Prezydent wręczył odznaczenia

Zapowiedział jednocześnie, że będzie kontynuował politykę odznaczania osób zasłużonych dla wolnej Polski, "twórców III RP, z wyróżnieniem których ta Polska się spóźniła".

Najwyższe odznaczenie państwowe - Order Orła Białego - otrzymał Jan Olszewski - były premier RP, w czasach PRL adwokat i obrońca w wielu procesach politycznych.

"To jeden z czołowych adwokatów, którzy bronili w stanie wojennym i wcześniej, począwszy co najmniej od lat 60., od procesu Kuronia i Modzelewskiego, to także faktycznie jeden z założycieli polskiej opozycji demokratycznej, (...) to człowiek, który ponad pół wieku swojego życia poświęcił walce o demokrację, o wolną Polskę" - mówił prezydent podczas ceremonii, która odbyła się w Sali Senatu, gdzie w 1791 roku Sejm Czteroletni uchwalił Konstytucję 3 Maja.

Dodał, że Olszewski był szefem rządu, "który usiłował wprowadzić w Polsce te zmiany, które pozwoliłyby mówić o nowym państwie w pełnym tego słowa znaczeniu". Wyraził przekonanie, że te zmiany, kontynuowane w latach 2005-07, przyniosą owoce. "Rząd działał w trudnych warunkach, pięć i pół miesiąca, ale zostawił po sobie pewną ideę" - powiedział o gabinecie Olszewskiego.

Przypomniał, że Olszewski jako 14-latek uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Podkreślał jego działalność po roku 1989 gdy "sytuacja społeczno-polityczna nie była łatwa do odczytania". "Nie wszyscy ją odczytywali. Byli tacy, którzy potrafili ją odczytać, ale z różnych względów o tym nie mówili albo mówili wręcz, że jest inaczej niż jest. I byli tacy, nieliczni, którzy ją potrafili odczytać i mówili o tym. Wśród nich był Jan Olszewski. To wymagało wtedy olbrzymiej cywilnej odwagi, zresztą wymaga do dziś" - powiedział prezydent. Dodał, że Olszewski długo nie chciał przyjąć Orderu. "Dziś dopiero się zgodził" - podkreślił.

"Myślę że było bardzo wielu, którzy powinni otrzymać to odznaczenie przede mną - powiedział Olszewski pytającym go o powody zwłoki dziennikarzom. "To jest odznaczenie, które powinno dotyczyć osób najbardziej dla Polski zasłużonych. Ja ciągle mam wątpliwości, czy sam na ten order kiedykolwiek zasłużę" - dodał.

Prezydent odznaczył również innych adwokatów stanu wojennego: Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski otrzymały m.in. Zofia Adamowicz, Anna Bogucka-Skoworońska i Anna Kurska, zaś Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski - Edward Rzepka i Stefan Śnieżko.

"Mogli żyć spokojnie i dostatnio, ale wybrali drogę ryzyka, ograniczeń materialnych i niejednokrotnie w potrafili zmniejszyć wyrok lub doprowadzić do zwolnienia" - przypomniał L.Kaczyński.

Odznaczenia otrzymali także weterani II światowej, ofiary komunistycznych prześladowań i działacze powojennej opozycji demokratycznej.

Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali m.in. Walery Choroszewski, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, minister informacji w ostatnim rządzie na uchodźstwie a także Wiesława Śmiechowska, represjonowana i więziona przez komunistów córka Antoniego Pajdaka, sądzonego w procesie szesnastu oraz Jerzy Śmiechowski, żołnierz NSZ i AK, uczestnik powstania warszawskiego, represjonowany w czasach PRL.

Odznaczenie to otrzymali także Maksymilian Ciężki, dowódca biura szyfrów polskiego wywiadu, który brał udział w pracach nad złamaniem kodu Enigmy oraz pośmiertnie ks. Roman Kotlarz kapłan represjonowany przez reżim komunistyczny jako "radomski bandyta", zmarły w 1976 r. w niewyjaśnionych okolicznościach.

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski otrzymali m.in. Jacek Sauk, działacz "Solidarności", współzałożyciel niezależnego wydawnictwa "Okno" i Jan Pietrzak, satyryk i aktor, autor pieśni "Żeby Polska była Polską".

Wśród odznaczonych znaleźli się również piosenkarka Edyta Geppert, muzyk i kompozytor Stanisław Soyka, a także biegaczka narciarska, mistrzyni świata, zdobywczyni Pucharu Świata i medalistka olimpijska Justyna Kowalczyk.

Prezydent wręczył także awanse generalskie. Nominację na stopień admirała floty otrzymał zastępca szefa Sztabu Generalnego WP wiceadmirał Tomasz Mathea, na stopień generała dywizji szef zarządu planowania strategicznego SG WP Mieczysław Gocuł i dyrektor departamentu wojskowych spraw zagranicznych MON Romuald Józef Ratajczak. Awans do stopnia wiceadmirała otrzymał zastępca dowódcy Marynarki Wojennej kontradmirał Waldemar Głuszko.

Generałem brygady został szef departamentu budżetowego MON Grzegorz Sodolski, na stopień kontradmirała prezydent nominował szefa szkolenia morskiego MW Mariana Ambroziaka i zastępcę szefa sztabu MW Krzysztofa Teryftera.

Orderami Krzyża Wojskowego i Krzyżami Zasługi oraz Gwiazdami Iraku i Gwiazdami Afganistanu prezydent odznaczył czternastu żołnierzy i oficerów służących na misjach wojskowych w Iraku i Afganistanie.

Lech Kaczyński podkreślił znaczenie polskich zagranicznych misji wojskowych - z punktu widzenia solidarności z walczącymi z terroryzmem, jak i znaczenia Polski na arenie międzynarodowej.

"Nasz udział w działalności ekspedycyjnej decyduje o naszej roli, prestiżu i możliwościach w tych wielkich grach, w których Polska uczestniczy i uczestniczyć będzie" - zaznaczył prezydent.

Uroczystość na Zamku Królewskim rozpoczęła centralne obchody 218. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3. Maja, na które składają się m.in msza św. za ojczyznę, pokaz musztry paradnej, specjalna sesja Trybunału Konstytucyjnego.

ab, pap