Będzie polska szczepionka przeciw cukrzycy? Sprawdź, co wiesz o polskich lekach – Quiz
Na łamach „Wprost” w czerwcu rozmawialiśmy m.in. z wybitnymi naukowcami na temat procesu tworzenia leków.
Prof. Piotr Trzonkowski, jeden z pomysłodawców leczenia chorób autoimmunologicznych komórkami T-reg pochodzącymi z naszego organizmu, w rozmowie z „Wprost” opowiada o szczepionce na cukrzycę typu I. Tą szczepionkę stanowią komórki T-regulatorowe, które po podaniu uniemożliwiają atakowanie trzustki pacjenta przez jego własny układ odpornościowy. Obecnie terapia T-reg jest na etapie badań klinicznych w terapii cukrzycy typu I oraz stwardnienia rozsianego, ale w przyszłości może być wykorzystana w leczeniu niemal każdej choroby autoimmunologicznej.
Dr hab. n. med. Jarosław Biliński z Kliniki Hematologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych UCK WUM od 10 lat bada mikrobiom, czyli pulę genów mikroorganizmów bytujących w ludzkim ciele. Każdy z nas ma ok. 2 kg bakterii a mikriobota jelitowa to potężny narząd immunologiczny. Skuteczność przeszczepu mikrobioty od zdrowych dawców dla chorych cierpiących na zapalenie jelita grubego wynosi 90%, czyli około trzykrotnie więcej niż w przypadku najczęściej stosowanego antybiotyku na tą chorobę. Obecnie Human Biome Institute jest w trakcie opracowywania biosyntetycznego leku zawierającego zdrowy mikrobiom. Ma on usuwać bakterie antybiotykooporne z przewodu pokarmowego. Inny lek ma leczyć chorobę przeszczep przeciw gospodarzowi, jeszcze inny wspomagać leczenie raka.
Adriana Kiędzierska-Mencfeld, dyrektor Polpharma Biologics w Warszawie-Duchnicach podkreśla, jak ważne jest rozwijanie leków biopodobnych. Są to leki biologiczne, wytworzone w żywych komórkach, a ich działanie nie odbiega od leku oryginalnego. Równocześnie badania kliniczne dla takich leków są znacznie uproszczone, co przekłada się na krótszy czas do momentu wprowadzenia na rynek i obniża koszty, dzięki czemu terapia jest bardziej dostępna dla pacjentów. Proces powstania leku biopodobnego również jest skomplikowany i wymaga pracy wielu naukowców, jednak niedawno udało się wprowadzić na rynek lek, który w Europie oraz w USA został zarejestrowany w leczeniu stwardnienia rozsianego.
Część ekspertów przewiduje, że wkrótce ludzkość stanie się bezbronna wobec bakterii z uwagi na postępującą lekooporność. Zespół prof. Ewy Szczurek z Uniwersytetu Warszawskiego opracował nowe sekwencje peptydów o silnym działaniu antybakteryjnym. Wykorzystana została do tego sztuczna inteligencja, której podano dane dotyczące istniejących ciągów aminokwasów. Na tej podstawie zostały opracowane zupełnie nowe, nieznane wcześniej sekwencje peptydów. Co więcej, sztuczna inteligencja potrafi również „ulepszać” peptydy wcześniej znane, dzięki czemu nabywają one właściwości antybakteryjnych.
Leki biopodobne, skuteczna walka z chorobami autoimmunologicznymi, rozwiązanie problemu antybiotykoodporności, leczenie raka – to cztery bardzo ważne kwestie, z którymi chcą się zmierzyć polscy naukowcy. Co o nich wiesz?
Odpowiedzi na wszystkie pytania znajdziesz w artykułach pod quizem, które ukazały się w cyklu Wprost: Polska nauka dla rozwoju medycyny i zdrowia Polaków.
Tekst: Maciej Pinkosz
Mamy już pierwsze polskie leki biopodobne. „To nadzieja dla wielu pacjentów”