Tajemniczy wieloryb z mrocznych głębin. Ruszyły przełomowe badania

Ten wyjątkowy pięciometrowy samiec został wyrzucony na brzeg w lipcu tego roku w regionie Otago na Wyspie Południowej. Jak już wcześniej pisaliśmy, do tej pory udokumentowano zaledwie siedem takich wielorybów, z czego większość znaleziono właśnie w Nowej Zelandii.

Badania z szacunkiem dla wieloryba

Badania prowadzone są w Invermay AgResearch Centre w Mosgiel, niedaleko Dunedin, przez zespół międzynarodowych i lokalnych naukowców, którzy współpracują z rdzennymi Maorysami. Anton van Helden, ekspert w dziedzinie dziobowali podkreśla, że proces badawczy odbywa się z pełnym szacunkiem dla zwierzęcia.

– Choć pracujemy z martwym zwierzęciem, to daje nam ono wgląd w swoje życie i w historię ludzi, którzy mieli z nim styczność – zaznacza van Helden, dodając, że możliwość badania tego gatunku to wyjątkowe wydarzenie.

Dziobowale, do których należy gatunek szpadowaty, są jednymi z najbardziej tajemniczych ssaków morskich. Żyją na dużych głębokościach, co czyni je niezwykle trudnymi do obserwacji. Ten „ajrzadszy z rzadkich” wieloryb, był dotychczas znany jedynie z fragmentarycznych szczątków, takich jak kości czy tkanki.

Znaczenie nie tylko naukowe. Także kulturowe

Pierwszy okaz tego gatunku odkryto w 1874 roku na Wyspach Chatham, a jego opis opierał się na fragmentach żuchwy i dwóch zębów. Kolejne odkrycia, w tym jedno w 2010 roku, dostarczyły naukowcom DNA umożliwiającego rekonstrukcję wyglądu tych wielorybów.

Obecne badania, które potrwają pięć dni, mają na celu pogłębienie wiedzy na temat biologii gatunku. Analizowane będą między innymi układ trawienny, struktura gardła, sposób wydawania dźwięków i inne cechy morfologiczne. Wyniki mogą pomóc w ochronie tego wyjątkowego gatunku przed zagrożeniami związanymi z działalnością człowieka.

W badaniach biorą udział także Maorysi z Ōtākou, którzy uważają wieloryby za taonga – święty skarb o wielkim znaczeniu kulturowym. Jak wyjaśnia Tūmai Cassidy, ich zaangażowanie w proces badań to zaszczyt i możliwość dzielenia się wiedzą rdzennych mieszkańców z nauką zachodu.

Po zakończeniu badań szkielet wieloryba trafi do Muzeum Otago, natomiast szczęka pozostanie w posiadaniu Maorysów z Ōtākou w celach kulturowych. Badania tego niezwykłego okazu są przełomowym wydarzeniem w nauce i ukazują, jak współpraca między różnymi kulturami może przyczynić się do lepszego zrozumienia świata przyrody.