„Pamiętajmy o najbrzydszym samolocie, jaki kiedykolwiek istniał. M-15 Belphegor był tak ohydny, że został nazwany imieniem demona” – zaczyna swój tekst amerykański dziennikarz Kyle Mizokami w tekście opublikowanym na stronie internetowej „Popular Mechanics”, ukazującego się od 1902 roku amerykańskiego magazynu.
Rzeczywiście, pochodząca od piekielnego demona nieoficjalna nazwa „Belphegor” nawiązującą do upiora Luwru została nadana przez Andrzeja Abłamowicza po prezentacji w 1976 roku na Paryskim Salonie Lotniczym na lotnisku Le Bourget.
„Samoloty tworzone za żelazną kurtyną zazwyczaj nie były szczególnie ładne. Ale spośród wszystkich dziwacznych aeroplanów z państw Układu Warszawskiego żaden w swej brzydocie nie może się równać z M-15 Belphegor” – wskazuje dziennikarz.
PZL M-15 Belphegor
Produkowany w latach 1976-1981 w Mielcu PZL M-15 był dwupłatowym odrzutowcem rolniczym. To jedyny na świecie odrzutowiec rolniczy, a także jeden z dwóch odrzutowców dwupłatowych. Pomysłodawcą samolotu był radziecki inżynier Riamir Izmajłow.
Samolot miał być wykorzystywany do robienia oprysków z powietrza. Eksperci wskazują, że sama koncepcja odrzutowego dwupłata była błędna od samego początku. Samoloty rolnicze latają wolno ze względu na wykonywane zadania, a silniki odrzutowe są ekonomiczne wyłącznie przy lotach z dużymi prędkościami. Z kolei zbiorniki na chemikalia poważnie zmniejszały stateczność poprzeczną samolotu, co zmniejszało jego zwrotność – jedną z nielicznych zalet dwupłatów i ważną cechę dla samolotu rolniczego, który często musi manewrować wokół drzew, zabudowań itp.
Mizokami w swoim artykule wskazuje również wiele wad konstrukcyjnych samolotu. „Nie ma tu ani jednej atrakcyjnej funkcji, co jest prawdziwym osiągnięciem, ponieważ większość samolotów ma zwykle co najmniej kilka zalet” – podkreśla w artykule.
ZSRR chciał wyprodukować tysiące takich samolotów. Ostatecznie, ze względu na liczne wady w Mielcu wyprodukowano tylko od 120 do 175 sztuk. Dziś już tylko kilka samolotów przetrwało w muzeach na całym świecie.
Czytaj też:
Airbus ogłasza stworzenie bezemisyjnych samolotów napędzanych wodorem
Produkowany w Polsce samolot PZL M-15 Belphegor uznany najbrzydszą maszyną w historii