Powstanie Centrum Rosyjsko-Polskiego Dialogu i Porozumienia
"Humanitarna współpraca między Rosją i Polską"
- Fundacja tworzona jest w celu rozszerzenia współpracy humanitarnej między Rosją i Polską w sferze kultury, nauki i edukacji - podkreślił Miedwiediew. Zgodnie z dekretem prezydenta, fundacja będzie miała siedzibę w Moskwie, a jej organem założycielskim będzie Ministerstwo Kultury Federacji Rosyjskiej. Jej majątek powstanie ze środków budżetu federalnego i dobrowolnych wpłat z innych źródeł zgodnych z prawem FR. Najwyższym organem fundacji będzie jej Rada. Przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Rady będzie powoływać rząd. Natomiast organem wykonawczym fundacji będzie dyrektor, powoływany przez ministra kultury. Nadzór nad działalnością fundacji sprawować będzie rada nadzorcza. Również jej przewodniczącego powoływać będzie rząd.
W Polsce dyrektorem Dębski
Z inicjatywą utworzenia centrów wystąpiła Polsko-Rosyjska Grupa do Spraw Trudnych, powołana w styczniu 2002 roku. Inicjatywę tę poparli premierzy Polski i Rosji, Donald Tusk i Władimir Putin. 6 grudnia 2010 roku, podczas wizyty prezydenta Miedwiediewa w Polsce, podpisano list intencyjny w sprawie powołania placówek. Pierwsze spotkanie przedstawicieli obu centrów odbędzie się w grudniu; prawdopodobnie - w Petersburgu.
Dyrektorem Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia jest dr Sławomir Dębski. W skład Rady Centrum, organu doradczego dyrektora, weszli: były szef MSZ i współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych prof. Adam Daniel Rotfeld, b. ambasador Polski w Moskwie Jerzy Bahr, redaktor naczelny kwartalnika "Nowaja Polsza" prof. Jerzy Pomianowski, dyrektor Archiwów Państwowych prof. Władysław Stępniak, dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego resortu kultury Jacek Miler, współprzewodniczący zarządu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej dr Andrzej Grajewski oraz dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu dr Adolf Juzwenko.
Rotfeld będzie jednocześnie pełnił funkcję przewodniczącego Międzynarodowej Rady Centrum, w skład której poza przedstawicielami Polski wejdą także reprezentanci Rosji. W Międzynarodowej Radzie Centrum z polskiej strony zasiądą: prezes IPN Łukasz Kamiński, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert, a także eksperci, rosjoznawcy prof. Daria Nałęcz, prof. Włodzimierz Marciniak i Jarosław Bratkiewicz.
Lista zadań
Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia zajmie się m.in. rekonstrukcją białoruskiej listy katyńskiej. - Zbrodnia katyńska nie może być chroniona żadną tajemnicą współczesnej Rosji. I dlatego trzeba z Rosjanami rozmawiać, kontynuując osiągnięcia polsko-rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych. Wspólnie podejmiemy intensywne poszukiwania białoruskiej listy katyńskiej, a jeżeli uda się potwierdzić, że takiej listy na terenie Federacji Rosyjskiej nie ma, to chcemy doprowadzić do jej rekonstrukcji - powiedział dyrektor Centrum Sławomir Dębski. Dodał, że próba rekonstrukcji listy odbędzie się we współpracy z rosyjską Federalną Agencją Archiwalną.
Białoruska lista katyńska obejmuje 3870 osób aresztowanych przez NKWD we wschodnich województwach II Rzeczpospolitej, a następnie zamordowanych najprawdopodobniej w więzieniu w Mińsku i pogrzebanych w pobliskich Kuropatach z ciałami innych ofiar stalinizmu. Losy tych osób bezskutecznie próbowały ustalić m.in. Instytut Pamięci Narodowej i Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Rekonstrukcja tej listy będzie jednym z kilku projektów badawczych Centrum, których założenia będzie można poznać w grudniu br. po pierwszym wspólnym spotkaniu przedstawicieli obu centrów.
Ponadto Centrum planuje ogłosić konkurs na projekty dotyczące wymiany młodzieży, co - zdaniem dyrektora - pomoże zwiększyć zainteresowanie młodych ludzi sprawami obu krajów, a w efekcie wykształcić przyszłych ekspertów zajmujących się polsko-rosyjską tematyką. Jego zdaniem, Polska w tym obszarze może wykorzystać dobre doświadczenia współpracy z Niemcami. - Instytucje takie jak np. uniwersytety, szkoły wyższe lub licea będą mogły startować w konkursie na dofinansowanie projektów wymiany młodzieży - zapowiedział Dębski.
Budżet placówki rocznie będzie wynosił 1 mln euro. Tyle samo z budżetu rosyjskiego państwa ma otrzymywać analogiczna placówka w Moskwie.
zew, ps, PAP