USA: pierwsze starcie

Iowa jest pierwszym stanem USA, w którym Demokraci i Republikanie wyłonią swych kandydatów na przyszłego prezydenta Stanów Zjednoczonych.

W następnej kolejności prawybory odbędą się w sobotę w Wyoming i 8 stycznia - w New Hampshire.

Seria prawyborów zakończy się 3 czerwca głosowaniem w Montanie, Nowym Meksyku i Południowej Dakocie.

Obserwatorzy z uwagą obserwują przede wszystkim głosowania w Iowa i New Hampshire - ten pierwszy stan, położony na Środkowym Zachodzie, symbolizuje bowiem środowiska konserwatywne, drugi - leżący w północno-wschodniej części USA, w Nowej Anglii - bardziej liberalne.

Według sondaży, wśród Demokratów największe poparcie - lecz tylko około 28-procentowe - mają senator z Illinois Barack Obama i była Pierwsza Dama, a obecnie senator z Nowego Jorku, Hillary Clinton.

Wśród Republikanów prowadzi były gubernator Arkansas Mike Huckabee (także 28 proc. głosów) przed byłym gubernatorem Massachusetts Mittem Romneyem, którego poparło 26 proc. ankietowanych.

Wynik głosowania w prawyborach jest podstawą podziału głosów delegatów reprezentujących później stanowe organizacje partyjne na konwencji ogólnokrajowej, która mianuje kandydata partii na prezydenta. Delegaci mają obowiązek głosować na konwencji na tego pretendenta, którego reprezentują. Konwencje odbywają się zwykle latem i przyznają prawo walki o Biały Dom temu pretendentowi, który zgromadził po swej stronie najwięcej delegatów stanowych.

Ogólnokrajowa konwencja Demokratów odbędzie się w dniach 25-28 sierpnia w Denver (Kolorado), a Republikanów w dniach 1-4 września w Minneapolis-St. Paul (Minnesota).

Wybory prezydenckie w USA wyznaczono na 4 listopada.

Wyniki prawyborów w Iowa mają tradycyjnie duże znaczenie psychologiczne, lansując niekiedy kandydatów dotychczas mniej znanych, jak Jimmy Carter. Jego wygrana w tym stanie w 1976 r. doprowadziła ostatecznie do demokratycznej nominacji i zwycięstwa w wyborach prezydenckich.

W Iowa prawybory odbywają się w skomplikowanym systemie tzw. caucuses, czyli lokalnych zebrań zarejestrowanych członków partii, na których wyrażają oni swe poparcie dla poszczególnych kandydatów.

j, ss, pap