Wyrok Trybunału Konstytucyjnego ws. aborcji opublikowany w Dzienniku Ustaw

W środę 27 stycznia Trybunał Konstytucyjny opublikował pisemne uzasadnienie wyroku z 22 października 2020 roku. Wcześniej rządzący podnosili, że bez takiego dokumentu nie zdecydują się na opublikowanie treści wyroku w Dzienniku Ustaw. Gdy tylko uzasadnienie zostało upublicznione, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że jeszcze tego samego dnia, czyli 27 stycznia, wyrok zostanie opublikowany w Dzienniku Ustaw.

Stało się to po godz. 23 w środę. Publikacja wyroku TK oznacza, że przepisy wchodzą w życie 27 stycznia. Całą treść wyroku można znaleźć na stronach Dziennika Ustaw. Z kolei na stronach Monitora Polskiego opublikowano uzasadnienie wyroku.

Aborcja w Polsce. Co zmienia publikacja wyroku?

Dotychczas aborcja była w Polsce dopuszczalna w trzech przypadkach: gdy stanowi ona zagrożenie dla życia i zdrowia kobiety; gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża jest skutkiem czynu zabronionego; gdy wystąpiło duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu lub nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu.

Wyrok TK usuwa tę ostatnią przesłankę, tzw. embriopatologiczną (upośledzenie płodu, nieuleczalna choroba). Oznacza to, że w takich przypadkach przeprowadzenie zabiegu aborcji jest zakazane. Co za tym idzie: lekarz, który przeprowadzi zabieg aborcji ze względu na przesłanki embriopatologiczne, będzie odpowiadał karnie. Grozi za to do trzech lat więzienia.

Karnie za przerwanie ciąży odpowiada:

• osoba, która dokonała aborcji (domyślnie - lekarz);
• osoba, która udzieliła pomocy przy dokonaniu aborcji;
• osoba, która nakłaniała kobietę do przerwania ciąży.

Kobieta, u której przerwano ciążę, nie ponosi odpowiedzialności karnej.

Wątpliwości wokół terminu publikacji wyroku TK

Opieszałość związana z publikacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego budziła wiele wątpliwości konstytucjonalistów. Zgodnie z zapisami ustawy zasadniczej, a konkretnie art. 190 Konstytucji, orzeczenia (wyroki) TK „podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym” – w tym wypadku w Dzienniku Ustaw.

Rządowe Centrum Legislacji już po ogłoszeniu orzeczenia TK tłumaczyło, że powinno być one opublikowane najpóźniej do 2 listopada, do czego nie doszło.

Co orzekł Trybunał 22 października ws. aborcji?

Wniosek w sprawie zbadania przepisów dotyczących tzw. aborcji z przyczyn (przesłanek) embriopatologicznych złożyła grupa posłów Prawa i Sprawiedliwości. 22 października Trybunał Konstytucyjny orzekł, że aborcja w przypadku stwierdzenia ciężkiej wady płodu jest niezgodna z Konstytucją.