Georga Wilhelma Pabsta to historia trójki wspinaczy, którzy próbują przetrwać burzę wśród ośnieżonych alpejskich szczytów. Na ekranie jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci kina niemieckiego, Leni Riefenstahl. Ten imponujący film górski zainspirował m.in. Quentina Tarantino w pełnym odniesień do Białego piekła filmie Bękarty wojny. O tym jak harmonijna może być relacja pomiędzy człowiekiem a naturą opowiada uznawana za arcydzieło ukraińskiej kinematografii Ziemia w reżyserii Aleksandra Dowżenki.
Polskie kino reprezentować będzie Halka w reżyserii Konstantego Meglickiego, przedwojenna ekranizacja opery Stanisława Moniuszki. Ta burzliwa historia miłości i zdrady zostanie zaprezentowana w wersji odrestaurowanej cyfrowo z nową muzyką autorstwa Jerzego Rogiewicza. Prezentowany podczas tegorocznego festiwalu w Gdyni film TodMachine to zrealizowana w konwencji kina niemego współczesna produkcja z elementami horroru i science-fiction, której twórcy inspirowali się m.in. niemieckim ekspresjonizmem filmowym. Po seansie odbędzie się spotkanie z twórcami.
Nie zabraknie również atrakcji dla najmłodszych kinomanów. W ramach bloku wydarzeń dla maluchów pt. Baranki w Niemym Kinie mali widzowie wyruszą w Podróż na Księżyc podczas pokazu filmu Georges’a Mélièsa, a po seansie wspólnie skomponują muzykę do krótkiego filmu. Na warsztatach artystycznych dzieci konstruować będą urządzenia, którymi posługiwali się pionierzy ruchomych obrazów i stworzą własną animację poklatkową.
Uczestnicy Festiwalu Filmu Niemego doświadczają kina w sposób zbliżony do tego sprzed stu lat, choć w nowej, współczesnej oprawie. Projekcjom filmów niemych towarzyszy muzyka na żywo w wykonaniu młodych, jak również uznanych zespołów oraz wszechstronnych artystów solowych.
Wśród gości tegorocznej edycji znalazł się m.in. grający na syntezatorach analogowych duet Pin Park oraz interpretujący muzykę średniowieczną zespół Bastarda powołany do życia przez wieloletniego przyjaciela Festiwalu, Pawła Szamburskiego. W Kinie Pod Baranami ponownie gościć będzie SEMI-INVENTED TRIO (Konarski/Chytrzyński/Berny), krakowska, elektroniczno-liryczna grupa SALK oraz kompozytor i producent muzyczny Jacaszek, który zaprasza na swój live act ilustrowany filmem Nanuk z północy. Na kinowej scenie wystąpi także specjalizujący się w disco i funku krakowski DJ DiscoMule, a także gdyński kwartet Lonker See, który łączy gitarę i pulsującą perkusję z hipnotycznymi dźwiękami free jazzowego saksofonu. Do filmów zagrają również multiinstrumentalista i kompozytor Piotr Zabrodzki, który bawi się gatunkami muzycznymi z właściwym sobie poczuciem humoru, oraz Stefan Wesołowski - wszechstronny skrzypek i twórca kompozycji z pogranicza muzyki kameralnej i elektronicznej.
W sobotni wieczór organizatorzy zapraszają na specjalny pokaz filmowy w Klubie Betel, gdzie do pochodzących sprzed 100 lat krótkich dokumentalnych filmów o Krakowie zagra DJ-ka i dziennikarka radiowa, Eta Hox. Wstęp na to wydarzenie jest wolny.
