Na listach wyborczych minimum 35 proc. kobiet

Kodeks zawiera przepisy dotyczące wszystkich rodzajów wyborów - obecnie znajdujące się w poszczególnych ordynacjach wyborczych - a także nowe rozwiązania. Dwudniowe głosowanie ma - w myśl nowych przepisów - charakter fakultatywny, co oznacza, że o tym, czy wybory będą trwały jeden czy dwa dni, zadecyduje osoba je zarządzająca, czyli np. w przypadku wyborów samorządowych byłby to premier, prezydenckich - marszałek Sejmu, parlamentarnych - prezydent.

Zgodnie z nowymi przepisami, każdy wyborca przebywający za  granicą, chcący zagłosować korespondencyjnie będzie musiał zawiadomić o tym właściwego konsula do 15 dnia przed dniem wyborów. Będzie można to  zrobić ustnie, pisemnie, telegraficznie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Wymogiem jest także wpisanie do spisu wyborców. Pakiet wyborczy, zawierający m.in. zaadresowaną kopertę zwrotną, kartę, lub karty do głosowania, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania, instrukcję głosowania, do wyborców będzie przesyłał właściwy konsul. Powinien to zrobić nie później, niż do 10 dnia przed dniem wyborów.

Po wypełnieniu pakietu wyborczego, osoba głosująca będzie zobligowana przesłać go na własny koszt na adres konsula. Następnie - jak przewidują przepisy -  konsul przekaże wszystkie otrzymane koperty zwrotne obwodowej komisji wyborczej, nie później niż 3 dnia przed dniem wyborów. Zostaną one wrzucone do urny wyborczej. Natomiast te koperty, które zostaną dostarczone do obwodowej komisji po zakończeniu głosowania, będą zniszczone bez otwierania.

Kodeks wyborczy przewiduje ponadto, że w wyborach samorządowych, w  gminach liczących do 40 tys. mieszkańców radni będą wybierani w okręgach jednomandatowych. Obecnie w  gminach do 20 tys. mieszkańców radni są wybierani w wyborach większościowych, ale w okręgach wielomandatowych.

Kodeks reguluje też kwestie parytetów na listach wyborczych. Przewiduje, że nie mniej niż 35 proc. kobiet i nie mniej niż 35 proc. mężczyzn musi znaleźć się na liście wyborczej, aby została ona zarejestrowana. Posłowie odrzucili poprawkę dotyczącą tego, by na pierwszych trzech miejscach na listach było po co najmniej jednym przedstawicielu obu płci i by na pierwszych pięciu miejscach było po co najmniej dwóch przedstawicieli obu płci.

Kodeks wprowadza nowe godziny głosowania we wszystkich rodzajach wyborów; lokale wyborcze będą otwarte w godz. 7-21. Nowością będą także specjalne karty do głosowania dla osób niewidzących przygotowane w języku Braille'a.

Po wejściu w życie kodeksu wyborczego do każdego wyborcy będą dostarczane powiadomienia z informacjami o terminie i rodzaju wyborów, miejscu lokalu wyborczego, w którym można głosować, oraz o tym, jak oddać głos, by był on ważny. W głosowaniu przyjęta została poprawka, która zakłada zachowanie obecnego systemu głosowania w wyborach do Senatu, czyli w okręgach wielomandatowych. Tym samym z projektu kodeksu wyborczego wykreślony został zapis dotyczący jednomandatowych okręgów wyborczych.

Ustawa wprowadzająca kodeks wyborczy zakłada, że wejdzie on w życie 1 lutego 2011 roku. Jeśli prezydent zarządzi wybory parlamentarne w sześć miesięcy po tym terminie, czyli po  1 sierpnia 2011 roku, przepisy kodeksu zostaną w tych wyborach zastosowane. Z dniem wejścia w życie kodeksu wyborczego moc prawną utraci ordynacja o wyborze prezydenta, ordynacja wyborcza do rad gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich, ordynacja do Sejmu i Senatu, o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta oraz ordynacja wyborcza do  Parlamentu Europejskiego.

zew, PAP