Jak informuje „Rzeczpospolita” prace nad przywróceniem łańcucha zaczęły się od wpłynięcia do Senatu anonimowej petycji w tej sprawie w sierpniu tego roku i od tamtej pory są przeprowadzane błyskawicznie.
Senatorowie zajęli się kwestią przywrócenia łańcucha na początku sierpnia i po kilku minutach zdecydowali się zasięgnąć opinii Kancelarii Prezydenta. Odpowiedź przyszła w połowie września. „Informuję uprzejmie, że Kancelaria Prezydenta RP nie zgłasza uwag do stanowiska przedstawionego w przedmiotowej petycji” – cytuje słowa prezydenckiego ministra Andrzeja Dery „Rzeczpospolita”.
W środę 25 września Senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przegłosowała wniosek o podjęciu prac nad nowelizacją ustawy o orderach i odznaczeniach w celu przywrócenia drogocennego łańcucha prezydentowi. – Kancelaria Prezydenta odpowiedziała nam krótko: jest za tym, żeby to przywrócić – stwierdził na posiedzeniu szef komisji Robert Mamątow z PiS.
Jak informuje „Rzeczpospolita”, obecnie mielibyśmy wrócić do wersji łańcucha z 1764 roku, wykonanej na zamówienie Stanisława Augusta Poniatowskiego. Łańcuch, który obecnie jest przechowywany na zamku królewskim składa się 24 emaliowanych ogniw, przedstawiających naprzemiennie Orła Białego, Najświętszą Maryję Pannę i monogram maryjny, czyli ułożone w ornament litery MARIA.
Nie wiadomo jednak, czy prezydent miałby otrzymać oryginalny łańcuch, czy jego kopię. Nie wiadomo też, w jakich sytuacjach miałby go używać. – Jesteśmy dopiero na początku prac, które będą kontynuowane w nowej kadencji. Osobiście popieram tę petycję, ale nie chcę wchodzić w szczegóły – powiedział „Rzeczpospolitej" Senator Mamątow.
Galeria:
Łańcuch Orderu Orła Białego – Klejnot Rzeczypospolitej
Łańcuch Orderu Orła Białego
Historia łańcucha sięga czasów końca I Rzeczypospolitej. Jako pierwszy nosił go król August II Mocny, który po ustanowieniu Orderu Orła Białego chciał się na oficjalnych uroczystościach wyróżniać spośród innych posiadaczy odznaczenia i zamówił dla siebie prywatny, bogato zdobiony łańcuch. Po jego śmierci drogocenny klejnot trafił do Augusta III.
Tradycje noszenia łańcucha podtrzymał kolejny polski władca, Stanisław August Poniatowski, który wprowadził go oficjalnie jako insygnium orderowe. Król użył łańcucha w trakcie swojej koronacji w Warszawie. Wtedy łańcuch otrzymał też nazwę „Klejnotu Rzeczypospolitej”.
Po rozbiorach, „Klejnot Rzeczypospolitej” trafił wraz z królem do Petersburga. Po 1815 roku, koronowani na polskich władców carowie rosyjscy kontynuowali tradycję noszenia ozdobnego łańcucha Orderu Orła Białego podczas podniosłych uroczystości w Warszawie. W tym celu zamówili nowe łańcuchy, w których obok orła białego pojawił się czarny cesarski orzeł.
Z Rosji oryginalny łańcuch Stanisława Augusta udało się odzyskać po odzyskaniu Niepodległości. W dwudziestoleciu międzywojennym sejm znowelizował ustawę o ustanowieniu Orderu Orła Białego, przyznając insygnium prezydentowi. Jeśli w ogóle był noszony, to jako ostatni nosił go Ignacy Mościcki. Jednak z zachowanych zdjęć wynika, że nawet jeśli prezydent zakładał go przy okazji niektórych uroczystości, była to bardzo rzadka praktyka.
„Rzeczpospolita” przypomina, że używanie łańcucha próbowano przywrócić w 1992 roku. Wtedy jednak zwolennicy takiego rozwiązania przegrali jednym głosem głosowanie w Senacie.
Czytaj też:
Prezydent Duda był pytany o Donalda Tuska. „Każdego konkurenta szanuję”