Waszyngton rozczarowany Polską. "Zwróćcie własność żydowską"

Specjalny doradca sekretarza stanu ds. Holocaustu Stuart Eizenstat powiedział, że USA rozumieją wymogi budżetowe Unii Europejskiej, na które powołuje się rząd polski wstrzymując restytucję, ale zauważył, że sytuacja gospodarcza Polski jest lepsza niż wielu innych krajów europejskich.  Eizenstat przypomniał, że przedstawiciele RP wielokrotnie zapewniali, iż obecny rząd zajmie się problemem restytucji mienia i rekompensat. Zwrócił też uwagę, że "większość innych krajów UE", gdzie istnieje podobny problem, uchwaliła ustawy zapewniające restytucję albo rekompensaty za  skonfiskowane majątki. - To nie tylko kwestia sprawiedliwości. Leży to także w najlepszym interesie Polski, ponieważ usunęłoby wątpliwości związane z tytułami własności z powodu potencjalnych roszczeń do majątków - ocenił. I podkreślił, że wątpliwości te "utrudniają i podrażają ubezpieczenie nieruchomości" w Polsce.

Zapytany, czy administracja planuje dalsze kroki w sprawie wstrzymania przez Polskę procesu restytucji, Eizenstat podkreślił, że Waszyngton pragnie "w drodze dyplomatycznej" przekonać rząd RP o potrzebie zadośćuczynienia, choćby w formie rekompensat rozłożonych w czasie. - Powitalibyśmy z uznaniem jakiekolwiek rozsądne rozłożenie wypłat na raty. Zdajemy sobie sprawę z kosztów - podkreślił.

Eizenstat przypomniał, że problem restytucji dotyczy także polskich właścicieli ziemskich, którzy też zabiegają o rekompensaty za majątki zabrane przez komunistów. - Uważamy, że jest to kwestia sprawiedliwości dla obu tych grup. Zawsze popieraliśmy zagwarantowanie tej samej ochrony ofiarom przymusowych nacjonalizacji w czasach komunizmu, jak i tym, których majątki zostały skonfiskowane w czasach nazistowskich i nie zwrócone - zaznaczył. Dodał, że administracja USA uważa Polskę za przyjaciela i dobrego sojusznika. - Mam nadzieję, że wykorzystamy te bliskie stosunki przyjaźni i  współpracy, aby spróbować zająć się tym dyplomatycznie i zachęcić rząd Polski, by uznał, że nawet w obecnej jego sytuacji finansowej można to zrobić z czasem - stwierdził.

Radosław Sikorski pytany o te wypowiedzi Eizenstata przypomniał, że "reprywatyzacja w Polsce ma miejsce: toczy się w sądach i obywatele odzyskują mienie po tym, jak sądy zweryfikują te wnioski". - Polska bardzo szczodrze oddała mienie komunalne żydowskie, natomiast jeśli chodzi o mienie różnych obywateli państw obcych, to Polska jeszcze w latach 60. podpisała tzw. umowy indemnizacyjne, w tym z USA, i wypłaciła wielomilionowe odszkodowania rządom tych krajów, w tym Stanom Zjednoczonym - dodał szef MSZ.

PAP, arb