Rzecznik Komisji Weneckiej oraz Rady Europy Panos Kakawiatos przesłał oświadczenie Polskiej Agencji Prasowej. Z komunikatu wynika, że Komisja Wenecka jest gotowa ocenić prezydenckie projekty ustaw reforumujących Krajową Radę Sądownictwa ora Sąd Najwyższy. Z taką propozycją do Komisji Wwenckiej wystąpił wiceszef Komisji Europejskiej Frans Timmermans. Taki pomysł miał paść podczas wczorajszego spotkania Timmermansa z unijnymi ministrami, które było poświęcone m.in. kwestii przestrzegania proceduty praworządności w Polsce.
Wiceszef Komisji Europejskiej podkreślił, że wszyscy uczestnicy spotkania w Brukseli, ucieszyli się z gotowości strony Polskiej do dialogu. Zaznaczył przy tym jednak, że wszyscy zaznaczyli także, iż „rządy prawa to nie opcja, a obowiązek”. – To nie jest coś, w kwestii czego można się rozmyślić. To fundament europejskiej współpracy. Rządy prawa to nie sprawa pomiędzy Komisją i państwem członkowskim. To dotyczy nas wszystkich: każdej instytucji, każdego kraju i każdego obywatela z osobna. Jeśli rządy prawa nie działają należycie, to wspólny rynek też nie działa należycie. Dotyka to wszystkich – zaznaczył.
W poniedziałek prezydent Andrzej Duda zaprezentował swoje ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o Sądzie Najwyższym. Zaproponował początkowo, że gdy w terminie dwóch miesięcy Sejm nie wybierze większością 3/5 głosów sędziów Krajowej Rady Sądownictwa, to wyboru kandydatów zgłoszonych Sejmowi będzie dokonywał prezydent. Z tego względu został przygotowany także projekt zmian do konstytucji, dzięki którym prezydent mógłby dokonać nominacji członków KRS.
W tej sprawie Duda spotkał się później z przedstawicielami klubów parlamentarnych. W spotkaniu nie uczestniczyli jedynie politycy Platformy Obywatelskiej. Po spotkaniu prezydent poinformował jednak, że trzy kluby powiedziały, że są gotowe przyjąć proponowane zmiany, jednak lider Nowoczesnej Ryszard Petru stanowczo się im sprzeciwił. – To powoduje, że nie ma szans, żeby poprawka do konstytucji została wprowadzona, bo rozumiem, że Platforma Obywatelska nie przychodząc zademonstrowała sprzeciw – podsumował. Prezydent złożył też alternatywną propozycję: „Wybór KRS większością 3/5 głosów, a jeżeli to się nie uda nie – włącza się drugi tryb. W tym kolejnym etapie każdy poseł będzie mógł zagłosować tylko na jednego kandydata”. – To w efekcie będzie powodowało multipartyjny wybór członków KRS i taka propozycja będzie ostatecznie w moim projekcie zmiany ustawy o KRS – tłumaczył.
Zmiany w Sądzie Najwyższym
Andrzej Duda zapowiedział, że „poza zmianami dotyczącymi ministra sprawiedliwości wprowadza zmianę o charakterze prospołecznym, którą obiecywał w kampanii wyborczej, a wcześniej mówił o niej Janusz Wojciechowski”. Chodzi o tzw. skargę nadzwyczajną, czyli opcję wniesienia skargi od każdego prawomocnego orzeczenia od sądu każdego stopnia. Zgodnie z proponowaną regulacją, sędzia Sądu Najwyższego przechodzi w stan spoczynku, co do zasady, w wieku 65 lat. Wyjątek stanowi sytuacja, w której sędzia złoży oświadczenie o woli dalszego zajmowania stanowiska, nie później niż na 6 miesięcy i nie wcześniej niż na 12 miesięcy, przed ukończeniem tego wieku. Dla realizacji nowych, niezwykle ważnych ustrojowo funkcji, projekt ustawy wyodrębnia dwie nowe Izby Sądu Najwyższego – Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izbę Dyscyplinarną.Sprawy dyscyplinarne sędziów Sądu Najwyższego będą rozpatrywane w pierwszej instancji przez Sąd Najwyższy składający się z dwóch sędziów Izby Dyscyplinarnej oraz jednego ławnika, zaś w drugiej instancji przez Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów Izby Dyscyplinarnej i dwóch ławników.