Przedawnienie po zmianach. Ukłon w stronę konsumentów

Dodano: 10 września 2019 15:06

Nowelizacja kodeksu cywilnego w zakresie przedawnienia stanowi istotny krok ustawodawcy w kierunku ochrony konsumentów przed przedawnionymi długami. Na podstawie dotychczasowych przepisów koniecznym było, po wniesieniu powództwa przez stronę przeciwną, podniesienie zarzutu przedawnienia, aby móc uchylić się od obowiązku zaspokojenia roszczenia przedawnionego. Nie każdy pozwany wiedział o takiej możliwości stąd sądy bardzo często zasądzały przedawnione roszczenia.

Od 9 lipca 2018 roku zasadą jest, iż sąd z urzędu bada czy dług jest przedawniony i w razie stwierdzenia, że nastąpiło przedawnienie roszczenia, oddala powództwo. Tylko w wyjątkowych przypadkach, jeżeli wymagają tego względy słuszności, sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przeciw konsumentowi. Pomimo upływu ponad roku od wejścia w życie przepisów praktyka orzecznicza nie wypracowała jeszcze standardów co do interpretacji pojęcia „względy słuszności”.

Kolejna zmiana dotyczy terminu z jakiego upływem następuje przedawnienie roszczenia. Obecnie wynosi 6 lat i przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego w którym roszczenie stało się wymagalne. Zatem jeśli roszczenie stało się wymagalne z dniem 15 lipca 2018 roku, to przedawnienie nastąpi w dniu 31 grudnia 2024 roku.

A co w sytuacji gdy termin wymagalności roszczenia przypada na dzień przed wprowadzeniem zmian?

Przepisy przejściowe wskazują, iż należy dokonać dwóch obliczeń i sprawdzić który z terminów będzie korzystniejszy dla konsumenta. Na podstawie przepisów przed nowelizacją licząc 10-letni termin od dnia wymagalności roszczenia oraz 6-letni termin od 31 grudnia 2018 czyli ostatniego kalendarzowego dnia roku, w których nowelizacja weszła w życie. Zatem jeśli roszczenie stało się wymagalne z dniem 3 lipca 2017 roku, to przedawnienie roszczenia nie nastąpi w dniu 3 lipca 2027 roku, ale roszczenie będzie można uznać za przedawnione z dniem 31 grudnia 2024 roku. Jednakże jeśli roszczenie stało się wymagalne w dniu 13 kwietnia 2009 roku, to przedawnienie nastąpi z dniem 13 kwietnia 2019 roku.

Interpretacja przepisów nastręcza konsumentom wielu problemów i niejednokrotnie może pojawić się przekonanie, iż 6-letni termin jest zasadą dotyczącą wszystkich roszczeń, zarówno tych wymagalnych przed nowelizacją oraz po wprowadzeniu zmian. Powyżej opisane przykłady powinny te wątpliwości rozwiać.

Jednak wskazać należy, iż w ciągu roku zmniejszyła się znacznie ilość spraw o zapłatę przedawnionych roszczeń.

Autor: Mec. Justyna Wasiak, Grupa Prawna Togatus