Już dziś o 13:50 czasu polskiego start misji Mars 2020 Perserverance. Z bazy NASA na legendarnym Przylądku Canaveral wystartuje rakieta Atlas 5 United Launch Alliance, która przez blisko siedem miesięcy zmierzać będzie w kierunku Czerwonej Planety.
Czym zajmie się misja i jakie są jej główne założenia? Zapraszamy do zapoznania się z dziesięcioma ciekawostkami na temat najnowszego przedsięwzięcia NASA. Część może mocno zaskoczyć!
Jak nazywa się nowy łazik?
Perserverance, czyli Wytrwałość. To nazwa łazika, który wystartuje dziś w kierunku Marsa. To młodszy i bardziej zaawansowany technologicznie brat łazika Curiosity, który przemierza powierzchnię Czerwonej Planety od sierpnia 2012 roku.
Ile waży łazik?
United Launch Alliance, czyli porozumienie odpowiedzialne za start rakiety z ramienia NASA, podaje, że waga transportu, który znajduje się w luku bagażowym Atlasa 5, to 1050 kg. Większość tej wagi stanowi masa własna łazika.
Ile kosztuje misja?
NASA szacuje, że koszt misji to około 2,7 mld dolarów. Wchodzi w to koszt wymyślenia i wyprodukowania podzespołów łazika, które tworzone były przez zespoły z całego świata i integrowane w laboratoriach NASA. Kosztowny oczywiście jest także sam start rakiety Atlas 5, która wyniesie łazik w kierunku Marsa.
Dodatkowo podano, że prowadzenie misji będzie kosztowało około 300 mln dolarów.
Wytworzy tlen, poszuka życia
Jakie zadania będzie miał nowy łazik? Na jego pokładzie znajdzie się siedem urządzeń, których celem będzie zbieranie różnych danych i ... produkowanie tlenu. Część to spektrometry, które będą "obserwować" Marsa, np. za pomocą wiązki lasera. Zadaniem łazika będzie także zbadanie niebezpiecznych związków występujących w atmosferze Marsa i wytworzenie tlenu ze związków obecnych w marsjańskim powietrzu.
Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment, czyli w skrócie MOXIE to urządzenie, które pozwoli na produkcję tlenu ze składników atmosfery Marsa. Warto pamiętać, że tlen potrzebny będzie nie tylko do oddychania, ale także, aby z Czerwonej Planety wystartować. Część wykorzystywanych obecnie silników (np. Merlin 1 od SpaceX), jako paliwa używają zmrożonej mieszanki ciekłego tlenu i nafty. Aby je zasilić, potrzebne są ogromne ilości tego pierwiastka.
Czy łazik wróci na Ziemię?
Podobnie, jak w przypadku łazika Curiosity, NASA nie planuje powrotu Perserverance na Ziemię. Jak tłumaczą naukowcy, byłoby to niezwykle kosztowne. Wzniesienie się z powierzchni Czerwonej Planety wymaga ogromnych ilości paliwa, których na Marsie zwyczajnie nie ma. W planach jest jednak pozostawienie najciekawszych próbek, które zbierze łazik w taki sposób, aby mogła je odebrać kolejna misja, która przybędzie na Marsa. NASA i ESA jeszcze prowadzą rozmowy w tej sprawie, ale padła wstępna data - 2030 rok.
Kiedy doleci na Marsa?
To z Ziemi na Marsa trwa przeciętnie 6-7 miesięcy. W tym przypadku od startu do planowanego zetknięcia się kół łazika z powierzchnią Marsa ma minąć siedem miesięcy. Naukowcy z NASA mają nadzieję, że podobnie, jak w przypadku Curiosity, także jego starszy brat zaraz po lądowaniu zrobi sobie zdjęcie i prześle je na Ziemię.
Instrumenty badawcze
Łazik Perserverance będzie jeżdżącym laboratorium. Na jego pokładzie znajdzie się siedem zaawansowanych instrumentów badawczych.
MASTCAM-Z - zestaw kamer będących oczami łazika. Będą one mogły wykonywać zdjęcia wysokiej jakości oraz nagrywać filmy.
