Ryby, owoce morza i warzywa czyli Wigilia po włosku

Zgodnie z tradycją wigilijna kolacja, zwana cenone, powinna być lekka. Składa się z przystawek, dużego pierwszego i drugiego dania oraz kilku dodatkowych potraw. To wstęp do najważniejszego posiłku świąt, czyli bardzo obfitego obiadu 25 grudnia.

We włoskich domach Wigilia to nie czas na kulinarne eksperymenty. Gospodynie chętnie sięgają tego dnia po sprawdzone przepisy, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Menu różni się znacznie w zależności od regionu, ale wśród przystawek najpopularniejsze są sardele z chlebem z oliwą, wszelkie sałatki z owoców morza, między innymi z ośmiornicy i krabów, babeczki z ciasta francuskiego ze skorupiakami w beszamelowym sosie, koktajl z krewetek, wędzony łosoś, plasterki szczupaka, placuszki z serem owczym pecorino.

Wśród pierwszych dań królują przede wszystkim makarony z rybami i frutti di mare: z sosem pomidorowo-tuńczykowym i kaparami czy najbardziej klasyczne danie: spaghetti z małżami. Wśród nowinek pojawiła się zaś taka propozycja jak flaki z dorsza. Inne dania to polenta czyli mamałyga, danie z mąki kukurydzianej z sosem rybnym, z dorszem albo kalmarami lub zupa rybna. Gdzieniegdzie podawane są śledzie. Rzymską specjalnością są smażone warzywa, głównie brokuły i karczochy. Wśród dań warzywnych dominują zupy (minestre) z kardu - rodzaju karczocha, cykorii, z ciecierzycy i kasztanów oraz lasagne. Inne smakołyki to kopytka (gnocchi) z sera ricotty z dynią.

Coraz popularniejsze są trójkąty pizzy z różnymi dodatkami, na przykład z jajkiem, startym parmezanem i zieloną pietruszką.

Na drugie danie podawane są smażone ryby, wśród których prym obok dorsza wiedzie dorada. W stołecznym regionie Lacjum jada się smażoną samicę węgorza. Inna wigilijna włoska propozycja to kiełczak śródziemnomorski z pieca.

Na stołach nie może zabraknąć także gotowanych brokułów, których o tej porze roku jest bardzo dużo, a także jarzyn smażonych w cieście naleśnikowym.

Kolację kończą nugaty i tradycyjne świąteczne ciasta, babki: pandoro posypane cukrem pudrem i drożdżowe panettone z bakaliami. Ciasta kupowane w ogromnych pudłach i eleganckich opakowaniach przekłada się w domach kremem z sera mascarpone, słodkimi syropami. Popularnym deserem są suszone owoce, wśród nich figi i wszelkie bakalie. W Lacjum stanowią one podstawowy składnik ciast o nazwie: pampepato- rodzaju piernika i pangiallo z ciasta kukurydzianego. Na Sardynii je się miękki biały ser ricotta z miodem. W Trydencie na północy dominuje strudel. Kolację wieńczą też takie łakocie, jak sorbet z imbiru, suflet z mandarynek, mus kasztanowy z granatem.