Nie da się oczywiście jednoznacznie ustalić, czy Gwiazda Betlejemska miała rzeczywiście jakieś odzwierciedlenie w zjawiskach astronomicznych, czy jest wyłącznie metaforą utworzoną przez autora ewangelii według św. Mateusza. Istnieją jednak zjawiska astronomiczne, które mogłyby odpowiadać biblijnemu opisowi.
Gwiazda Betlejemska w Biblii
„Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: «Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon»” – czytamy w ewangelicznym opisie. „ Oni zaś wysłuchawszy króla, ruszyli w drogę. A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. 10 Gdy ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali” – czytamy dalej.
Mędrcy, czy w oryginale Magowie ze Wschodu najczęściej kojarzeni są z babilońskimi uczonymi, w szczególności z kapłanami Zaratustry, którzy z pewnością obserwowali Niebo na tyle dokładnie, żeby zainteresować się niezwykłymi zjawiskami. Stąd też przypuszczenia, że Gwiazda Betlejemska mogła być rzeczywiście jakimś doniosłym i rzadkim zdarzeniem astronomicznym, które skłoniło ich do wyruszenia w drogę.
W tym miejscu warto wspomnieć, kiedy według rozważań historycznych mógł narodzić się Jezus Chrystus. Mając wiedzę o datach panowania Heroda i dacie możliwego przeprowadzenia spisu powszechnego przez rzymskich władców, przyjmuje się, że mogło do tego dojść pomiędzy 8 a 6 r. p.n.e.
Czym była Gwiazda Betlejemska?
Jednym z najczęściej opisywanych w kontekście Gwiazdy Betlejemskiej zjawisk astronomicznych jest pojawienie się na niebie komety z warkoczem. Najbardziej znanym kandydatem na biblijną Gwiazdę Betlejmską jest kometa Halleya. Dzięki obliczeniom wiemy jednak, że kometa mogła się pojawić w 12 r. p.n.e., a więc za wcześnie względem przyjętych przybliżeń dotyczących daty narodzin Jezusa.
Wiadomo także, że w 5 i 4 r. p.n.e. widoczne mogły być również dwie inne komety, o których wspominają starożytni astronomowie z Chin i z Korei. Szczególnie ta z 5 r. p.n.e. mogła być dobrze widoczna.
Innym kandydatem na Gwiazdę Betlejemską jest wybuch supernowej. Takie zjawisko z pewnością byłoby widoczne na niebie, nawet w ciągu dnia. Nie ma jednak żadnych źródeł, które mogłyby wskazywać, że doszło do niego akurat w domniemanych czasach narodzin Jezusa.
Za zjawiskiem Gwiazdy Betlejemskiej stoją… planety?
Trzecim zjawiskiem, które mogłoby spowodować, że na niebie widoczny był świetlny punkt jest koniunkcja planet. To ustawienie planet w jednej linii w taki sposób, że z Ziemi wyglądają jakby były bardzo blisko siebie, a nawet ich blask zlewa się w jeden bardzo jasny punkt.
W przypadku Gwiazdy Betlejemskiej najczęściej mówi się o koniunkcji Jowisza i Saturna. Do takiego zjawiska doszło w 7 r. p.n.e. aż trzykrotnie: 29 maja, 30 września i 5 grudnia. Czasami astronomowie biorą pod uwagę również koniunkcje innych planet, Jowisza i Wenus (3 r. p.n.e.), czy Jowisza, Saturna i Marsa (6 r. p.n.e.).
Zjawisko koniunkcji jak najbardziej może byc utożsamiane z Gwiazda Betlejmską. Niektórzy badacze wskazują też, że pierwowzorem biblijnego opisu mogły być różne zjawiska, które miały miejsce w krótkim okresie czasu i zostały przedstawione jako jedno.
Gwiazda Betlejmska po raz pierwszy od setek lat
Wielka Koniunkcja Jowisza i Saturna, która mogła być pierwowzorem biblijnej Gwiazdy Betlejemskiej 21 grudnia pojawi się po raz pierwszy od kilkuset lat. Dlatego warto w tym roku szczególnie obserwować niebo.
Czytaj też:
Gwiazda Betlejemska pojawi się na niebie 21 grudnia. Po raz pierwszy od 800 latCzytaj też:
Gwiazda Betlejemska. Dziś na niebie niezwykłe zjawisko. Jak je obserwować?