Minister Elżbieta Rafalska przedstawiła 20 czerwca w Sejmie propozycje zmian w programie „Rodzina 500+”. Mają one zapobiegać nielicznym w skali, ale jednak niepożądanym zachowaniom niektórych świadczeniobiorców. Polegają one m.in. na dopasowywaniu przez niektórych rodziców dochodu do kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko, deklarowaniu niezgodnie ze stanem faktycznym samotnego wychowywania dziecka oraz pobieraniu świadczenia wychowawczego przez osoby niezamieszkujące w Polsce.
Co się zmieni w programie „500 plus”?
Główne zasady programu Rodzina 500+ mają pozostać bez zmian. Nadal będzie to nieopodatkowane świadczenie w wysokości 500 zł, wypłacane do 18. roku życia dziecka, a z kryterium dochodowym (800/1200 zł netto na osobę w rodzinie) obowiązującym jedynie na pierwsze dziecko, rozumiane jako najstarsze lub jedynie dziecko do ukończenia 18. roku życia. Zaproponowano zmiany, które zlikwidują niepożądane zjawiska, tj. dopasowywanie dochodu do kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko, niezgodne ze stanem faktycznym deklarowanie przez rodziców samotnego wychowywania dziecka, aby wyłączyć drugiego z rodziców ze składu rodziny i jego dochodu czy pobieranie świadczenia wychowawczego przez osoby, które nie zamieszkują w Polsce.
Nie tylko 500 złotych
Przygotowany przez resort rodziny, pracy i polityki społecznej projekt wprowadza zmiany przede wszystkim w ustawach: o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o świadczeniach rodzinnych, o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, o Karcie Dużej Rodziny.
Instrumentem zachęty rodziców do podejmowania decyzji o posiadaniu dzieci jest również zapewnienie większej liczby miejsc opieki. – Proponujemy od przyszłego roku zwiększenie wydatków budżetu państwa na wspieranie rozwoju żłobków, klubów dziecięcych oraz dziennych opiekunów z obecnych 151 mln zł do 500 mln zł. 250 mln zł z tej kwoty podchodzić będzie ze środków budżetu państwa, a 250 mln zł ze środków Funduszu Pracy – mówiła minister Rafalska. MRPiPS chce także uatrakcyjnienia Karty Dużej Rodziny i dostosowania jej do najnowszych rozwiązań technologii cyfrowej. W praktyce będzie to oznaczać wprowadzenie dokumentu Karty Dużej Rodziny w formie aplikacji na urządzeniach mobilnych.
Opozycja krytykuje projekt PiS
Krytyczne wobec zmian zaproponowanych przez minister Rafalską były posłanki PO i Nowoczesnej. Magdalena Kochan z Platformy Obywatelskiej tłumaczyła, że nowelizacja wcale nie wspiera rodzin, a wręcz utrudnia dostęp do świadczeń i uderza w najsłabszych. Z kolei Monika Rosa z Nowoczesnej tłumaczyla, że poprawki zgłoszone przez MRPiPS nie wyeliminują wad programu, a ich jedyną zaletą jest to, że pozwoli PiS wygrać kolejne wybory. Politycy krytykowali także aproponowane w projekcie anulowanie planowanego od listopada wzrostu kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz wzrostu wysokości świadczeń rodzinnych.