Powstanie Warszawskie. (Nie)zakazane piosenki wracają do stolicy
Wspólne muzykowanie i śpiewanie piosenek było jednym z istotnych elementów budowania wspólnoty żołnierskiej. Piosenki zagrzewały do walki, podnosiły na duchu i stanowiły ucieczkę od koszmaru wojennej codzienności. Autorzy większość z nich pozostawali anonimowi, ale wiadomo, że poza amatorami muzykę komponowali m.in.: Witold Lutosławski, Andrzej Panufnik i Jan Maklakiewicz, a słowa pisali m.in. Krzysztof Kamil Baczyński i Aleksander Maliszewski.
Odwaga, waleczność i honor
Mimo niezwykle trudnej sytuacji, warszawiacy nie zrezygnowali z muzykowania. W trakcie 63 dni walki z o stolicę organizowane były zarówno koncerty muzyki rozrywkowej, podczas których śpiewane były tzw. zakazane piosenki, jak i koncerty muzyki poważnej. Wydarzenia tego typu stanowiły odskocznię od działań wojennych i pomagały zapewnić mieszkańcom miasta i powstańcom powiew normalności.
Piosenki opowiadały m.in. o przywiązaniu do Warszawy, jako rodzinnego miasta. Powstańcy śpiewali zarówno o całej stolicy, jak i o jej poszczególnych dzielnicach. Z pełnych emocji tekstów emanowała miłość do małej ojczyzny i determinacja w walce o nią. „Warszawo, cudna Warszawo, jestem przy Tobie nocą i dniem. Nie znajdę lepszej, chociaż szukałbym nie wiem gdzie. Ach, bo Warszawo, ja kocham Cię” – śpiewali warszawiacy w piosence „Warszawo, moja Warszawo”.
Teksty dotyczyły również konkretnych postaci, które jak w soczewce skupiały w sobie powstańcze cechy charakteru: odwagę, waleczność, honor i opiekuńczość. Piosenki pozwalały również oswajać się z piekłem wojny i śmiercią. „Cóż, że czasem kula draśnie, Cóż, że tryśnie krew. Grzmi szturmowy śpiew, Nasz bojowy zew. A gdy który śmiercią zaśnie, To przyjemnych snów!” – fragment piosenki „Zośka”
Wspólne śpiewanie piosenek powstańczych odbędzie się 1 sierpnia o godzinie 20.30 na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. W organizowanym przez Muzeum Powstania Warszawskiego wydarzeniu udział weźmie chór i orkiestra pod kierownictwem Jana Stokłosy. Ze strony Muzeum Powstania Warszawskiego można pobrać śpiewnik z piosenkami, które zostaną zagrane podczas koncertu. Wydarzenie transmitowane będzie w TVP 1 oraz na Facebooku.