MEDA (Mars Environmental Dynamics Analyzer) - przenośna stacja meteorologiczna. To dzięki niej poznamy sekrety atmosfery Marsa. Wiatry, zapylenie, temperaturę i wiele innych.
MOXIE (Mars Oxygen ISRU Experiment) - Służy do wytwarzania tlenu ze związków obecnych w atmosferze Marsa
PIXL (Planetary Instrument for X-ray Lithochemistry) - spektrometr fluorescencji rentgenowskiej. Dzięki niemu możliwe będzie precyzyjne badanie skał i osadów na powierzchni planety.
RIMFAX (Radar Images for Mars' Subsurface Exploration) - georadar przeznaczony do pierwszych w historii pomiarów w wysokiej rozdzielczości profilu skał.
SHERLOC (Scanning Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics and Chemicals) - spektrometr służący do precyzyjnego badania związków organicznych w skałach.
SuperCam - spektrometr laserowy do analizy chemicznej i mineralnej skał oraz pomiarów atmosferycznych.
Marsjański helikopter
Na pokładzie Perserverence znajduje się także... lądowisko dla helikoptera. Tak chociaż drona, którzy wchodzi w skład misji, chce nazywać NASA. Dzięki niemu już niedługo będziemy mogli cieszyć się niezwykłymi ujęciami z "lotu ptaka" na Marsie.
"Siedem minut strachu"
Na powierzchni nowego lądownika umieszczono 28 czujników, które zbiorą kluczowe dane podczas trwającego siedem minut lotu w atmosferze Marsa. Ten czas naukowcy określają, jako "siedem minut strachu". W tym czasie lądownik zmniejszy prędkość z ponad 20 tys. km/h do zaledwie 3,2 km/h. To właśnie przy tej prędkości ma nastąpić planowane zetknięcie z powierzchnią Czerwonej Planety. W czasie całej operacji czujniki zmierzą temperaturę oraz ciśnienie, które oddziałuje na powłokę termiczną pojazdu. Będą to pierwsze tego typu odczyty zebrane przez NASA.
Oficjalna piosenka
Misja Mars 2020 Perserverance ma swoją oficjalną piosenkę. Jest to utwór "Concorde", który wykonuje amerykański muzyk Gregory Porter. Jak przyznał, jest to dla niego ogromny zaszczyt, gdyż jest wielkim fanem misji kosmicznych. W teledysku do piosenki Porter przebiera się w strój astronauty i przemierza w nim Nowy Jork. Sceny te przecinają się ze wspomnieniami małego czarnoskórego chłopca, który marzy o podróży w kosmos.
"60 tys. stóp nad ziemią. Nie mogę się doczekać, gdy tam będę" - śpiewa muzyk. Opisuje także moment lądowania na Marsie. "Przecinając atmosferę, dwa razy szybciej, niż prędkość dźwięku" - słyszymy.
Piosenka ma towarzyszyć startowi rakiety. Muzyk wykona ją na żywo ze swojego domu.
Mars najbliżej Ziemi
W tym miesiącu odbyły się już dwie misje, których celem jest Mars. 19 lipca w kierunku Czerwonej Planety wystartowała pierwsza międzyplanetarna misja Zjednoczonych Emiratów Arabskich, której celem jest dostarczenie na orbitę planety sondy Hope. 23 lipca wystartowała chińska misja Tianwen 1. Na pokładzie rakiety Long March 5 w kierunku Marsa wyniesiono łazik oraz sondę, która będzie krążyć wokół planety.
Tak napięty grafik wynika z tego, że wszystkie agencje chcą wykorzystać krótkie okno, gdy Ziemia i Mars są najbliżej siebie. Takie ustawienie zdarza się tylko raz na dwa lata. Jeśli misje nie wystartują teraz, będą musiały poczekać do 2022 roku.
Czytaj też:
Wyprodukuje tlen, zbada atmosferę i przygotuje Marsa do kolonizacji. NASA przedstawiła zadania łazika PerserveranceCzytaj też:
Polskie kratery „Grójec” i „Puławy” na Marsie. Start misji NASA Mars 2020