Portal do świata natury sprzed 450 milionów lat. Niezwykłe odkrycie naukowców

Oto niezwykły portal do świata natury sprzed 450 milionów lat.

Odkryta w stanie Nowy Jork skamielina to nowo zidentyfikowany gatunek stawonoga, dalekiego krewnego współczesnych krabów podkowiastych, skorpionów i pająków, który nieco przypomina współczesną krewetkę. Stworzenie żyło na dnie oceanu w okresie ordowickim (485–444 milionów lat temu), w czasie, gdy życie miało jedynie prowizoryczny przyczółek na lądzie.

Stawonóg ma niezwykły jasnozłoty kolor. Konserwowany jest bowiem przez piryt żelazowy, minerał znany jako złoto głupców. Co ciekawe, nie jest to standardowy sposób powstawania skamieniałości.

Skamielinę znaleziono w stanie Nowy Jork

O odkryciu poinformowano w artykule opublikowanym we wtorek w czasopiśmie Current Biology. Skamielina została znaleziona na bogatym w skamieniałości obszarze niedaleko miasta Rome, w centralnej części stanu Nowy Jork, znanym jako Beecher's Bed.

Główny autor badania, Luke Parry rozpoczął badanie skamieniałości, gdy był badaczem w Yale Peabody Museum, gdzie znajdowały się trzy okazy. Kolekcjoner podarował dwa inne okazy Yu Liu, współautorowi i profesorowi paleobiologii na Uniwersytecie Yunnan w Chinach. Są one teraz również częścią kolekcji Peabody.

Ponieważ piryt jest tak gęsty, Parry był w stanie zeskanować skamielinę za pomocą tomografii komputerowej, aby ujawnić ukryte szczegóły jej anatomii. Odkrycie rzuca światło na to, dlaczego stawonogi wytworzyły w drodze ewolucji wystające z ich głów odnóża.

– Byłem pod wrażeniem tego, jak dobrze się zachowały – powiedział Parry, obecnie profesor paleobiologii na Uniwersytecie Oksfordzkim, w wiadomości e-mail. – Zachowanie pirytu tego rodzaju jest niezwykle rzadkie. W ciągu ostatniego pół miliarda lat odnotowano zaledwie kilka przykładów miejsc, w których to się zdarzyło – dodał.

„Błyszczy jak złoto”

Według Steve'a Brusatte'a, profesora paleontologii i ewolucji na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Edynburskiego, Lomankus jest niezwykłym odkryciem.

Brusatte powiedział, że to „jedna z najbardziej oszałamiających wizualnie skamieniałości, jakie kiedykolwiek widział. – Lśni jak złoto i wygląda, jakby należała do muzeum sztuki – stwierdził. – Normalnie takie delikatne elementy zostałyby zniszczone, gdy zwierzę umarło i zostało pogrzebane przez piasek i żwir, ale tutaj złoto głupca zamknęło je w kamieniu – mówił.

Gatunek ten, należący do wymarłej grupy zwanej megacheira, został nazwany na cześć eksperta od stawonogów, Grega Edgecombe'a, wybitnego naukowca z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Lomankus, który nie miał oczu, prawdopodobnie używał odnóży do wyczuwania środowiska osadów oceanicznych, w których żył.

– Układ cech na głowie tego gatunku jest podobny do tego występującego u współczesnych stawonogów, co oznacza, że jego odnóża są starożytnymi odpowiednikami czułek owadów lub aparatu gębowego skorpionów czy pająków – powiedział Parry.

„Biologiczny scyzoryk szwajcarski”

Obecnie znanych jest więcej gatunków stawonogów niż jakiejkolwiek innej grupy zwierząt na Ziemi. Parry powiedział, że ich adaptowalna głowa i odnóża, które opisał jako „biologiczny scyzoryk szwajcarski”, były jednym z powodów, dla których grupa ta tak długo prosperowała. – Czasami widzimy skamieniałości zachowane w postaci opali lub kryształów kwarcu, a w tym przypadku złota głupców – powiedział Brusatte.

– To niezwykłe, jakby całe ciało tego małego stawonoga zamieniło się w złotą biżuterię – dodał Brusatte. – A to sprawia, że skamielina jest nie tylko piękna, ale i ważna naukowo.