Polska reforma ONZ

"Głównie na to będę zwracał uwagę, wskazując na pytania, na które trzeba udzielić sobie odpowiedzi: jak zmienił się świat, w  stosunku do tych warunków, w których tworzony był system ONZ i  prawa podstawowe - reguły karty Narodów Zjednoczonych" -  powiedział Cimoszewicz. Według niego, należy szukać takich rozwiązań, które nie  koniecznie muszą wiązać się z rewizją karty Narodów Zjednoczonych. Chodzi np. o reinterpretację jej przepisów albo uzupełnienie ich porozumieniem natury politycznej. Polska proponuje przyjęcie tzw. Aktu Politycznego dla Narodów Zjednoczonych. Pozwoliłoby to ONZ inaczej realizować swoje zadania, np. we współpracy z  pozapaństwowymi partnerami.

"Dzisiaj na scenie międzynarodowej jest cała masa ważnych aktorów - nie państw. A tradycyjna koncepcja funkcjonowania ONZ to gra między państwami, współdziałanie państw itd." - tłumaczył minister. Jako przykład takich organizacji wskazał na niedawno powstałą Unię Afrykańską, która zastąpiła Organizację Jedności Afrykańskiej. OJA - jak powiedział Cimoszewicz - miała "bardzo ograniczone i możliwości i ambicje".

Zdaniem ministra, odpowiednie porozumienie między ONZ a tego typu strukturami, m.in. o podziale odpowiedzialności, o kolejności reagowania na kryzysy, o tym, kto kogo i w jaki sposób wspiera, mogłoby "znakomicie wzmocnić skuteczność ich działania, tak by nie powtórzyła się potworna zbrodnią ludobójstwa w Ruandzie-Burundi". Wtedy - przypomniał Cimoszewicz - "wszystkie oczy były zwrócone na ONZ, która nie sprostała zadaniu: nie zdecydowano się na czas skierować tam odpowiednich sił".

Według ministra, w ostatnich tygodniach "obserwujemy lawinowo narastające poparcie dla Polski, jako aktywnie inicjującej debatę na temat przyszłości ONZ". "Można już wręcz w dziesiątki liczyć sygnały z MSZ-ów różnych państw o zainteresowaniu i poparciu dla  polskich propozycji" - zaznaczył. Znacznie zwiększa to  "perspektywę zrealizowania tych postulatów" - uważa Cimoszewicz.

Polska po raz pierwszy będzie uczestniczyć w sesji Zgromadzenia Ogólnego jako członek Unii Europejskiej. Pozwoli to naszej delegacji uczestniczyć w spotkaniach koordynacyjnych UE, służących wypracowywaniu wspólnego stanowiska 25 państw. Polska będzie również uczestniczyć w podziale obowiązków wewnątrz UE.

Szef polskiej dyplomacji odbędzie również szereg spotkań dwustronnych ze swoimi odpowiednikami, m.in. z Iraku, Pakistanu i  Szwajcarii. Weźmie też udział w spotkaniu ministrów spraw zagranicznych UE z szefem rosyjskiej dyplomacji Siergiejem Ławrowem. W Nowym Jorku zaplanowano też rozmowy Cimoszewicza z przedstawicielami trzech organizacji żydowskich: B'nai B'rith International, Anti-Defamation League oraz World Jewish Congress.

Podczas trwającej od 21 września do 1 października 59. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, oprócz kwestii związanych z reformą organizacji, omówione zostaną sprawy bezpieczeństwa międzynarodowego i rozbrojenia, zapobieganie ludobójstwu, bezpieczeństwa personelu ONZ oraz sprawy ekonomiczne, w tym problematyka zrównoważonego rozwoju i realizacja Milenijnych Celów Rozwoju.

Wśród tematów społecznych dominować będą kwestie przestrzegania praw człowieka w poszczególnych krajach, sytuacja na Bliskim Wschodzie oraz problemy prawne, m.in. kontynuacja prac nad projektem kompleksowej konwencji ws. zwalczania terroryzmu międzynarodowego.

em, pap