PROGRAM:
czwartek, 7 grudnia 2017
17.45 HALKA | HALKA (Konstanty Meglicki) PL 1929, 89'
Partner: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny
20.00 POKAZ INAUGURACYJNY
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha (ul. M. Konopnickiej 26)
CZŁOWIEK OTWARTYCH PRZESTRZENI
| MAN OF THE SEA | L’HOMME DU LARGE (Marcel L'Herbier) FR 1920, 86'
muzyka na żywo: KSIĘŻYC i Paweł Romańczuk
Partner: Instytut Francuski
piątek, 8 grudnia 2017
17.00 THE GREAT WHITE SILENCE | THE GREAT WHITE SILENCE
(Herbert G. Ponting) GB 1924, 108’
20.00 BIAŁE PIEKŁO NA PIZ PALÜ
| THE WHITE HELL OF PITZ PALU | DIE WEISSE HÖLLE VOM PIZ PALÜ
(Arnold Fanck, Georg Wilhelm Pabst) DE 1929, 75’
muzyka na żywo: Pin Park
22.00 JACASZEK GRA DO NANUKA
NANUK Z PÓŁNOCY | NANOOK OF THE NORTH
(Robert Flaherty) US/FR 1922, 79’
koncert: Jacaszek
23.30 NIEME EROTYKI | SILENT ERA EROTIC FOOTAGE, 1920-1930, 40’
(Tylko dla dorosłych!)
muzyka na żywo: DiscoMule
sobota, 9 grudnia 2017
15.00 TODMACHINE | TODMACHINE
(Bogusław Kornaś) PL 2016, 84'
Goście: Bogusław Kornaś i Małgorzata Stankowska
18.30 POWÓDŹ | THE FLOOD | L'INONDATION
(Louis Delluc) FR 1924, 90'
muzyka na żywo: Stefan Wesołowski
21.15 ZIEMIA| EARTH | ZEMLYA
(Aleksandr Dowżenko) USSR 1930, 84’
muzyka na żywo: Bastarda
Partner: Narodowe Centrum Aleksandra Dowżenki
23.00 AFTERPARTY W KLUBIE BETEL
Klub Betel (pl. Szczepański 3)
FILMOWE OBRAZY STAREGO KRAKOWA | FILM IMAGES OF OLD KRAKOW
PL 1913-1929, 64’
muzyka na żywo: Eta Hox
Partner: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny
niedziela, 10 grudnia 2017
11.00BARANKI W NIEMYM KINIE I: RUCHOME OBRAZY
+ zabawy dla dzieci, prowadzenie: Justyna Droń
12.15BARANKI W NIEMYM KINIE II: MUZYKA W NIEMYM KINIE
PODRÓŻ NA KSIĘŻYC | A TRIP TO THE MOON | LE VOYAGE DANS LA LUNE
(Georges Méliès) FR 1902, 15'
muzyka na żywo: SALK
+ warsztaty muzyczne dla dzieci
Partner: Instytut Francuski w Polsce
13.00BRACIA LUMIÈRE | LUMIÈRE! L’AVENTURE COMMENCE
(Thierry Frémaux) FR 2016, 90’
15.00 BEZWSTYDNA KOBIETA | A WOMAN OF THE WORLD
(Malcolm St. Clair) US 1925, 70’
muzyka na żywo: Piotr Zabrodzki
18.00 WSCHÓD SŁOŃCA| SUNRISE: A SONG OF TWO HUMANS
(Friedrich Wilhelm Murnau) US 1927, 94’
muzyka na żywo: Semi-Invented Trio (Konarski/Chytrzyński/Berny)
21.00 WICHER | THE WIND
(Victor Sjöström) US 1928, 68'
muzyka na żywo:Lonker See
Partner: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny
Wszystkie filmy zostaną wyświetlone z polskimi i angielskimi napisami*.
* Bracia Lumière, Filmowe obrazy starego Krakowa oraz Nieme erotyki - bez angielskich napisów.
BILETY:
Filmy z muzyką na żywo: 32 PLN | 25 PLN
Filmy bez muzyki na żywo: 20 PLN | 15 PLN
Pokaz inauguracyjny: 45 PLN | 40 PLN (z Karnetem)
Nieme erotyki: 25 PLN
Afterparty w Klubie Betel: wstęp wolny
Baranki w niemym kinie: 11 PLN / 15 PLN
KARNET (11 seansów): 148 PLN*
* Karnet nie obejmuje pokazu inauguracyjnego oraz Niemych erotyków
KARNET Baranki (2 spotkania): 22 PLN
Bilety dostępne w kasach Kina oraz online:
O FILMACH:
BEZWSTYDNA KOBIETA| A WOMAN OF THE WORLD
reż. Malcolm St. Clair, USA 1925, 70’
Ekstrawagancka włoska hrabina sieje zgorszenie w małym amerykańskim miasteczku. Komediodramat z Polą Negri, pierwszą w historii polską aktorką, która osiągnęła status międzynarodowej gwiazdy.
