Złamał Enigmę, spoczął w polskiej ziemi

P.o. szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Janusz Stanisław Ciechanowski żegnając pułkownika przypomniał jak wiele zawdzięcza mu wolna Polska, wolna Europa i cały wolny świat. Zaznaczył, że nie wolno spocząć, dopóki ta wiedza nie stanie się powszechna. - Panie pułkowniku! Dziękujemy za wierność Rzeczypospolitej! - powiedział Ciechanowski.

Pułkownik Gwido Karol Langer spoczął - zgodnie z życzeniem rodziny - w skromnym grobie na cmentarzu. Na prostej płycie z czarnego granitu wyryty został krzyż i orzeł wojskowy oraz inskrypcja: "Płk dypl. Gwido Karol Langer 1894-1948 współtwórca sukcesu złamania Enigmy". W ostatniej drodze towarzyszyły mu między innymi: córka Hanna Kublicka-Piottuch i wnuczka Ewa Nicholas.

Uroczystość na cmentarzu, w której brała udział kompania honorowa bielskiego 18. batalionu powietrzno-desantowego, poprzedziła żałobna msza święta w cieszyńskim kościele świętej Elżbiety. W homilii proboszcz ks. prałat Andrzej Rdest modlił się, by Bóg wynagrodził żołnierski trud Gwido Karola Langera, w który złożył dla ojczyzny "całe swe młode i dojrzałe życie, wybitne talenty, męstwo i ofiarę z życia". W uroczystościach uczestniczyli członkowie rodzin polskich kryptologów, którzy złamali kod Enigmy -  Mariana Rejewskiego i Henryka Zygalskiego, a także przedstawiciele prezydenta RP, Wojska Polskiego, służb specjalnych i duchowni katoliccy, luterański oraz prawosławny.

Pułkownik Gwido Karol Langer urodził się 2 września 1894 roku w  Żylinie (obecnie Słowacja). Młodość spędził w Cieszynie, z którego wywodziła się jego rodzina. Podczas I wojny światowej był oficerem armii austro-węgierskiej. Służył w polskiej dywizji syberyjskiej. Kilkakrotnie ranny, dwukrotnie trafił do niewoli. Po ucieczce z sowieckiego obozu wrócił do służby w Wojsku Polskim. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie powierzono mu kierowanie referatem mobilizacji w Sztabie Generalnym, a następnie został powołany na stanowisko szefa sztabu 1. Dywizji Piechoty Legionów.

W 1930 roku objął kierownictwo Biura Szyfrów, które pod jego komendą odniosło największe sukcesy. W 1932 roku kryptolodzy: polscy matematycy - Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski, załamali szyfry niemieckiej Enigmy. W lipcu 1939 roku przekazał ten sekret aliantom, dzięki czemu uzyskali narzędzie, które w istotny sposób przyczyniło się do ich zwycięstwa II wojnie. Po 1939 roku kierował ekipą kryptologów we Francji i Afryce Północnej. W 1943 roku został aresztowany przez Niemców. Więziony do maja 1945 roku nie ujawnił faktu złamania szyfrów Enigmy. Po wyzwoleniu wyjechał do Londynu, gdzie - pomimo ogromnych zasług -  przyjęto go bardzo chłodno. W 1947 roku odszedł do cywila. Zmarł 30 marca 1948 roku w szkockim Kinross. Pochowany został w niedalekim Perth.

zew, PAP

Szukasz prezentu na święta? Zobacz jakie prezentowe hity roku wybrał "Wprost"!