Lasy dla Habsburgów

Rozpoczęcie starań o zwrot lasów umożliwiają dwa wyroki, które zapadły w tej sprawie przed sądami w Żywcu i Bielsku-Białej. Sądy różnych instancji oddaliły bowiem wnioski nadleśnictwa w Ujsołach na Żywiecczyźnie, które domagało się stwierdzenia nabycia znacjonalizowanych lasów przez zasiedzenie.

Pierwsza decyzja zapadła w październiku. Bielski Sąd Okręgowy uznał, że Skarb Państwa nigdy nie był właścicielem części znacjonalizowanych w 1944 roku lasów Habsburgów, które znajdują się obecnie w gestii nadleśnictwa w Ujsołach.

Sąd w Bielsku-Białej zmienił w ten sposób marcową decyzję Sądu Rejonowego w Żywcu, który przyznał rację nadleśnictwu. Podzielił bowiem argumentację reprezentantów Habsburgów, którzy uważali, że  żywiecki sąd naruszył prawo materialne. Według nich lasy zostały zabrane przez państwo z naruszeniem przepisów dekretu PKWN z  grudnia 1944 roku o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa.

Zgodnie z zapisami dekretu nacjonalizowane mogły być jedynie działki powyżej 25 hektarów. Przejęte od Habsburgów działki były mniejsze. W takim przypadku Skarb Państwa mógł je jedynie wykupić od właścicieli, a nie nacjonalizować. Wyrok jest prawomocny.

12 listopada Sąd Rejonowy w Żywcu w podobnej sprawie oddalił wniosek ujsolskiego nadleśnictwa. Jednak nadleśnictwo może jeszcze złożyć apelację. W toku są także podobne sprawy, między innymi nadleśnictwa z Jeleśni na Żywiecczyźnie.

Lasy to nie jedyny majątek, którego zwrotu domagają się Habsburgowie. Żądają oni także wydania Arcyksiążęcego Browaru w Żywcu, który należy obecnie do Browarów Żywiec SA.

Sprawa tkwi w zawieszeniu do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia postępowania administracyjnego w tej sprawie. Obecnie, po  podtrzymaniu przez Ministerstwo Rolnictwa decyzji wojewody śląskiego oddalającej roszczenia Habsburgów, sprawa trafiła do NSA.

Habsburgowie pozwali także Żywiec SA za nadużywanie symboliki rodu i byłego Arcyksiążęcego Browaru w reklamie spółki. Sprawa zakończyła się już wydaniem wyroku przez Sąd Apelacyjny w  Katowicach, który zakazał spółce używać herbu rodowego, ale  umożliwił stosowanie między innymi korony arcyksiążęcej i nazwiska Habsburg.

Arcyksiążęcy Browar w Żywcu powstał w 1856 r. Zbudował go  arcyksiążę Karol Ferdynand Habsburg. Po II wojnie światowej browar znacjonalizowano na podstawie dekretu PKWN o reformie rolnej. Obecnie właścicielem większości akcji spółki jest koncern piwny Heineken International Beheer BV.

Żywieccy Habsburgowie są Polakami. Arcyksiążę Karol Olbracht Habsburg, ostatni przed nacjonalizacją właściciel browaru i lasów, był oficerem Wojska Polskiego. Rodzina jest blisko spokrewniona z  domem panującym przed laty w Wiedniu, w tym z cesarzem Austrii Franciszkiem Józefem I. Mają wspólnego przodka - cesarza Leopolda II.

em, pap