BIAŁE PIEKŁO NA PIZ PALÜ
| THE WHITE HELL OF PITZ PALU | DIE WEISSE HÖLLE VOM PIZ PALÜ
reż. Arnold Fanck, Georg Wilhelm Pabst, Niemcy 1929, 75’
Para nowożeńców pomaga zrozpaczonemu alpiniście w poszukiwaniach żony na stokach Piz Palü. Zachwycający kadrami film górski z udziałem Leni Riefenstahl.
BRACIA LUMIÈRE | LUMIÈRE! L’AVENTURE COMMENCE
reż. Thierry Frémaux, Francja 2016, 90’
Porywająca historia narodzin kina opowiedziana przez Thierry’ego Frémaux – dyrektora Festiwalu Filmowego w Cannes i Instytutu Lumière w Lyonie.
CZŁOWIEK OTWARTYCH PRZESTRZENI | MAN OF THE SEA | L’HOMME DU LARGE
reż. Marcel L'Herbier, Francja 1920, 86'
Morski poemat filmowy wpisujący napiętą relację między ojcem i synem w odwieczny konflikt natury i cywilizacji. Impresjonistyczne wcielenie idei muzyki wizualnej.
Partner: Instytut Francuski
Film odrestaurowany przez: Gaumont & CNC Archives Françaises du Film
FILMOWE OBRAZY STAREGO KRAKOWA| FILM IMAGES OF OLD KRAKOW
Polska 1913-1929, 64’
Uwieczniona na taśmie filmowej codzienność Krakowa z początku XX wieku, wkraczający postęp, wielkie uroczystości oraz magia krakowskiej księżycowej nocy.
Partner: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny
HALKA | HALKA
reż. Konstanty Meglicki, Polska 1929, 89'
Odrestaurowana cyfrowo przedwojenna ekranizacja słynnej opery Stanisława Moniuszki, osnutej wokół burzliwej historii o miłości i zdradzie. Nowa ścieżka dźwiękowa skomponowana przez Jerzego Rogiewicza.
Partner: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny
Film odrestaurowany przez: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny
NANUK Z PÓŁNOCY | NANOOK OF THE NORTH
reż. Robert Flaherty, USA/Francja 1922, 79’
Pierwszy pełnometrażowy film dokumentalny w historii kina. Etnograficzny zapis życia Nanuka, głowy inuickiej rodziny z wybrzeża Zatoki Hudsona.
NIEME EROTYKI | SILENT ERA EROTIC FOOTAGE
1920-1930, 40’
Zestaw odważnych krótkich filmów erotycznych z początku XX wieku, odkrytych na strychu “pewnej szanowanej rodziny”. Tylko dla dorosłych.
PODRÓŻ NA KSIĘŻYC | LE VOYAGE DANS LA LUNE
reż. Georges Méliès, Francja 1902, 15'
Pierwszy w historii film science-fiction. Ekstrawagancki pomysł, kunsztowna realizacja. Magia na ekranie i triumf ludzkiej wyobraźni.
Partner: Instytut Francuski
POWÓDŹ | THE FLOOD | L'INONDATION
reż. Louis Delluc, Francja 1924, 90'
Poruszająca opowieść o miłosnym trójkącie i walce z bezlitosnym żywiołem. Ostatni film mistrza filmowego impresjonizmu.
THE GREAT WHITE SILENCE | THE GREAT WHITE SILENCE
reż. Herbert G. Ponting, Wielka Brytania 1924, 108’
Niezwykły film dokumentujący brytyjską ekspedycję na Biegun Południowy, kierowaną przez kapitana Roberta Falcona Scotta (Terra Nova, 1910-13). Nowa ścieżka dźwiękowa skomponowana przez Simona Fishera Turnera.
