Białostocki uniwersytet upamiętnił prezydenta Kaczorowskiego

W bibliotece uniwersytetu znajduje się zbiór około 2 tys. różnych wydawnictw ze zbiorów prywatnych Ryszarda Kaczorowskiego, który pochodził z Białegostoku. To m.in. książki o tematyce historycznej, społecznej i politycznej, a także czasopisma, płyty i kasety dotyczące historii Polski na uchodźstwie oraz polskiej polityki okresu wojennego i powojennego. Decyzję o nadaniu imienia Ryszarda Kaczorowskiego sali audytoryjnej, czyli wykładowej, podjął senat Uniwersytetu w Białymstoku.

"Wyróżnienie i szacunek"

Rektor Uniwersytetu w Białymstoku prof. Jerzy Nikitorowicz powiedział podczas uroczystości, że prezydent Kaczorowski był „najlepszym ambasadorem Białegostoku i przyjacielem uniwersytetu". Podkreślił, że jest dumny, iż to właśnie białostockiej bibliotece prezydent powierzył znaczną część swojego księgozbioru. Zapewnił, że biblioteka będzie się tym darem „godnie opiekować". Żona zmarłego, Karolina Kaczorowska, powiedziała, że nadanie audytorium imienia Ryszarda Kaczorowskiego to wielkie wyróżnienie i „wielki szacunek oddany jej mężowi".

W bibliotece otwarta została też w piątek wystawa poświęcona Ryszardowi Kaczorowskiemu. Jak wyjaśnił jej organizator prof. Adam Dobroński, historyk z Uniwersytetu w Białymstoku i autor publikacji o Kaczorowskim oraz osoba zaprzyjaźniona z jego rodziną, ekspozycja prezentuje „drogę życiową" byłego prezydenta. Na wystawę składają się fotografie z lat młodości Kaczorowskiego, przeważnie związane z harcerstwem, z pobytu na emigracji w Londynie, a także portrety. Są też fotografie rodzinne z żoną i córkami. Oprócz zdjęć, na wystawie zaprezentowane są niektóre książki, które w lutym przekazała bibliotece Karolina Kaczorowska. Powiedziała, że Białystok ukształtował jej męża. Zapowiedziała, że przekaże też bibliotece przedmioty z warszawskiego biura męża. W gabinecie znajdą się m.in. jego fotel i biurko.

100 dni w celi śmierci

Ryszard Kaczorowski urodził się 26 listopada w 1919 roku w Białymstoku, gdzie ukończył szkołę handlową i działał w harcerstwie. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną w 1939 roku, tworzył Szare Szeregi, pełnił funkcję komendanta okręgu białostockiego. Za działalność konspiracyjną w ZHP w czasie okupacji sowieckiej sąd w Mińsku skazał go w 1940 roku na karę śmierci przez rozstrzelanie. W celi spędził 100 dni. Wyrok zamieniono na 10 lat łagru. Karę odbywał na Kołymie w kopalni złota Duskanja, nazywanej Doliną Śmierci.

Wypuszczony z obozu po wejściu w życie układu Sikorski-Majski, w marcu 1942 roku dotarł do tworzonej w ZSSR przez gen. Władysława Andersa Armii Polskiej. Walczył w kampanii włoskiej, m.in. pod Monte Cassino. W 1947 roku osiadł w Londynie, gdzie ukończył Szkołę Handlu Zagranicznego. W 1986 roku w rządzie na emigracji został ministrem do spraw krajowych, w 1989 objął - po Kazimierzu Sabbacie - stanowisko prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie.

Po wyborze Lecha Wałęsy na prezydenta, w grudniu 1990 roku, Kaczorowski przekazał na jego ręce insygnia władzy prezydenckiej II Rzeczpospolitej. Zginął tragicznie 10 kwietnia tego roku w katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem. Prezydent Kaczorowski wielokrotnie mówił, jak bliski był mu Białystok, często odwiedzał swoje rodzinne miasto. Honorowym obywatelem Białegostoku został w 1990 roku. W 2005 roku radni sejmiku województwa podlaskiego nadali mu tytuł honorowego obywatela województwa podlaskiego. Kaczorowski otrzymał też tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku.

PAP, kz