Karol Olszewski (1846-1915, na fotografii w środku)

Karol Olszewski to polski fizyk i chemik. Był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i pionierem kriogeniki, uważanym w swoim czasie za najlepszego na świecie eksperta w tej dziedzinie. Wraz z Zygmuntem Wróblewskim w 1883 roku jako pierwszy na świecie skroplił tlen i azot. W 1884 roku jako pierwszy na świecie skroplił wodór, a w 1895 r. skroplił i zestalił próbkę argonu. W 1904 roku został nominowany do Nagrody Nobla z fizyki, natomiast w 1913 roku dostał trzy nominację do Nobla z fizyki i jedną do Nobla z chemii.

Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe / domena publiczna

Napoleon Cybulski (1854-1919)

Napoleon Cybulski to polski fizjolog i endokrynolog, uważany za twórcę krakowskiej szkoły fizjologicznej, jeden z twórców światowej endokrynologii i współodkrywca adrenaliny. Jako pionier elektroencefalografii prowadził również wieloletnie badania okolic czuciowych kory mózgowej. Do Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny był nominowany w 1911 roku (7 nominacji), w 1914 roku (6 nominacji) i w 1918 roku (4 nominacje).

Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe / domena publiczna

Leon Marchlewski (1869-1946)

Leon Marchlewski to polski chemik i biochemik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz rektor tej uczelni, a także aktywny działacz ruchu ludowego i senator II RP. Marchlewski zasłynął jako autor ponad 200 prac doświadczalnych, wielu cenionych monografii i podręczników. Największe międzynarodowe uznanie przyniosły mu badania nad chlorofilem. Był także pionierem w dziedzinie zastosowań spektrofotometrii w zakresie UV do ustalania struktury cząsteczek. Leon Marchlewski został w 1913 nominowany do Nagrody Nobla z chemii (2 nominacje) i z fizjologii lub medycyny (1 nominacja). Nominację do wyróżnienia w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymał ponownie rok później.

Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe / domena publiczna

Rudolf Weigl (1883-1957)

Rudolf Weigl to polski biolog i profesor uniwersytetu we Lwowie, który wynalazł pierwszą skuteczną szczepionkę przeciwko tyfusowi plamistemu. Był prekursorem wykorzystania wszy jako zwierzęcia laboratoryjnego do hodowli bakterii wywołującej tyfus. Światowy rozgłos przyniosła mu akcja szczepień przeciw tyfusowi w katolickich misjach belgijskich w Chinach, która uratowała życie wielu misjonarzy i tysięcy Chińczyków. W czasie okupacji kontynuował badania naukowe na potrzeby niemieckiej armii, co umożliwiło mu zatrudnienie jako „karmicieli wszy” i uratowanie przed represjami i śmiercią wielu polskich intelektualistów, w tym Żydów. Jako zdeklarowany Polak o austriackich korzeniach skutecznie odmówił wpisania na niemiecką listę narodowościową, podkreślając, że „człowiek raz na całe życie wybiera sobie narodowość”. W latach 1930 do 1939 Weigl otrzymał aż 75 nominacji do Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Niestety wyróżnienia nie otrzymał. Po wojnie polskie władze wycofały oficjalne poparcie dla kandydatury Weigla do Nagrody Nobla i udaremniły przyznanie mu jej. Komuniści stawiali wobec niego absurdalne oskarżenia o kolaborację z Niemcami.

Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe / domena publiczna

Wojciech Świętosławski (1881-1968)

Wojciech Świętosławski to polski fizykochemik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej oraz rektor tej ostatniej. Ponadto w II RP senator i minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Świętosławski jest uznawany za twórcę polskiej szkoły fizykochemicznej. Zajmował się pomiarami termochemicznymi, z których na podstawie opracowanych przez siebie zależności algebraicznych wysnuwał wnioski o strukturze cząsteczek organicznych. Wprowadził też uznaną na świecie metodę prowadzenia pomiarów termochemicznych. Miał znaczący wkład w rozwój ebuliometrii i azeotropii. Opublikował kilkaset publikacji naukowych oraz wiele podręczników i monografii. Po II wojnie światowej kierował Zakładem Fizykochemicznym Instytutu Chemii Ogólnej w Warszawie, a także był organizatorem i 1955–60 pierwszym dyrektorem Instytutu Chemii Fizycznej PAN. Świętosławski był wielokrotnie nominowany do Nagrody Nobla z dziedziny chemii. Nominację otrzymał w 1936 roku (3 zgłoszenia), w 1950 r. (5), w 1957 r. (3), w 1958 r. (1), w 1960 r. (2) i w 1962 r. (1).

Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe / domena publiczna

Marian Danysz (1909-1983) i Jerzy Pniewski (1913-1989)

Marian Danysz i Jerzy Pniewski to polscy profesorowie, fizycy doświadczalni, odkrywcy pierwszego hiperjądra (1952) i stanów izomerycznych hiperjąder (1962). Ich odkrycia zapoczątkowały nowy dział fizyki: fizykę hiperjąder. To jedno z najważniejszych odkryć w historii polskiej fizyki. Marian Danysz i Jerzy Pniewski byli nominowani do Nagrody Nobla z w dziedzinie fizyki w 1965 roku (cztery nominacje) i w 1967 roku (1 nominacja). Ponadto Danysz był nominowany indywidualnie w 1962 i w 1965 roku.

Źródło: Wikimedia Commons / CC BY 3.0 / Cezary Piwowarski