Nowoczesny dworzec w Lublinie będzie nowym symbolem miasta

12 stycznia 2024 r. dla pasażerów oficjalnie otwarty został nowy Dworzec Metropolitalny w Lublinie. Jego budowa rozpoczęła się w 2021 r., zaś z końcem 2023 r. wykonawca zakończył prace budowlane. Teraz, po finalizacji procedury odbiorów budowlanych oraz uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie, Dworzec w Lublinie został udostępniony pasażerom.

„Obiekt jest supernowoczesny, energooszczędny i spełnia wszystkie wymagania, które przed budynkami użyteczności publicznej stawia XXI wiek” – powiedział podczas konferencji prasowej poprzedzającej inaugurację Dworca Metropolitalnego Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin, dodając, że otwarcie dworca to historyczny moment dla miasta.

Dworzec na miarę ekologicznych czasów

Nowoczesny, ekologiczny Dworzec Metropolitalny w Lublinie to dzieło uznanej polskiej pracowni architektonicznej Tremend. Ten złożony, wieloletni projekt Tremend to główny element kompleksowego, wielowymiarowego przedsięwzięcia, jakim jest Zintegrowane Centrum Komunikacyjne powstające w stolicy województwa lubelskiego. Zlokalizowany w centralnej części miasta, razem z towarzyszącą infrastrukturą jest węzłem komunikacyjnym łączącym transport miejski, regionalny i ogólnokrajowy. Razem z gmachem Dworca Metropolitalnego powstały także zadaszone perony z przystankami dla miejskiej i regionalnej komunikacji kołowej, podziemny parking dla samochodów, miejsca postojowe dla taksówek oraz stojaki dla rowerów.

W projekcie zaplanowano także otwarty dla użytkowników dach z zielenią. W ramach przedsięwzięcia zmodernizowany został też miejski plac z okolicznym terenem zielonym oraz powstał nowy układ drogowy, który usprawni komunikację. Zespół Tremend, pod autorskim kierunkiem architektki Magdaleny Federowicz-Boule jako Głównego Projektanta, zaangażowany był kolejno w opracowanie koncepcyjne, projekt architektoniczno-budowlany i przetargowy projekt wykonawczy, a następnie w nadzory autorskie podczas całej realizacji aż do finału w grudniu 2023 r.

„Zastosowane w projekcie przyjazne środowisku oraz ograniczające emisyjność materiały i technologie czynią go jednym z najbardziej ekologicznych tego typu obiektów w Polsce” – podkreśla Magdalena Federowicz-Boule.

Dworzec Metropolitalny w Lublinie powstał w centralnej części miasta, w bezpośrednim sąsiedztwie zabytkowego, XIX-wiecznego budynku Dworca PKP Lublin Główny. Projekt musiał więc nie tylko zaoferować optymalne i jak najbardziej funkcjonalne sposoby zarządzania ruchem, ale też wpisać się w historyczny kontekst architektoniczny i urbanistyczny miejsca. Dodatkowo szczególnie ważnym aspektem dla projektantów była rewitalizacja i impuls aktywizacyjny dla poprzemysłowego obszaru znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie Dworca.

W swojej autorskiej koncepcji architekci Tremend zaproponowali prostą, modernistyczną bryłę, która w zamyśle stanowi kontrast dla eklektycznej, historyzującej formy Dworca PKP, a jednocześnie – za sprawą wyraźnie odmiennego języka architektonicznego – nie będąc dla niej konkurencją. Wyraz architektoniczny nadają charakterystyczne ażurowe filary, będące elementami stalowej konstrukcji dworca i zadaszenia peronów, które odgrywają także funkcję dekoracyjną. Ich linearne, nieco organiczne formy przypominać mogą splątane pnie drzew i sprawiają wrażenie lekkości całej struktury. W projekcie zastosowano takie materiały jak szkło czy stal szlachetna.

Budynek w myśl architektury zrównoważonej

Ideą przyświecającą autorom projektu było stworzenie obiektu będącego przykładem inwestycji publicznej w duchu architektury zrównoważonej. Od lat dla architektów z pracowni Tremend minimalizacja śladu klimatycznego stanowi priorytet, dlatego też Dworzec w Lublinie został zaprojektowany jako jeden z najbardziej ekologicznych tego typu obiektów w Polsce. Projekt spełnia najwyższe standardy w zakresie zrównoważonego rozwoju. Struktura „pudełko w pudełku” i proekologiczne parametry szklanych elewacji zmniejszają zużycie energii. Beton, stanowiący jeden z głównych budulców, jest materiałem o niskiej emisyjności. Blisko trzysta metrów kwadratowych powierzchni zajmuje zewnętrzny ogród wertykalny.

Zastosowanie systemu wody szarej pozwala na wykorzystanie deszczówki do spłukiwania toalet oraz utrzymania zieleni. Walor prośrodowiskowy mają też takie rozwiązania jak zastosowanie wentylacji z odzyskiem ciepła do 80 procent oraz naturalnego wietrzenia garażu podziemnego, czyli otwarcia w formie atrium wspierającego cyrkulację powietrza. W przestrzeniach, z których korzystać będą pasażerowie, zaprojektowano ogrzewanie i chłodzenie płaszczyznowe zasilane z kaskady pomp ciepła wykorzystujących 42 odwierty.

Zadaszenie wiat przystankowych nad 43 kieszeniowymi stanowiskami autobusów stanowią przejrzyste panele szklane, w które wtopione zostały ogniwa fotowoltaiczne o podwójnej funkcji: zaciemniania dla ochrony przed słońcem oraz dostarczania energii potrzebnej do obsługi dworca. Efektywne wykorzystanie energii zapewnia sterowanie układami grzewczymi i wentylacyjnymi z funkcjami indywidualnego dostosowywania temperatur i automatyką czasową. Wyrazem mądrego gospodarowania prądem jest również ograniczenie iluminacji budynku i jego sąsiedztwa, a także wykorzystanie energooszczędnych źródeł światła. Natomiast ograniczeniu zanieczyszczenia powietrza służy zastosowanie antysmogowych płyt chodnikowych.

Międzynarodowe uznanie świata architektów

Jeszcze przed oficjalnym oddaniem do użytku projekt pracowni Tremend został doceniony przez polską i międzynarodową społeczność architektów. W 2019 roku Dworzec Metropolitalny znalazł się na tak zwanej „krótkiej liście” nominowanych do nagrody World Building of The Year w kategorii Infrastruktura, przyznawanej w ramach World Architecture Festival. W 2020 roku zaś otrzymał prestiżową nagrodę Real Estate Impactor wręczaną przez redakcję dziennika „Rzeczpospolita” w kategorii Innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni. W 2022 roku zdobył wyróżnienie w konkursie PLGBC Green Building Awards w kategorii Najlepszy projekt ekologiczny.

Informacje o projekcie:

• Nazwa: Dworzec Metropolitalny / Zintegrowane Centrum Komunikacji
• Lokalizacja: Lublin, Polska
• Klient: Urząd Miasta Lublin
• Architekt: Pracownia Tremend
• Projekt: 2016
• Realizacja: 2021-2023