Nobel z fizjologii i medycyny 2022 za genetyczną podróż w czasie

W poniedziałek 3 października rozpoczął się tzw. Tydzień Noblowski 2022. Szwedzka Królewska Akademia Nauk będzie ujawniać nazwiska kolejnych laureatów aż do 10 października. Jak co roku, pierwsze trofeum wędruje do osób, które wyróżniły się w dziedzinie fizjologii i medycyny.

Nobel z fizjologii i medycyny 2022 dla Svante Pääbo

Nagroda Nobla została przyznana Svante Pääbo za odkrycia dotyczące genomów wymarłych hominidów i ewolucji człowieka. "Dzięki swoim pionierskim badaniom Svante Pääbo dokonał czegoś pozornie niemożliwego: zsekwencjonował genom neandertalczyka, wymarłego krewnego współczesnych ludzi. Dokonał również sensacyjnego odkrycia nieznanego wcześniej hominina – Denisova. Co ważne, Pääbo odkrył również, że transfer genów z tych wymarłych hominidów do Homo sapiens nastąpił po migracji z Afryki około 70 000 lat temu. Ten starożytny przepływ genów do współczesnych ludzi ma dziś znaczenie fizjologiczne, na przykład wpływając na to, jak nasz układ odpornościowy reaguje na infekcje" – podano w uzasadnieniu wręczenia nagrody.

Szwedzka Królewska Akademia Nauk dodała również, że badania Pääbo dały początek zupełnie nowej dyscypliny naukowej – paleogenetyką. Jego zespół ujawnił różnice genetyczne, które odróżniają współczesnych ludzi od człowiekowatych.

Zgodnie z tradycją, zwycięzcy otrzymują złoty medal, kaligrafowany dyplom oraz czek na 10 milionów koron szwedzkich (ok. 4,4 miliona złotych).

Przed rokiem Noblem w dziedzinie medycyny i fizjologii nagrodzeni zostali David Julius oraz Ardem Patapoutian. Uczeni wyróżnili się wówczas odkryciami w zakresie receptorów temperatury i dotyku. „Nasza zdolność do odczuwania ciepła, zimna i dotyku jest kluczowa dla przeżycia oraz stanowi podstawę naszych interakcji z otoczeniem” – pisał Komitet Noblowski w uzasadnieniu swojej decyzji.

Tydzień Noblowski 2022 dopiero się rozpoczyna. Przedstawiamy harmonogram

Nagrody Nobla są przyznawane w sześciu dziedzinach. W tym roku nazwiska laureatów będziemy poznawać od 3 do 10 października. Wiemy już, kto został zwycięzcą w kategorii medycyny i fizjologii. Oto dalszy harmonogram:

• 4 października – fizyka (godz. 11:35),
• 5 października – chemia (godz. 11:35),
• 6 października – literatura (godz. 12:50),
• 7 października – Pokojowa Nagroda Nobla (godz. 10:50),
• 10 października — Nagroda Banku Szwecji im. A. Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych (godz. 11:23).