– Dołączamy do elitarnego grona państw posiadających skuteczną broń zapewniającą bezpieczeństwo. To historyczne wydarzenie dla naszego kraju – mówił przed podpisaniem umowy minister Mariusz Błaszczak. Szef MON podkreślił, że system Patriot został kupiony dla polskiego wojska między innymi dlatego, że stacjonują u nas wojska amerykańskie. – Za system Wisła etap I zapłacimy 4.75 mld USD. To dobra cena – ocenił Błaszczak. W uroczystym podpisaniu umowy uczestniczyli m.in. prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki. Stronę amerykańską reprezentował ambasador Paul W. Jones.
– To niezwykły, historyczny moment – zaznaczył prezydent. – To wprowadzenie Polski w zupełnie nowy świat – supernowoczesnej technologii, nowoczesnego uzbrojenia i nowoczesnych środków obronnych – podkreślił Andrzej Duda.
System Obrony Powietrznej
System „WISŁA” będzie jednym z głównych elementów tworzących system Obrony Powietrznej kraju. Jego podstawowym zadaniem będzie zwalczanie taktycznych rakiet balistycznych krótkiego zasięgu (w tym manewrujących), rakiet samosterujących oraz pilotowanych środków napadu powietrznego w całym zakresie prędkości i wysokości lotu, wykorzystywanych przez lotnictwo taktyczne, jak również zwalczanie bezpilotowych statków powietrznych.
System IBCS/PATRIOT, dostarczony do Polski w ramach programu WISŁA ma sprawić, że nasz kraj uzyska bardzo wysoką odporność na ataki z powietrza. System będzie monitorować przestrzeń powietrzną przez 24 godziny na dobę, samodzielnie rozpozna zagrożenie, np. rakietę lub wrogi samolot i będzie w stanie go unieszkodliwić w ciągu kilkunastu sekund.
System pozwoli Siłom Zbrojnym RP na osiągnięcie zdolności operacyjnej do zapewnienia osłony ważnych obiektów, centrów administracyjno-gospodarczych, wojsk w rejonach operacyjnego rozwinięcia i w trakcie połączonej operacji obronnej, w układzie narodowym i sojuszniczym.
Podpisanie umowy na elementy I fazy Programu „WISŁA”
We wrześniu 2016 roku rządowi USA przekazano zapytanie ofertowe (Letter of Request – LOR) w sprawie pozyskania 8 baterii przeciwlotniczego i przeciwrakietowego zestawu rakietowego średniego zasięgu PATRIOT w konfiguracji 3+ ze zintegrowanym systemem kierowania walką – IBCS. W marcu 2017 r. stronie amerykańskiej przesłano aktualizację LOR.
7 listopada 2017 r. amerykańska Agencja Współpracy Obronnej poinformowała Kongres USA o zamiarze sprzedaży stronie polskiej systemu rakietowego IBCS/PATRIOT, o maksymalnej wartości 10,5 mld USD. 6 grudnia 2017 r. strona amerykańska przekazała projekt umowy FMS (Foreign Military Sales) na zakup systemu „WISŁA”. Z uwagi na nieakceptowalny koszt umowy, podjęto decyzję o rozpoczęciu negocjacji ze stroną amerykańską. W grudniu i styczniu przedstawiciele strony polskiej, pod przewodnictwem Pełnomocnika MON ds. Pozyskania i Wdrożenia do SZ RP Systemu „WISŁA” przebywali w USA, w celu uzgodnienia zapisów umowy. W trakcie uzgodnień dokonano zmian (w I fazie) konfiguracji na typową dla US Army w zakresie IBCS i pozyskaniu poprzez umowę FMS jedynie kluczowych elementów systemu oraz ustalono że pozostałe elementy zostaną zakupione w ramach procedur krajowych od polskiego przemysłu obronnego. Działania te umożliwiły znaczącą redukcję kosztów umowy LOA oraz przyspieszenie dostaw – obie baterie trafią do Polski w 2022 r. 26 stycznia 2018 r. uzgodniono treść LOA, w tym przede wszystkim konfigurację pozyskiwanych zestawów oraz harmonogram płatności i dostaw. W marcu br. zakończono negocjacje ze stroną amerykańską.
Umowy i koszty
Zakłada się, że całkowity koszt I fazy programu „WISŁA” wyniesie około 4,75 mld USD (16,6 mld PLN). W ramach tej wartości zawarte zostanie łącznie 10 umów: 5 umów z rządem USA (umowa główna dostawy, dwie umowy szkoleniowe, umowa na sprzęt kryptograficzny oraz umowa na elementy systemu LINK-16) oraz 5 umów krajowych (umowa na pojazdy JELCZ, umowa na Mobilne Węzły Łączności, umowa na pojazdy do transportu rakiet, umowa na kabiny F-OPS, umowa na kabiny C-OPS, E-OPS).
Elementy systemu WISŁA pozyskiwane w pierwszej fazie
Faza pierwsza dotyczy pozyskania dwóch baterii PATRIOT w konfiguracji 3+ z systemem IBCS. Na mocy podpisanej w dniu 28 marca 2018 r. umowy polska armia otrzyma: 4 radary AN/MPQ-65, 4 stanowiska kierowania walką ECS (Engagement Control Station), 16 wyrzutni M903, 208 rakiet PAC-3MSE, 6 stanowisk kierowania i dowodzenia EOC (Engagement Operation Center) oraz 12 radiolinii IBCS (IFCN Relay – Integrated Fire Control Network Relay). Umowa przewiduje dostarczenie stronie polskiej także elementów wyposażenia technicznego, logistycznego i szkoleniowego. Dodatkowo od polskiego przemysłu obronnego planuje się pozyskanie pojazdów JELCZ, Mobilnych Węzłów Łączności, pojazdów do transportu rakiet, kabiny kierowania i dowodzenia F-OPS, C-OPS, E-OPS.
Zakłada się, że bateria systemu WISŁA w polskiej konfiguracji będzie obsługiwana przez około 200 żołnierzy.
Płatności i dostawa
Harmonogram płatności jest rozłożony na lata 2018-2022 (w sposób nierównomierny). Pierwsza płatność nastąpi niezwłocznie po podpisaniu umowy (tzw. Initial Deposit). Dostawa obu baterii systemu IBCS/PATRIOT planowana jest do końca 2022 roku. Osiągnięcie wstępnej gotowości operacyjnej (Initial Operational Capability – IOC) planowane jest na przełomie 2023 i 2024 r.