Przepisy dotyczące sędziów SN są sprzeczne z prawem UE. Tak twierdzi rzecznik generalny TSUE

– Trybunał powinien orzec, że przepisy ustawodawstwa polskiego dotyczące obniżenia wieku przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego są sprzeczne z prawem Unii – tak wynika z opinii Jewgienij Tanczewa, rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej powołanego w tej sprawie.

„Sporne przepisy naruszają wymogi niezawisłości”

Rzecznik generalny zwrócił uwagę, że nieusuwalność członków organu sądowniczego stanowi jedną z podstawowych gwarancji niezawisłości sędziowskiej. Nieusuwalność jest bowiem „podstawą i odzwierciedleniem niezawisłości sędziowskiej i oznacza, że sędziowie mogą być odwoływani, zawieszani, przenoszeni lub przenoszeni w stan spoczynku wyłącznie z powodów określonych w ustawie i przy zachowaniu ustanowionych w niej gwarancji”.

– Rzecznik generalny stanął zatem na stanowisku, że sporne przepisy naruszają wymogi niezawisłości sędziowskiej, ponieważ mogą narazić Sąd Najwyższy i jego sędziów na ingerencję i naciski zewnętrzne ze strony Prezydenta RP w kontekście możliwości podwójnego przedłużenia ich czynnej służby, co podważa obiektywną niezależność tego sądu oraz wpływa na niezależność osądu sędziów i na ich rozstrzygnięcia, zwłaszcza z tego względu, że wymogowi wystąpienia do Prezydenta RP o przedłużenie czynnej służby towarzyszy obniżenie wieku przejścia w stan spoczynku – czytamy w komunikacie prasowym wydanym przez TSUE.

Rzecznik generalny to wysoki urzędnik sądowy wchodzący w skład Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jego głównym zadaniem jest sporządzanie opinii dla Trybunału. Opinie rzeczników nie są wiążące dla sędziów, jednak bardzo często są uwzględniane w wydawanych orzeczeniach.

Skarga Komisji Europejskiej przeciw Polsce

W połowie września Komisja Europejska podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości UE skargi przeciwko Polsce w związku z przepisami tej ustawy. UE domagała się przywrócenia w Sądzie Najwyższym stanu sprzed wejścia w życie przepisów przewidujących obniżenie wieku emerytalnego sędziów z 70 do 65 lat. Wnioskowano również o to, aby sędziowie, którzy w świetle nowych przepisów już zostali wysłani na emerytury zostali przywróceni do orzekania, nawet jeśli na ich miejsce wskazano już kogoś innego.

W oczekiwaniu na wyrok Trybunału KE domagała się zastosowania środków tymczasowych i nakazania Polsce, by do tego czas zawiesiła stosowanie przepisów dotyczących wieku sędziów oraz podjęła środki mające na celu umożliwienie sędziom SN pełnienie swojej funkcji. Wnioski te zostały uznane. W wydanym 17 grudnia wyroku TSUE uznał za zasadne uwzględnienie wniosku złożonego przez Komisję Europejską wniosek o zastosowanie środków tymczasowych.

W listopadzie polski Sejm przyjął nowelizację ustawy o SN, przewidującą umożliwienie sędziom SN i Naczelnego Sądu Administracyjnego, którzy przeszli w stan spoczynku po osiągnięciu 65. roku życia, powrotu do pełnienia urzędu.