Film odrestaurowany przez: British Film Institute
TODMACHINE | TODMACHINE
reż. Bogusław Kornaś, Polska 2016, 84'
Budząca grozę, ekspresjonistyczna opowieść o wojennej Maszynie, która zwraca się przeciwko swoim stwórcom. Współczesny film niemy z elementami science-fiction i horroru.
WICHER | THE WIND
reż. Victor Sjöström, USA 1928, 68'
Delikatna dziewczyna zmuszona do niechcianego małżeństwa stopniowo traci zmysły w walce z szalejącym wiatrem. Ostatnia wielka kreacja gwiazdy kina niemego, Lillian Gish.
Partner: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny
WSCHÓD SŁOŃCA| SUNRISE: A SONG OF TWO HUMANS
reż. Friedrich Wilhelm Murnau, USA 1927, 94’
Nagrodzona trzema Oscarami alegoryczna opowieść o sile miłości i walce dobra ze złem. Pierwszy film Friedricha W. Murnaua nakręcony w Ameryce. Arcydzieło kina niemego.
ZIEMIA| EARTH | ZEMLYA
reż. Aleksandr Dowżenko, ZSRR 1930, 84’
Wizualnie wysmakowana, poetycka opowieść o relacji między człowiekiem i ziemią-matką. Arcydzieło ukraińskiej kinematografii.
Partner: Narodowe Centrum Aleksandra Dowżenki
BARANKI W NIEMYM KINIE:
RUCHOME OBRAZY
Warsztaty dla dzieci, podczas których będzie można się dowiedzieć, jak wprawić obraz w ruch, samodzielnie stworzyć zabawki optyczne i krótką animację poklatkową.
MUZYKA W NIEMYM KINIE
Pokaz filmu Podróż na Księżyc z muzyką na żywo, połączony z warsztatami muzycznymi.
O MUZYKACH:
BASTARDA
Warszawski zespół tworzący nowe, oryginalne interpretacje muzyki średniowiecznej. Klarnet, wiolonczela i klarnet basowy z dużą dawką improwizacji.
DISCOMULE
DJ, producent muzyczny i spiritus movens krakowskiej sceny klubowej. Szerzy miłość do prostolinijnego disco, funku i niebanalnego house’u.
ETA HOX
DJ-ka związana z kolektywem Deep Impact i OFF Radiem Kraków. Balansuje między ambientem a deep-techno, układając muzykę w hipnotyczne historie.
JACASZEK
Jeden z najoryginalniejszych polskich producentów muzyki elektro-akustycznej, łączącej dźwięki elektroniczne z żywym instrumentarium.
KSIĘŻYC I PAWEŁ ROMAŃCZUK
Kultowy zespół łączący głos, taśmy oraz instrumenty akustyczne w psychodelicznym brzmieniu inspirowanym słowiańskim folklorem.
LONKER SEE
Trójmiejski projekt muzyczny bazujący na pełnych przestrzeni formach na pograniczu jazzu i space rocka.
PIN PARK
Duet miłośników syntezatorów analogowych prezentujący inspirowane ambientem i krautrockiem brzmienia pełne niuansów i melancholii.
SALK
Krakowskie trio, które w swoich osobistych piosenkach łączy minimalistyczne dźwięki fortepianu i gitary basowej z dużą dawką przestrzennej elektroniki.
SEMI-INVENTED TRIO (Konarski/Chytrzyński/Berny)
Muzyka Adriana Konarskiego, kompozytora muzyki filmowej i teatralnej, ma rozpoznawalny, melodyjny styl. Zagra ze Sławomirem Bernym (perkusja) i Michałem Chytrzyńskim (skrzypce).
STEFAN WESOŁOWSKI
Skrzypek i kompozytor, który łącząc współczesną muzykę kameralną z eksperymentalną elektroniką, poszukuje w dźwięku transcendencji.
PIOTR ZABRODZKI
Wokalista, kompozytor, multiinstrumentalista i producent muzyczny, poruszający się pomiędzy jazzem, reggae, hip hopem i muzyczną awangardą.