Anna Kulczycka nie żyje

Anna Kulczycka zmarła 25 lutego 2012 roku w Murzasichlu koło Zakopanego, gdzie mieszkała. - Przepięknie opowiadała o pełnych niezwykłych przypadków dziejach kolekcji, tworzonej od początku XX wieku przez jej teścia i męża, profesorów Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich, którą doskonale, wszechstronnie i z najdrobniejszymi szczegółami znała - wspomina Kulczycką dyrektor Muzeum Tatrzańskiego Teresa Jabłońska.

O kolekcji Kulczyckich opowiada film dokumentalny zatytułowany "Strażniczka" w reżyserii Marii Kwiatkowskiej. - Była wielka patriotką i subtelną damą, obdarzoną oryginalnym talentem poetyckim i literackim – podkreśliła Jabłońska. Wspomnienia oraz wiersze Kulczyckiej „Czas zagłady", „Bezgwiezdne noce” i „Jesienny wieczór” ukazały się drukiem w niewielkich nakładach.

Anna Kulczycka, z domu Piotrowicz, córka Grzegorza i Anieli z  Hoszowskich, urodziła się 26 września 1919 we Lwowie. Ukończyła gimnazjum Sacre Coeur we Lwowie, studiowała polonistykę na tajnych kompletach podczas wojny na Uniwersytecie Wileńskim. Była małżonką Jerzego Kulczyckiego, profesora przy katedrze Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego do 1954 r., a  następnie samodzielnego pracownika naukowego PAN.

Opiekowała się kolekcją kobierców wschodnich i tkanin ludowych, zebraną przez teścia Włodzimierza i męża Jerzego. Trzy lata po śmierci męża, w 1977 roku, zgodnie z jego wolą przekazała w darze narodowi i  powierzyła opiece Muzeum Tatrzańskiemu w Zakopanem kolekcję składającą się z 65 ludowych tkanin orientalnych, m.in. kobierców, makat i szali, tkanin odzieżowych i toreb jucznych z Iranu, Kaukazu, Małej Azji i Azji Środkowej. Kolekcja ta była gromadzona z naukowym znawstwem i skrupulatnie dokumentowana przez kolekcjonerów. Początki kolekcji sięgają roku 1906, kiedy to Włodzimierz Kulczycki, profesor, a później rektor Akademii Weterynaryjnej we Lwowie, nabył pierwsze okazy. Kolekcję kobierców przejął i stopniowo powiększał jego syn Jerzy.

Po wojnie Anna i Jerzy Kulczyccy zamieszkali w Warszawie. Kolekcja kobierców przez długie lata była przechowywana w stolicy pod podwójną podłogą w jednopokojowym mieszkaniu Kulczyckich.

W roku 1964, ze względu na stan zdrowia Jerzego, Kulczyccy przenieśli się na Podhale i zamieszkali w Murzasichlu koło Zakopanego. Część kolekcji Kulczyckich, kobierce o charakterze luksusowym, pałacowym drogą sprzedaży trafiła do Krakowa na Wawel. Kobierce reprezentujące sztukę ludową jako darowizna zostały przekazane Muzeum Tatrzańskiemu.

W 1981 roku nastąpiła uroczysta inauguracja Galerii Kobierców Wschodnich im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich w Zakopanem, a Anna Kulczycka została honorowym dożywotnim kustoszem przekazanych zbiorów. Galeria im. Kulczyckich mieści się w dworku w stylu barokowym na  zakopiańskim Kozińcu, niedaleko witkiewiczowskiej willi „Pod Jedlami". W grudniu 2011 roku Anna Kulczycka przekazała Muzeum Tatrzańskiemu uzupełniającą część kolekcji, na którą złożyły się zarówno kobierce, jak i piękne przykłady sztuki rękodzielnictwa.

eb, pap