Marsz Żywych w Oświęcimiu

 

Młodzi przeszli Drogą Śmierci z byłego KL Auschwitz do byłego Auschwitz II-Birkenau. Wraz z nimi, na czele kolumny, szli m.in. przedstawiciele rządu Izraela: minister edukacji Yuli Tamir oraz odpowiedzialny za sprawy emerytów Rafi Eitan, w przeszłości szef akcji schwytania jednego z największych zbrodniarzy nazistowskich -  Adolfa Eichmanna, a także naczelny rabin Izraela - Israel Meir Lau, który jako dziecko doświadczył holokaustu.

Eitan, w przemówieniu wygłoszonym podczas uroczystości przed pomnikiem ofiar obozu w byłym Auschwitz II-Birkenau, powiedział, że wszyscy zgromadzili się dziś, by przypomnieć, iż ludzka rasa, która wyprodukowała tak wielką maszynę zła, może ją stworzyć ponownie poprzez akty terroryzmu i broń masowej zagłady.

Eitan podkreślił, że młodzież z całego świata znalazła się na polskiej ziemi doświadczonej przez nazistów, by przypomnieć zarówno o ofiarach zagłady, jak też o niegodziwości tych, którzy popełnili zbrodnie.

Przed południem Żydzi, przybyli m.in. z Izraela, Ameryki Północnej i krajów europejskich, zwiedzali ekspozycję obozową, głównie w bloku 11, tzw. bloku śmierci, a także w bloku 27, poświęconym zagładzie Żydów.

Marsz Żywych wyruszył spod bramy obozowej z napisem "Arbeit macht frei" w byłym KL Auschwitz po godzinie 13.00. Sygnałem do jego rozpoczęcia był dźwięk szofaru, baraniego rogu pasterskiego. Dęli w niego starożytni Hebrajczycy podczas religijnych ceremonii. Jego dźwięk jest wołaniem do Boga o miłosierdzie.

Sygnał na szofarze zagrał rabin Johann Fried z Izraelam, który przyjeżdża na marsz w tym celu od wielu lat. "Za każdym razem, gdy gram, to tak, jakbym to robił pierwszy raz. Nie jestem profesjonalistą, ale robię to z potrzeby serca. Wierzę, że ten dźwięk będzie słyszalny.(...)Szofar jest jak Marsz - symbolizuje smutek, ale i radość; smutek tego miejsca - Auschwitz oraz radość młodości, bo ona daję nadzieję" - powiedział Fried.

Potem młodzież żydowska i polska przeszła do byłego Birkenau, gdzie odbyła się główna uroczystość. Na pomniku ofiar obozu zapalonych zostało sześć ogromnych zniczy, które symbolizowały zgładzonych Żydów. Na zakończenie uroczystości odmówiono kadisz- modlitwę za zmarłych. Odśpiewano też izraelski hymn - Hatikva (Nadzieja).

Kadisz jest w judaizmie modlitwą będącą składnikiem wszystkich zbiorowych modłów żydowskich. Odmawia ją także mężczyzna przez cały rok po śmierci bliskiego członka rodziny i w każdą rocznicę jego zgonu (jarcajt). Kadisz wymaga minjanu, czyli obecności 10 dorosłych mężczyzn.

Na torach kolejowych i rampie, gdzie hitlerowcy dokonywali selekcji przywiezionych z całej Europy Żydów, a także przy ruinach krematoriów, uczestnicy Marszu pozostawili dziesiątki drewnianych tabliczek symbolizujących macewy, żydowskie nagrobki. Młodzi Żydzi w różnych językach świata wspominali członków swych rodzin, którzy zginęli w zagładzie, a także zapewniali, że nigdy nie zapomną o tragedii, jaka dotknęła ich przodków podczas II wojny światowej.

Marsze Żywych od 1988 r. organizuje izraelskie ministerstwo oświaty we współpracy z organizacją "March of the Living". Dotychczas odbywały się one tradycyjnie w Dzień Pamięci Ofiar Zagłady (Jom HaShoah), który tym razem przypadł w niedzielę. W pierwszym Marszu wzięło udział półtora tysiąca Żydów. Począwszy od roku 1996 Marsze Żywych odbywają się co roku.

Dzień Pamięci o Shoah (Jom HaSzoah) ustanowił 12 kwietnia 1951 roku izraelski parlament - Knesset. Jego data związana jest z powstaniem w getcie warszawskim.

Żydzi stanowili największą grupę deportowanych do niemieckiego obozu Auschwitz. Z badań historyka Państwowego Muzeum Auschwitz- Birkenau Franciszka Pipera wynika, że w ciągu pięciu lat istnienia "fabryki śmierci" trafiło tu około 1,1 miliona Żydów, czyli około 85 procent ogólnej liczby deportowanych, którą Piper szacuje na co najmniej 1,3 miliona ludzi.

Żydów przywożono do obozu w ramach akcji całkowitej zagłady. Hitlerowcy zamierzali nią objąć osoby zamieszkałe w Rzeszy, krajach sojuszniczych, na terenach okupowanych i neutralnych, a także w krajach koalicji antyhitlerowskiej, które planowali w przyszłości zająć.

Spośród 1,1 miliona przywiezionych do Auschwitz Żydów około 200 tysięcy zostało zarejestrowanych jako więźniowie. Pozostałych 900 tysięcy zamordowano niemal natychmiast po przyjeździe, bez wprowadzania do obozowej ewidencji. Łącznie Niemcy zgładzili w Auschwitz około 960 tysięcy Żydów. Przedstawiciele tego narodu stanowią około 90 procent wszystkich ofiar, którą historyk szacuje na co najmniej 1,1 miliona osób.

Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku. KL Auschwitz II -Birkenau powstał dwa lata później i stał się miejscem masowej zagłady Żydów. Do Auschwitz należała także sieć podobozów.

pap, ss, ab