Unijne sankcje dotkną białoruskich oligarchów

W odpowiedzi na pogarszającą się sytuację praw człowieka na  Białorusi dyplomaci państw UE pracują nad nowymi sankcjami, w tym ekonomicznymi, wobec wspierających reżim Alaksandra Łukaszenki biznesmenów i ich firm. Decyzja jest spodziewana 23 marca na posiedzeniu szefów dyplomacji, o ile będzie jednomyślność, której w lutym, na  ostatnim posiedzeniu szefów dyplomacji zabrakło. Wetowała Słowenia, wspierana przez Łotwę.

Sankcje dla oligarchów

Wśród osób, które pojawią się na unijnej czarnej liście, będzie trzech oligarchów białoruskich i ich firmy. Chodzi, m.in. o Anatola Tarnauskiego, który jest generalnym przedstawicielem budowlano-inwestycyjnej grupy Univest we Wspólnocie Niepodległych Państw (WNP). Na terenie Białorusi działa stosunkowo niedawno, bo od 2001 r., ale jest dobrze znany w Rosji i na Ukrainie. Przez długi czas stał na czele ukraińskiej firmy przetwórstwa ropy TNG „Runo", a pod koniec lat 90. i na początku XXI w. był wiceprezesem państwowej firmy rosyjsko-białoruskiej Sławnieft. Białoruska filia Univestu od 2006 r. jest jednym z 10 największych podatników na  Białorusi. Media donosiły też, że ma własny tabor kolejowy oraz bazę paliwową pod Homlem. To także jeden z największych deweloperów Mińska i  okolic.

Wśród innych oligarchów, których mają dotknąć unijne sankcje jest prezesa klubu piłki nożnej Dynamo Mińsk Jury Czyż (posiada m.in. sieć hipermarketów, zakłady mięsne i ma znaczny udział w krajowym runku paliwowym), a także biznesmen i gospodarczy doradca prezydenta Alaksandra Łukaszenki, Uładzimir Piefcieu. Już w czerwcu UE objęła Piefcieua zakazem wizowym i zamroziła aktywa trzem jego firmom: produkującej broń firmie Biełtiecheksport, która handlowała m.in. z  reżimem libijskiego przywódcy Muammara Kadafiego, hazardowej Sport-Pari oraz telekomunikacyjnej Biełtielekom. W piątek UE ma dołożyć do listy kilka nowych powiązanych z nim firm.

"Ten kompromis jest zgniły"

Z sankcji wyłączone będą cztery firmy białoruskie Czyża, współpracujące z Łotwą i Słowenią. Chodzi m.in. o  firmę powiązaną ze słoweńską Riko Group, która działa na Białorusi od  2000 r., pomaga Czyżowi m.in. w wartej 57 mln dolarów budowie hotelu Kempinski w Mińsku. Wyłączenie tych firm z sankcji to warunek, jaki Słowenia i Łotwa postawiły, by w ogóle zgodzić się na nowe restrykcje ekonomiczne wobec reżimu. Inne kraje nie mają wyjścia, jeśli chcą, żeby w ogóle był jakiś postęp w nakładaniu środków represyjnych na Białoruś - wyjaśniły źródła.

- Ten kompromis jest "zgniły" - ocenił dyplomata jednego z krajów UE. Wciąż nie ma pewności, czy 23 marca będzie jedność wszystkich 27 państw w sprawie sankcji. Zastrzeżenia zgłaszały Wielka Brytania i  Francja. Ale nie dlatego, że są orędownikami najsurowszego obchodzenia się z reżimem Łukaszenki. - Nie chcą tworzyć precedensu w postaci jakichś wyjątków. Bo potem inny kraj zażąda tego samego, jeśli będą decydowane kolejne sankcje wobec Syrii czy Iranu - wyjaśnił dyplomata. Spodziewa się on jednak, że ostatecznie i Londyn i Paryż ustąpią, bo jest na nie wywierana duża presja, by zastosować sankcje.

ja, PAP