– Ta sprawa dla wielu środowisk opozycyjnych jest flagowym elementem walki politycznej i wokół tego będzie się toczyła narracja, będą podejmować próby dzielenia – stwierdził Dera i dodał, że jego zdaniem, konflikt zakończy się jesienią. Prezydencki minister dodał, że przyjęta przez Sejm 22 lipca i podpisania w nocy z 29 na 30 lipca przez prezydenta ustawa „rozwiązuje wiele spraw zawartych w zaleceniach Komisji Europejskiej”.
Komisja Europejska
W związku z decyzją o przyjęciu ustawy, jeszcze przed jej podpisaniem, 27 lipca Komisja Europejska zajęła się ustawą o funkcjonowaniu Trybunału Konstytucyjnego. Bruksela przyjęła rekomendacje dla Polski i dała rządowi PiS trzy miesiące na ich wdrożenie. Przyjęcie rekomendacji automatycznie wprowadza kolejny etap procedury ochrony praworządności - monitorowanie ich wdrożenia. Jeżeli dane państwo nie wywiązuje się z zobowiązań, mogą na nie zostać nałożone sankcje z artykułu 7. Traktatu o Unii Europejskiej, na co jednak zgodzić musi się Rada Europejska. Ponadto wcześniej Rada Unii Europejską większością 4/5 głosów musiałaby stwierdzić istnienie zagrożenia dla praworządności i demokracji.
Nowa ustawa o TK
W czwartek 21 lipca Senat przegłosował przyjęcie nowej ustawy o TK. Za przyjęciem nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym było 66 senatorów, 29 wstrzymało się od głosu. 22 lipca ustawę z poprawkami przyjął Sejm.
Kolejność wpływu spraw
Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie odstępstwa od zasady badania spraw według kolejności ich wpływu. Postanowiono, że prezes TK będzie mógł w przypadku uzasadnionej potrzeby "ochrony wolności lub praw obywatela, bezpieczeństwa państwa lub porządku konstytucyjnego" pominąć kolejkę spraw. Wprowadzono także zapis mówiący o udziale Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniach TK. Od teraz będzie on mógł przystąpić do każdej sprawy.
Sędziowskie "veto"
Według nowej ustawy pełny skład Trybunału to co najmniej 11 sędziów, którzy rozpatrywaliby sprawy o szczególnej zawiłości. Pozostałe składy orzekające to 5 i 3 sędziów. W nowych przepisach znalazł się także kontrowersyjny zapis o możliwości zgłoszenia sprzeciwu od wyroku przez 4 sędziów. W takim wypadku sprawa byłaby odraczana na maksymalnie pół roku. Doprecyzowano także tryb ogłaszania orzeczeń. Od teraz z wnioskiem o publikację wyroku występowałby do premiera prezes Trybunału.
Porządkowanie zaległości
W jednej z poprawek zadecydowano także, że publikacji nie będzie podlegało orzeczenie TK z 9 marca 2016 roku, stwierdzające niekonstytucyjność grudniowej ustawy o TK. Opublikowane będą za to wyroki Trybunału wydane "z naruszeniem" ustawy z 25 czerwca 2015 roku.