Odszedł kurier z Warszawy

Jan Nowak-Jeziorański urodził się w  1913 roku w Warszawie. Był politykiem, politologiem, działaczem społecznym, pisarzem i  publicystą. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r., następnie działał w Związku Walki Zbrojnej (przekształconym później w AK).

Został włączony do Akcji "N" prowadzącej dywersję na terenach polskich przyłączonych do Rzeszy i na obszarze samych Niemiec. Od  początku 1943 r. był kurierem AK do rządu polskiego w Londynie. Przewoził korespondencję specjalnego znaczenia i poufne raporty. Używane w okresie konspiracji fałszywe nazwisko Jan Nowak stało się później równie znane, jak jego własne.

Po powrocie do Polski wziął udział w powstaniu warszawskim. Za  zasługi wojenne został odznaczony orderem Virtuti Militari (1944 r.). W grudniu 1944 r. udało mu się przedostać do Londynu. Tam początkowo pracował w BBC. Od powstania Radia Wolna Europa (1949) włączył się w jego pracę. W latach 1952-76 był dyrektorem Rozgłośni Polskiej RWE. Walczył przeciw cenzurze i monopolowi informacyjnemu władz PRL.

Dzięki kierowanemu przez niego radiu cały świat dowiadywał się o represjach wobec przeciwników systemu komunistycznego i Kościoła katolickiego. Po przejściu na emeryturę osiedlił się w USA, gdzie włączył się w działalność Kongresu Polonii Amerykańskiej. Był doradcą do spraw Europy Wschodniej w Departamencie Stanu USA. Od 1989 r. często przebywał w Polsce. W lipcu 2002 r., po 58 latach, powrócił do Polski na stałe.

Jest doktorem honoris causa największych polskich uczelni (Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego). Opublikował trzy książki wspomnieniowe: Kurier z  Warszawy, Wojna w eterze i Polska z oddali. W 1995 r. ukazał się wybór jego najciekawszych artykułów z prasy polskiej z lat 1993-95 pt. "Rozmowy o Polsce", zaś w 1999 r. zbiór tekstów "Polska wczoraj, dziś, jutro".

em, pap

Czytaj też: Jana Nowaka Jeziorańskiego "Pięć rad dla Polski" oraz Jan Nowak Jeziorański laureatem nagrody Kisiela